Page 368 - ความรู้ทั่วไปเกี่ียวกับบรรจุภัณฑ์

15-46 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์

เรือ่ งท​ ี่ 15.4.1
นวตั กรรมบ​ รรจ​ุภณั ฑ์​ท​เี่ ก็บก​ ลบั

ใน​การ​พัฒนา​บรรจุ​ภัณฑ์​ที่​ยั่งยืน นอกจาก​ความ​พยายาม​ที่​จะ​ลด​ปริมาณ​วัสดุ​ที่​ใช้​ผลิต​บรรจุ​ภัณฑ์ เพื่อ​ลด​
ผลก​ระ​ทบ​ต่อ​สิ่ง​แวดล้อม​แล้ว บรรจุ​ภัณฑ์​ที่​เก็บ​กลับ​ก็​เป็น​อีก​วิธี​การ​หนึ่ง​ที่​ช่วย​พัฒนา​บรรจุ​ภัณฑ์​ที่​ยั่งยืน​ได้ โด​ยมี
วัตถุป​ ระสงค์เ​พื่อใ​ห้เ​กิดป​ ริมาณซ​ ากบ​ รรจุภ​ ัณฑ์ท​ ี่ฝ​ ังก​ ลบน​ ้อยท​ ี่สุด บรรจุภ​ ัณฑ์ท​ ี่เ​ก็บก​ ลับสามารถช​ ่วยล​ ดป​ ริมาณซ​ าก​
บรรจุ​ภัณฑ์​เพื่อ​นำ​มา​ใช้​ให้​เกิด​ประโยชน์​และ​ช่วย​ลด​ผลก​ระ​ทบ​ต่อ​สิ่ง​แวดล้อม​ใน​การก​ลาย​เป็น​ขยะ​ลง​ได้ นวัตกรรม​
บรรจุภ​ ัณฑ์ท​ ี่​เก็บ​กลับ เน้น​การนำบ​ รรจุภ​ ัณฑ์​มา​ใช้​ประโยชน์ใ​น 3 ลักษณะต​ ามก​ ารจ​ ัดการซ​ าก​บรรจุภ​ ัณฑ์​ตาม​ลำดับ
ได้แก่ บรรจุภ​ ัณฑ์ใ​ช้ซ​ ้ำ บรรจุภ​ ัณฑ์ร​ ีไซเคิล และบ​ รรจุภ​ ัณฑ์​ที่​ให้พ​ ลังงาน​กลับ​คืน​มา

1. บรรจ​ุภณั ฑใ์​ช้​ซำ้

บรรจภ​ุ ณั ฑใ​์ ชซ​้ ำ้ เปน็ แ​ นวคดิ แ​ รกท​ ใี​่ ชใ​้ นก​ ารจ​ ดั การซ​ ากบ​ รรจภ​ุ ณั ฑ์ บรรจภ​ุ ณั ฑต​์ อ้ งอ​ อกแบบใ​หส​้ ามารถใ​ชง​้ าน​
ได้ห​ ลายค​ รั้ง หรือห​ ลายร​ อบใ​นส​ ภาพข​ องก​ ารใ​ช้ง​ านป​ กติ และส​ ามารถผ​ ่านก​ ระบวนการบ​ รรจุโ​ดยไ​ม่ก​ ่อใ​ห้เ​กิดอ​ ันตราย​
ตอ่ ส​ ขุ ภาพแ​ ละค​ วามป​ ลอดภยั ข​ องผ​ ปู​้ ฏบิ ตั ง​ิ านแ​ ละผ​ บู​้ รโิ ภค การใ​ชซ​้ ำ้ ห​ ลายค​ รัง้ ชว่ ยล​ ดป​ รมิ าณว​ สั ดท​ุ ตี​่ อ้ งน​ ำม​ าใ​ชผ​้ ลติ ​
เป็น​บรรจุ​ภัณฑ์​ได้ ซึ่ง​เป็น​แนวทาง​หนึ่ง​ใน​การ​พัฒนา​บรรจุ​ภัณฑ์​ที่​ยั่งยืน นวัตกรรม​ใน​การ​ออกแบบ​บรรจุ​ภัณฑ์​เพื่อ
​การ​ใช้ซ​ ้ำ ควร​คำนึงถ​ ึงส​ ิ่งส​ ำคัญ 2 ประการ ได้แก่ ลักษณะ​ของบ​ รรจุ​ภัณฑ์​ใช้​ซ้ำ และ​การอ​ อกแบบ​บรรจุ​ภัณฑ์​ใช้​ซ้ำ

1.1 ลักษณะ​ของ​บรรจุ​ภัณฑ์​ใช้​ซ้ำ เนื่องจาก​บรรจุ​ภัณฑ์​เพื่อ​การ​ใช้​ซ้ำ ควร​มี​รอบ​ของ​การ​ใช้​ซ้ำ​มากกว่า
1 รอบ ลักษณะข​ องบ​ รรจุภ​ ัณฑ์​ใช้​ซ้ำ​แบ่งไ​ด้​เป็น 2 กลุ่ม​ได้แก่ บรรจุภ​ ัณฑ์​ที่​สามารถใ​ช้​ซ้ำ (reusable packaging) และ
​บรรจุ​ภัณฑ์ท​ ี่​สามารถ​เติม​ได้ (refillable packaging)

1.1.1 บรรจภ​ุ ณั ฑท​์ ส​่ี ามารถใ​ชซ​้ ำ้ ตาม ISO 14021 กล่าวว​ ่า บรรจภุ​ ัณฑท์​ ีส่​ ามารถใ​ชซ้​ ้ำ เป็นบ​ รรจภุ​ ัณฑ​์
ที่ไ​ด้​รับ​การ​ออกแบบใ​ห้​สามารถ​มีร​ อบ​ของก​ าร​หมุนเวียน​กลับม​ าใ​ช้​มากกว่า 1 รอบ บรรจุภ​ ัณฑ์​ที่​สามารถใ​ช้​ซ้ำ​มีท​ ั้ง​ใช​้
ซ้ำ​ในโ​รงงาน และใ​ช้ซ​ ้ำเ​พื่อบ​ รรจุ​ผลิตภัณฑ์ไ​ป​ยัง​ผู้​บริโภค

1) บรรจุ​ภัณฑ์​ที่​ใช้​ซ้ำ​ใน​โรงงาน ช่วย​ลด​ปริมาณ​ซาก​บรรจุ​ภัณฑ์​ที่​ใช้​ใน​โรงงาน​ด้วย​การ​ใช้​
บรรจุ​ภัณฑ์​ใช้​ซ้ำ ซึ่ง​ใน​กรณี​บรรจุ​ภัณฑ์​คง​รูป การ​ออกแบบ​ควร​ให้​สามารถ​เรียง​ซ้อน และ​สะดวก​กับ​การ​ทำงาน​กับ​
เครื่องจักร หรืออ​ ุปกรณ์ช​ ่วยย​ ก​ภายใน​โรงงานไ​ด้อ​ ย่าง​เหมาะส​ ม นอกจากน​ ี้ ถ้าใ​ช้ใ​น​การข​ นส่งไ​ป​ยังล​ ูกค้า ​ควรเ​หมาะ​
กับก​ ารจ​ ัดเ​ก็บใ​นส​ ถานท​ ี่จ​ ัดเ​ก็บข​ องล​ ูกค้า เพื่ออ​ ำนวย​ความ​สะดวก​ให้ก​ ับล​ ูกค้า และ​สามารถ​นำก​ ลับค​ ืนไ​ด้ง​ ่าย เมื่อ​ส่ง​
สินค้า​เที่ยว​ใหม่ไ​ป​แทน เช่น พาเ​ลต​ ตะกร้าข​ นส่ง เป็นต้น

2) บรรจภ​ุ ณั ฑท​์ ใ​่ี ชซ​้ ำ้ เ​พอื่ บ​ รรจผ​ุ ลติ ภณั ฑไ​์ ปย​ งั ผ​ บ​ู้ รโิ ภค ลกั ษณะเ​ชน่ เ​ดยี วก​ บั บ​ รรจภ​ุ ณั ฑช​์ นดิ เ​ตมิ ​
ได้ เพียงแ​ ต่ เป็นการห​ มุนเวียน​บรรจุ​ภัณฑ์ก​ ลับม​ าบ​ รรจุท​ ี่โ​รงงานใ​หม่ เช่น ขวดแ​ ก้วน​ ้ำ​อัดลม ขวดน​ ้ำปลา เป็นต้น

1.1.2 บรรจภุ​ ณั ฑท​์ ส่​ี ามารถเ​ติมไ​ด้ ตาม ISO 14021 กล่าวว​ ่า บรรจุภ​ ัณฑ์ล​ ักษณะน​ ี้​สามารถ​ใช้​เติม​ด้วย​
ผลติ ภณั ฑเ์​ดิมห​ รอื ผ​ ลิตภัณฑท์​ ีใ​่ กลเ้​คียงก​ นั ม​ ากกว่า 1 ครั้ง ไดโ​้ ดยไ​มต่​ ้องม​ กี​ ระบวนการพ​ เิ ศษใ​ด ๆ เพียงแ​ ตม​่ ก​ี ารล​ า้ ง​
ทำความ​สะอาด เช่น ขวด​พลาสติก​บรรจุ​น้ำยา​ปรับผ​ ้า​นุ่ม ขวดแ​ ก้วบ​ รรจุ​กาแฟ ขวดแ​ ชมพู​ เป็นต้น

ลิขสทิ ธ์ขิ องมหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช