Page 219 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 219
การค้า การลงทุน และการเงินระหว่างประเทศกับจริยธรรม 14-39
• ความมีผลกระทบหรือความมีอำนาจ บรรษัทข้ามชาติมักจะเลือกที่จะปฏิบัติตามสิ่งที่มีผลกระทบ
หรือมีอ ำนาจมากกว่า
• ความเร่งด่วน โดยระดับของความเร่งด่วนเป็นสิ่งที่จำกัดจำนวนทางเลือกที่มีอยู่ ดังนั้น ทางเลือก
ของการดำเนินก ารข ึ้นอ ยู่ก ับว ่าป ระเด็นดังก ล่าวต ้องการทางออกท ี่รวดเร็วเพียงใด
4. จรรยาบ รรณในการดำเนนิ ธ รุ กิจร ะหว่างประเทศ (International Code of Conduct)
เนื่องจากประเด็นทางด้านจริยธรรมในการดำเนินธุรกิจระหว่างประเทศเกิดมากขึ้นในปัจจุบัน ทำให้มีการ
ตระหนักถึงประเด็นดังกล่าว และมีความพยายามในการกำหนดจรรยาบรรณในการดำเนินธุรกิจระหว่างประเทศขึ้น
โดยม ีทั้งในล ักษณะของแ นวทางปฏิบัติของบรรษัทข้ามช าติแ ละในกรณีการด ำเนินธุรกิจโดยทั่วไป
4.1 หลักการที่เกี่ยวข้องกับแนวปฏิบัติของบรรษัทข้ามชาติ สามารถพิจารณาจำแนกเป็นความสัมพันธ์ใน
3 ด้าน คือ
• ความส ัมพันธร์ ะหว่างบ รรษัทข า้ มช าติและรัฐบาลของป ระเทศท ่ไีปลงทนุ
หลักการในส่วนดังกล่าวจะเกี่ยวข้องกับสิทธิของรัฐและภาระหน้าที่ของบรรษัทข้ามชาติ โดยประเทศ
มีสิทธิในการกำหนดเป้าหมายทางด้านเศรษฐกิจและการพัฒนาของประเทศ ในการกำหนดกฎหมายและกฎระเบียบ
และในการมีอิสระในการดำเนินการทางด้านการเมือง จากลักษณะดังกล่าวบรรษัทข้ามชาติมีหน้าที่ที่จะต้องเคารพ
อำนาจอธิปไตยของประเทศที่เข้าไปลงทุน โดยไม่ดำเนินการที่ขัดต่อกฎระเบียบและกฎหมายของประเทศดังกล่าว
และการงดเว้นจากการใช้อ ำนาจทางเศรษฐกิจเหนือประเทศที่เข้าไปลงทุน
• ความส มั พันธ์ระหวา่ งบ รรษทั ข ้ามชาติและประชาชนในประเทศท ีไ่ ปลงทนุ
ในส่วนนี้จะเน้นสิทธิของประชาชนที่มีต่อเทคโนโลยีที่จำเป็นสำหรับการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจ
และก ารอ ยู่ในสภาพแ วดล้อมที่ส ะอาดปลอดภัย ซึ่งบรรษัทข้ามชาติม ีภาระหน้าที่ท ี่จ ะจัดหาเทคโนโลยีที่เหมาะสมและ
ในรูปแบบที่ประเทศที่เป็นที่ตั้งสามารถนำไปใช้ได้ นอกจากนี้ ยังหมายรวมถึงการกำหนดและยึดมั่นในมาตรฐานที่
เป็นการป กป้องส ิ่งแ วดล้อม
• ความส ัมพนั ธร์ ะหว่างบรรษัทข า้ มชาติและบ คุ คล
นอกเหนือจากภาระท ี่ม ีต ่อรัฐบาลและป ระชาชนในประเทศท ี่เข้าไปล งทุนแล้วนั้น บรรษัทข้ามชาติย ังมีหน้าที่
ต่อบ ุคคลท ี่เกี่ยวข้อง โดยเน้นไปที่สิทธิของบ ุคคลในฐ านะผู้บริโภค ลูกจ้าง และในฐานะม นุษย์ โดยในฐานะผู้บริโภค
บุคคลมีสิทธิที่จะได้บริโภคสินค้าที่ปลอดภัย ได้รับข้อมูลจากการโฆษณาที่เป็นจริง ในฐานะลูกจ้าง บุคคลมีสิทธิที่
จะเป็นสมาชิกของสหภาพแรงงาน มีสิทธิที่จะทำงานในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและได้รับค่าตอบแทนที่เหมาะสม
แ ละม ีความมั่นคงทางเศรษฐกิจ และในฐ านะมนุษย์ค นหนึ่ง บุคคลม ีสิทธิที่จ ะม ีอ ิสระในก ารแสดงออกท างด ้านสังคม
วัฒธรรมและค ่าของบุคคล (personal values) ซึ่งจากส ิทธิดังกล่าว บรรษัทข ้ามชาติมีหน้าท ี่ในก ารดำเนินนโยบายที่
เกี่ยวกับส ิทธิขั้นพ ื้นฐานของม นุษย์ส ำหรับลูกค้า ลูกจ้าง และบุคคลอ ื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับบรรษัทข ้ามชาติ
4.2 ระดับและองค์กรระหว่างประเทศที่มีกำหนดจรรยาบรรณในการดำเนินธุรกิจระหว่างประเทศ การ
กำหนดจรรยาบรรณหรือแ นวปฏิบัติในการด ำเนินธุรกิจระหว่างป ระเทศส ามารถเกิดขึ้นใน 2 ลักษณะห ลัก (Kolk and
Tulder, 2005) คือ กลุ่มแรกเกิดขึ้นในระดับมหภาค (macro level) จากรัฐบาลหรือองค์กรระหว่างประเทศ หรือ
จากกลุ่มทางสังคมที่อยู่ในระดับกลาง (meso level) และกลุ่มที่สองเกิดขึ้นจากบริษัทซึ่งเป็นหน่วยเศรษฐกิจใน
ระดับจุลภาค (micro level) หรือกลุ่มที่สนับสนุนการดำเนินธุรกิจซึ่งอยู่ในระดับกลาง (meso level) เช่น สมาคม
การค ้าแ ละอุตสาหกรรม หอการค้า และก ลุ่มข องผู้นำธ ุรกิจ เป็นต้น
ลขิ สิทธขิ์ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
