Page 75 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 75
ความส ุขม วลรวมป ระชาชาติ 11-23
เรื่องที่ 11.2.1
แนวคิดและประโยชน์ข องค วามส ขุ ม วลร วมประชาชาติ
1. แนวคดิ ข องค วามสุขม วลรวมประชาชาติ
ประเทศภูฏานตั้งอยู่บริเวณเชิงเขาหิมาลัย สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นหุบเขา มีพื้นที่ 46,500 ตาราง
กิโลเมตร และประชากรเพียง 634,982 คน (พ.ศ. 2551) เมืองหลวงชื่อทิมพู (Thimphu) ชาวภูฏานเรียกประเทศ
ของตนว่า ดรุก ยลุ (Druk Yul) อันม ีค วามหมายว่า ดนิ แ ดนแหง่ ม งั กรส ายฟ้า และเป็นป ระเทศเอกราชท ี่ไม่เคยต กเป็น
อาณานิคม พื้นที่ส่วนใหญ่ข องป ระเทศเป็นเทือกเขา ไม่มีทางออกทะเล (landlock) รัฐบาลมีรายได้จากการขายไฟฟ้า
พลังน้ำให้อินเดีย และเงินช่วยเหลือจากต่างประเทศ ประชาชนดำรงชีวิต ด้วยการประกอบอาชีพเกษตรกรรมเพียง
เพื่อให้พอเพียงกับการดำรงชีพ พื้นที่กว่าร้อยละ 70 ของประเทศยังคงสภาพธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ ประชาชน
ส่วนใหญ่ของประเทศนับถือศาสนาพุทธนิกายมหายาน ในอดีต ภูฏานมีการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
พระมหากษัตริย์ทรงมีอำนาจเด็ดขาดในการปกครอง แต่ในปัจจุบัน ภูฏานได้เปลี่ยนการปกครองมาเป็นระบอบ
ประชาธิปไตยอ ันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขภายใต้รัฐธรรมนูญ
จากแ นวคิดใหม่ที่พ ระราชาธิบดีจิกม ี ซิงเย วังชุก กษัตริย์อ งค์ที่ 4 แห่งประเทศภ ูฏาน หรือพระราชบ ิดาข อง
กษัตริย์ จิกมี เคซ าร์ นัมเกล วังช ุก (Jigme Khesar Namgyal Wangchuk) ได้ทรงป ระกาศในปฐมบ รมราชโองการ
เมื่อ พ.ศ. 2515 ไว้ว่า ความส ขุ ม วลรวมประชาชาตมิ คี วามสำคญั ก วา่ ผ ลิตภณั ฑม์ วลร วมป ระชาชาติ (Gross National
Happiness is more important than Gross National Product) ทรงป ระกาศใหค้ วามส ขุ ข องป ระชาชนห รือค วามส ุข
มวลร วมป ระชาชาติ (GNH) เป็นเป้าห มายห ลักข องก ารพ ัฒนาป ระเทศ และเป็นเครื่องม ือส ำคัญท ี่จ ะใช้ว ัดค วามส ุขข อง
ประชาชนช าวภ ูฏานแ ทนที่จ ะเป็นผ ลิตภัณฑ์ม วลร วมประชาชาติ (GNP) การเติบโตข องผ ลิตภัณฑ์ม วลร วมป ระชาชาติ
จะต ้องม ีต ัวช ี้นำม าจ ากค วามส ุข ซึ่งส ะท้อนให้เห็นค วามค ิดท ี่จ ะให้ค วามส ุขข องป ระชาชนเป็นเป้าห มายส ุดท้ายข องก าร
พัฒนา การพัฒนาความสุขตามแนวคิดของความสุขมวลรวมประชาชาติจึงไม่ปฏิเสธความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
หรือความเจริญทางว ัตถุ แต่ใช้ค วามเจริญด ังกล่าวเป็นเครื่องมือในการพ ัฒนาส ู่ความส ุขมวลร วมข องสังคม
จากแนวคิดความสุขมวลรวมประชาชาติที่เน้นให้ประชาชนชาวภูฏานมีความสุขอย่างพอดีนั้น จุดมุ่งหมาย
สูงสุดของรัฐบาล คือ ความสุขของป ระชาชน ทั้งนี้ เพราะภูฏานได้ข้อส รุปจากบทเรียนค วามผ ิดพ ลาดในการพ ัฒนา
ของโลกในรอบ 50 ปีที่ผ่านมา และเห็นว่าประเทศจำนวนมากเข้าใจว่าการพัฒนา คือ การแสวงหาความสำเร็จ
ทางวัตถุเพียงอย่างเดียว ซึ่งประเทศเหล่านี้ได้แลกความสำเร็จในการพัฒนาเศรษฐกิจกับการสูญเสียวัฒนธรรม
สิง่ แ วดล้อมท ีด่ ที างธ รรมชาติ และเอกลักษณข์ องช าติ นับจ ากน ั้น ทั่วโลกก เ็ ริ่มใหค้ วามส นใจว า่ อ ะไรท ำใหภ้ ฏู านป ระเทศ
เล็กๆ บนเทือกเขาหิมาลัย กล้าป ระกาศตนเช่นน ั้น ทั้งๆ ที่ถูกจ ัดอันดับให้เป็นป ระเทศที่ย ากจนเกือบท ี่สุดของโลก คือ
อันดับท ี่ 191 จาก 226 ประเทศทั่วโลก โดยมีรายได้ต่อห ัวเพียง 1,400 ดอลลาร์สหรัฐต่อปี (Index Mundi, 2550)
พระราชาธิบดีจิกมี ซิงเย วังชุก ได้มีการจัดทำแผนในการพัฒนากฎหมายและการเมืองให้สอดคล้องไปกับ
เรื่องความสุขมวลรวมของประเทศ พระองค์ทรงเชื่อว่าความสุขเป็นเครื่องชี้วัดการพัฒนาของประเทศชาติและสังคม
ที่ดี นอกจากนี้ยังทรงเชื่อว่า ควรมีการเปิดกว้างในการรับฟังความคิดเห็นของสาธารณชน และนำมาเป็นตัวกำหนด
เป้าหมายต่างๆ ของประเทศเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย รวมทั้งเรื่องความสุขมวลรวมประชาชาติเป็นเรื่องที่ควรกระทำ
โดยผ่านร ะบบประชาธิปไตย และเป็นการให้ความร ู้แก่ป ระชาชนในประเทศให้ร ู้แจ้ง ดังน ั้น ประชาธิปไตยในรูปแ บบ
ลิขสทิ ธขิ์ องมหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธิราช
