Page 79 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 79
ความส ุขม วลรวมประชาชาติ 11-27
รัฐบาลก บั แนวคิดค วามส ขุ มวลรวมประชาชาติ
ดาโช กามาร์ อุระ ผู้อ ำนวยการศูนย์ภ ูฏานศ ึกษา กล่าวว่า “ความส ุขมวลร วมประชาชาติ คอื สมบตั ิรวมของ
ประชาชาติ ทผี่ า่ นม าค นค ดิ ว า่ ค วามอ ยดู่ กี นิ ด ขี น้ึ อ ยกู่ บั ก ารค รอบค รองส นิ คา้ แตก่ ารว จิ ยั เรอื่ งค วามส ขุ พ บว า่ การบ รโิ ภค
ไม่นำไปส ูค่ วามสุขเพราะก ารบรโิ ภคนนั้ ถ ูกน ำไปใชใ้นเชงิ เปรยี บเทียบกับบ รรทดั ฐาน ความสุขของเราขน้ึ อ ยู่กับการไต่
บนั ได ความเทา่ เทียมส ำคัญมากในการบ รรลคุ วามส ขุ แ บบรวมหมู่”
อย่างไรก็ตาม กามาร์ อุระ ยอมรับว่าค วามสุขมวลร วมประชาชาติของภูฏานยังม ีป ัญหาอ ยู่มาก เพราะร ัฐบาล
ยังไม่ได้พ ัฒนาต ัวช ี้ว ัดค วามส ุขอ อกม าเป็นม าตรฐานอ ้างอิง หรือก ำหนดอ งค์ป ระกอบข องค วามส ุขม วลร วมป ระชาชาติ
หรือค วามส ุขในร ะดับป ัจเจกบุคคล และไม่มกี ารพ ัฒนาต ัวช ีว้ ัดท ั้งท างค ุณภาพแ ละเชิงป ริมาณ ตลอดจ นว ิธกี ารค ำนวณ
วัดอ อกม าอ ย่างล งตัว การด ำเนินน โยบายต ามแ นวทางค วามสุขม วลร วมป ระชาชาติของร ัฐบาลย ังเป็นไปในรูปข องก าร
พัฒนาประเทศ โดยย ึดหลักก รอบ 4 เสาห ลัก เน้นก ารไม่ทำลายท รัพยากรธรรมชาติ วิถีช ีวิตแ ละว ัฒนธรรมประเพณี
ของคนในท้องถิ่น รวมทั้งพยายามปลูกฝังคุณค่าของแนวคิดเรื่องความสุขมวลรวมให้แก่ประชาชนรุ่นใหม่ โดยผ่าน
ระบบก ารศ ึกษาแ ละส ื่อแ ห่งช าติ และให้ส อดคล้องก ับห ลักค ำส อนข องพ ุทธศ าสนาท ีว่ ่า “ความส ขุ ท แ่ี ทจ้ รงิ ไมไ่ ดเ้ กดิ จ าก
การบรโิ ภคว ตั ถุ แตเ่กดิ จากสภาวะจ ติ ใจและกิจกรรมทางเศรษฐกจิ เปน็ เพยี งป จั จยั ส นับสนนุ ใหม้ นุษยม์ ีชวี ติ ท ดี่ งี าม”
นอกจากน ี้ รัฐมนตรีสาธารณสุขของประเทศภ ูฏาน จิ๊กมี ซิงเย ได้อธิบายว่า “รฐั บาลภ ูฏานไดพ้ ยายามทำให้
ความสุขของผู้คนชาวภูฏานเป็นเป้าประสงค์สูงสุดของการพัฒนา แทนท่ีจะมองว่าความสุขเป็นเพียงผลพลอยได้
จากการพัฒนา และอธิบายว่า ภูฏานประสบความสำเร็จในการพัฒนาโดยใช้ GNH เพราะมีผู้นำที่เข้มแข็ง คือ
พระร าชาธบิ ดี ซง่ึ ท รงป กครองด ว้ ยธ รรม และด ว้ ยส ง่ิ ท เี่ รยี กก นั ว นั น ว้ี า่ ธ รร มาภบิ าล คอื โปรง่ ใส ไมโ่ กงกนิ มกี ารกร ะจ าย
อำนาจ กระจายสินค้าและการบริการ มีการประยุกต์ใช้คุณค่าดีงามของประเพณีวัฒนธรรมและป้องกันการทำลาย
สิง่ แวดล้อม เหล่าน ีเ้ปน็ กร อบคดิ ของ GNH”
ดัชนีความสุขมวลรวมประชาชาติ หรือ GNH ในนิยามของประเทศภูฏาน คือ ต้นแบบแนวทางการพัฒนา
อย่างยั่งยืนที่ให้ความสำคัญต่อความผาสุกของประชากรมากกว่าความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจเพียงด้านเดียว โดยเน้น
“ความสุข” ที่แท้จริงของคนในสังคม ซึ่งแตกต่างจากรูปแบบการพัฒนาเดิมที่ให้ความสำคัญกับความเจริญเติบโต
ทางเศรษฐกิจเป็นเป้าหมายสูงสุด การพัฒนาเศรษฐกิจไม่ใช่ปัจจัยเดียวหรือเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดของความสุข
เนื่องจากการมุ่งพัฒนาเศรษฐกิจเพียงด้านเดียว ได้นำมาซึ่งผลเสียหายต่างๆ มากมาย คือ ความไม่เป็นธรรมทาง
สังคม การสูญเสียความสมดุลทางธรรมชาติ และมลภาวะแวดล้อมเป็นพิษ แนวคิดเบื้องหลังของดัชนีความสุข
มวลรวมป ระชาชาติของภ ูฏานตั้งอ ยู่บ นสมมติฐานท ี่ว่า การพ ัฒนาส ังคม
การท ีร่ ฐั บาลภ ฏู านไดน้ ำแ นวคดิ เรือ่ งค วามส ขุ ม วลร วมข องป ระชาชาตมิ าเปน็ ห ลกั ในก ารด ำเนนิ น โยบายข องร ฐั
อย่างจริงจังเพื่อบรรลุเป้าหมายสูงสุด คือ ความส ุขของป ระชาชน ดังน ั้น ความส ุขมวลร วมของคนในประเทศจ ึงสำคัญ
กว่าส ิ่งใดๆ ทั้งป วง และเป็นท ี่มาข องก ารพ ัฒนาเศรษฐกิจแ ละส ังคมอ ย่างย ั่งยืน รวมท ั้งก ารอ นุรักษแ์ ละส ่งเสริมค ่าน ิยม
ทางว ัฒนธรรมต ามด ้วยก ารอ นุรักษ์ส ิ่งแ วดล้อมท างธ รรมชาติ พร้อมส ่งเสริมค วามเที่ยงธ รรมแ ละธ รร มาภิบ าล ซึ่งเป็น
หลักการสำคัญของการพัฒนาป ระเทศภูฏานให้ป ระชาชนภ ายในประเทศมีค วามส ุขอย่างแท้จริง
กล่าวโดยส รุป “ความส ุขม วลร วมป ระชาชาติ” ที่พ ระร าชาธิบดีจ ิกม ี ซิงเย วังช ุก ทรงร ิเริ่มไว้เมื่อค ราวเสด็จข ึ้น
ครองร าชยใ์น พ.ศ. 2515 ไดก้ ลายเป็นอ งคป์ ระกอบส ำคัญข องแ นวทางก ารพ ัฒนาป ระเทศในน ิยามใหม่ “ความก ้าวหน้า
แบบอ งค์รวม” ประเทศภูฏานจึงก ลายเป็นผ ู้นำหรือต้นตำรับในก ารเผยแ พร่แ นวคิดค วามส ุขมวลรวมป ระชาชาติออก
ไปสู่สากล
ลิขสิทธ์ขิ องมหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
