Page 168 - สังคมโลก

7-62 สังคมโลก

ในลักษณะของการชดใช้ความผิดในการก่อสงคราม แคว้นอัลซาสและลอแรนถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของดินแดน
ฝรั่งเศส แคว้นรูห์และแคว้นซาร์ซึ่งเป็นแหล่งถ่านหินและแร่เหล็กและเป็นเขตโรงงานอุตสาหกรรมที่ผลิตอาวุธใน
การสงครามของเยอรมัน ถูกฝรั่งเศสควบคุมจนถึง ค.ศ. 1957 อิตาลีต้องจ่ายค่าปฏิกรรมสงครามแก่ประเทศต่างๆ
360 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ โรมาเนียต้องจ่าย 300 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เป็นต้น91 ดังนั้นสหรัฐอเมริกาซึ่งยังเข้มแข็ง
ทางเศรษฐกิจและได้รับผลกระทบจากสงครามน้อยกว่ามหาอำ�นาจอื่นๆ จึงจัดทำ�แผนการณ์ช่วยเหลือทางเศรษฐกิจ
แก่ประเทศในทวีปยุโรปซึ่งเรียกว่า “แผนมาร์แชล” (Marshall Plan) ตามชื่อของนายจอร์จ มาร์แชล รัฐมนตรีว่าการ
กระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐอเมริกาผู้เสนอแผนการดังกล่าว ซึ่งบรรดาประเทศในยุโรปตะวันตกต่างตอบรับ
ความช่วยเหลือดังกล่าว ส่วนสหภาพโซเวียตและประเทศยุโรปตะวันออกตอบปฏิเสธ แล้วจัดตั้ง “สภาความช่วยเหลือ
ซึ่งกันและกันด้านเศรษฐกิจ” (Council for Mutual Economic Assistance: CMEA) หรือโคมีคอน (Comecon)
เพื่อบูรณะและพัฒนาเศรษฐกิจในกลุ่มประเทศคอมมิวนิสต์ยุโรป ทำ�ให้สังคมโลกหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 แบ่งออก
เป็น 2 ค่ายเศรษฐกิจการเมืองอย่างชัดเจน ระหว่างค่ายทุนนิยมเสรีประชาธิปไตย และค่ายสังคมนิยมคอมมิวนิสต์
สหรัฐอเมริกายังมุ่งให้ความช่วยเหลือแก่ประเทศฝ่ายอักษะผู้แพ้สงคราม ทั้งเยอรมนีและญี่ปุ่นที่สหรัฐอเมริกาเข้าไป
ยดึ ครอง ท�ำ ใหป้ ระเทศเหลา่ นีก้ ลายเปน็ สว่ นหนึง่ ของคา่ ยทนุ นยิ มเสรปี ระชาธปิ ไตย สว่ นจนี นัน้ สหรฐั อเมรกิ ากพ็ ยายาม
จะเข้าไปช่วยเหลือฟื้นฟูเศรษฐกิจ แต่จีนได้เกิดสงครามกลางเมืองต่อมาอีก 4 ปีระหว่าง ค.ศ. 1945-1949 ในที่สุดฝ่าย
จีนคอมมิวนิสต์ได้ชัยชนะต่อฝ่ายชาตินิยมจีน (กว๋อหมินตั่ง) และสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนที่มีระบบเศรษฐกิจ
การเมืองแบบคอมมิวนิสต์ขึ้น แล้วขอรับความช่วยเหลือจากสหภาพโซเวียตเพียงประเทศเดียว

ในสงครามเกาหลีระหว่าง ค.ศ. 1950-1953 บ้านเมืองของเกาหลีเหนือและเกาหลีใต้ถูกท�ำ ลายย่อยยับ ในเขต
เกาหลีใต้ความเสียหายคิดเป็นมูลค่าราว 41 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือร้อยละ 86 ของผลผลิตมวลรวมประชาชาติ
(GNP) อุตสาหกรรมและโรงงานต่างๆ อาทิ สิ่งทอ เครื่องจักรกล เหมืองแร่ พลังงาน ผลิตภัณฑ์ยาง ฯลฯ ถูกทำ�ลาย
กว่าครึ่ง รวมทั้งถนนหนทาง ทางรถไฟ และยานพาหนะด้วย สหรัฐอเมริกาประเทศเดียวใช้จ่ายงบการทหารถึง 54 พัน
ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และมีเงินหมุนเวียนที่มาจากรายจ่ายของกองทหารสหประชาชาติถึง 17,748 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ
ซึ่งมากกว่างบประมาณของรัฐบาลเกาหลีใต้ แม้จะมีการใช้จ่ายและมีความเสียหายจากสงครามในเกาหลีมากมาย แต่
ในทางตรงข้าม กลับเป็นผลดีต่อการฟื้นฟูและบูรณะประเทศของญี่ปุ่นหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เพราะสหรัฐอเมริกา
ได้ทุ่มเทให้แก่การพัฒนาเศรษฐกิจของญี่ปุ่นอย่างมากเพื่อเตรียมพร้อมรับผลกระทบจากสงครามเกาหลี และเป็นการ
สกัดกั้นการขยายอิทธิพลของลัทธิคอมมิวนิสต์ในเอเชียตะวันออก จนกระทั่ง ค.ศ. 1950 เงินช่วยเหลือตามแผนการ
มาร์แชลที่สหรัฐอเมริกาให้แก่ญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นเป็น 4 เท่าจากปีที่มายึดครองญี่ปุ่นใหม่ๆ ใน ค.ศ. 194592 ซึ่งมีส่วนช่วย
พัฒนาให้ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมเสรีในญี่ปุ่นเจริญก้าวหน้าและมั่นคงเร็วขึ้น

สำ�หรับสงครามเวียดนามนั้น เฉพาะสหรัฐอเมริกาประเทศเดียวก็ใช้จ่ายงบประมาณในการทำ�สงครามไปถึง
111 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งเปรียบเทียบกับสงครามโลกครั้งที่ 1 ที่ใช้งบประมาณไป 16.8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ
สงครามโลกครั้งที่ 2 ใช้ไป 285.4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และสงครามเกาหลี 54 ล้านดอลลาร9์ 3 การใช้งบดำ�เนินการ
ทางทหารในสงครามเวียดนามมากเช่นนี้ท�ำ ให้งบประมาณรายจ่ายมากกว่ารายรับ ดังนั้นใน ค.ศ. 1968 ประธานาธิบดี
ลินดอน จอห์นสัน (Lyndon B. Johnson) จึงต้องเพิ่มภาษีรายได้ร้อยละ 10 และต้องกู้เงินจากแหล่งเงินกู้ภายใน

91 “Effects of World War II”, Wikipedia, the free encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Effects_of_World_ War_II,
(30/08/2553)
92 Effects of the Korean War, http://amanda1035.tripod.com/id4.html, (30/8/2553), Jong Won Lee “Impact of the
Korean War on the Korean Economy”, in International Journal of Korean Studies, Spring-Summer 2001, pp. 98-100.
93 William D. Nordhaus, The Economic Consequence of a War with Iraq, October 29, 2002, New Haven: Yale Uni-
versity Press, p. 7.

ลขิ สิทธขิ์ องมหาวิทยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช