Page 76 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 76
11-68 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ชนิด ตำแหน่ง ขนาด และล ักษณะข องภ าพส ุดท้ายท ี่เกิดจ ากเลนส์ป ระกอบแ ละเลนส์ป ระกบ อาจห า
ได้จ ากก ารค ำนวณห รือก ารเขียนแ ผนภาพท างเดินข องแ สง แต่ไม่ว ่าจ ะห าโดยว ิธีใดก ็ม ีห ลักย ึดเหมือนก ัน คือ
ภาพจ ากเลนสอ์ ันแ รกจ ะท ำห น้าทีเ่ป็นว ัตถขุ องเลนสอ์ ันท ีส่ อง ถ้าม เีลนสม์ ากกว่า 2 อัน ภาพท ีเ่กิดจ ากเลนสอ์ ัน
ที่สองจ ะทำหน้าที่เป็นวัตถุข องเลนส์อ ันท ี่สามต่อไปเรื่อยๆ จนค รบท ุกอัน ดังตัวอย่างก ารเขียนแผนภาพทาง
เดินข องแ สงเพื่อหาภาพสุดท้ายที่เกิดจ ากเลนส์ประกอบดังภาพที่ 11.59
วัตถุ F1 F1 ภาพจ ากเลนส์อันแ รก
F2
F2
ภาพส ุดท้าย
ภาพท ี่ 11.59 การเขียนแผนภาพทางเดนิ ของแสงเพ่ือห าภาพส ุดท้ายท เ่ี กิดจากเลนสป์ ระกอบ
5. ความคลาดของเลนส์ (lens aberration)
ความคลาดของเลนส์เป็นข้อบกพร่องที่เกิดจากการหักเหของแสงผ่านเลนส์ ซึ่งส่งผลต่อรูปร่าง
ความค มชัด และส ีข องภาพ ความคลาดของเลนส์มีหลายแ บบ ได้แก่ ความคลาดทรงกลม โคม า ความคลาด
เพี้ยน ความคลาดเอียง ความคลาดโค้ง และค วามคลาดรงค์ เลนส์ที่ดีค วรเกิดค วามคลาดน ้อยที่สุดหรือไม่
เกิดเลย
5.1 ความคลาดท รงก ลม (spherical aberration) เกิดจ ากร ังสีแ สงท ี่ต กกระท บบ ริเวณข อบเลนส์ก ับ
รังสีแ สงท ี่ต กกระท บบ ริเวณก ลางเลนส์ เมื่อห ักเหผ ่านเลนส์ไปแ ล้วไม่ต ัดก ันท ี่จ ุดเดียวบ นแ กนท ัศน์ (optical
axis) (แกนทัศน์จะอ ยู่ในแ นวเดียวกับแ กนมุขส ำคัญข องเลนส์ เป็นแ นวที่แสงไม่เบี่ยงเบนแนวก ารเคลื่อนที่)
โดยร ังสีแ สงท ี่ต กกระท บบ ริเวณข อบเลนส์จ ะต ัดก ันใกล้เลนส์ม ากกว่าร ังสีแ สงท ี่ต กกระท บบ ริเวณก ลางเลนส์
ดังภาพท ี่ 11.60
