Page 37 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 37
ความรู้ดา้ นวิทยาศาสตร์และสง่ิ แวดลอ้ ม 9-27
2) สิ่งแวดล้อมที่ไม่มีชีวิต (Abiotic Environment) เปน็ สงิ่ แวดลอ้ มทเ่ี กดิ ขนึ้ โดยธรรมชาติ
ท่ไี มม่ ีชวี ิต อาจมองเห็น สมั ผสั จับต้องได้ เชน่ ดนิ นํา้ แรธ่ าตุ หรือไมส่ ามารถมองเห็นก็ได้ เชน่ อากาศ
เสยี ง เปน็ ต้น
1.2 ส่ิงแวดล้อมที่มนุษย์สร้างข้ึน (Man-made Environment) หมายถงึ สง่ิ ตา่ งๆ ทมี่ นษุ ยส์ รา้ ง
ขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์ในการใช้ประโยชน์ด้านต่างๆ อาจจะมีประโยชน์หรือโทษต่อ
มนุษย์ก็ได้ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่สิ่งแวดล้อมกายภาพ และสิ่งแวดล้อมทางสังคมหรือสิ่งแวดล้อม
นามธรรม
1) ส่ิงแวดล้อมกายภาพ (Physical Environment) คอื สง่ิ ทมี่ นษุ ยส์ รา้ งขน้ึ เพอ่ื ใชป้ ระโยชน์
สามารถจบั ตอ้ งได้ สมั ผสั ได้ และสามารถมองเหน็ ได้ และเปน็ การสรา้ งขน้ึ โดยตงั้ ใจ เชน่ อาคาร บา้ นเรอื น
ถนนหนทาง รถยนต์ เครอ่ื งบิน เสอื้ ผ้า เคร่ืองใชใ้ นครัวเรือน เป็นตน้
2) สงิ่ แวดลอ้ มทางสงั คมหรอื สง่ิ แวดลอ้ มนามธรรม (Social Environment หรอื Abstract
Environment) เปน็ สงิ่ แวดลอ้ มทไี่ มส่ ามารถสมั ผสั จบั ตอ้ งได้ เปน็ สงิ่ ทม่ี นษุ ยส์ รา้ งขนึ้ เพอ่ื กำ� หนดความเปน็
ระเบียบของการอยูร่ ่วมกนั ในสงั คม เชน่ กฎระเบียบ วฒั นธรรม ศาสนา กฎหมาย ประเพณีปฏิบตั ิ
2. ความหมายและประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ
ทวี ทองสว่าง และทัศนยี ์ ทองสวา่ ง (2523) ให้ความหมายทรัพยากรธรรมชาติ (Natural Re-
sources) วา่ หมายถงึ สง่ิ ทป่ี รากฏอยตู่ ามธรรมชาตหิ รอื สง่ิ ทข่ี นึ้ เอง อำ� นวยประโยชนแ์ กม่ นษุ ยแ์ ละธรรมชาติ
ดว้ ยกันเอง
นวิ ตั ิ เรอื งพานชิ (2546) ใหค้ วามหมายของทรพั ยากรธรรมชาติ วา่ หมายถงึ สง่ิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ เองตาม
ธรรมชาติ มีประโยชน์สามารถสนองความต้องการของมนุษย์ได้หรือมนุษย์สามารถน�ำมาใช้ประโยชน์ได้
เช่น บรรยากาศ ดิน นาํ้ ปา่ ไม้ ทุ่งหญ้า สัตวป์ า่ แรธ่ าตุ พลังงาน รวมทัง้ กำ� ลังจากมนุษยด์ ว้ ย
ในขณะท่เี กษม จนั ทรแ์ ก้ว (2553) ใหค้ วามหมายของทรัพยากรธรรมชาติ วา่ หมายถงึ ส่งิ ตา่ งๆ
ที่มีอยู่ตามธรรมชาติ และใหป้ ระโยชนต์ อ่ มนุษย์ไมท่ างใดก็ทางหน่ึง
จะเหน็ ไดว้ า่ ทรพั ยากรธรรมชาตเิ ปน็ สว่ นหนง่ึ ของสง่ิ แวดลอ้ มและเกดิ ขนึ้ ตามธรรมชาตนิ นั่ เองแต่
เรามองไปที่คุณค่าเชิงอรรถประโยชน์ท่ีสามารถสนองต่อความต้องการของมนุษย์ได้ สามารถน�ำมาเป็น
ปจั จยั เออื้ หนนุ ตอ่ การดำ� รงชวี ติ อยขู่ องมนษุ ยอ์ ยา่ งคมุ้ คา่ รวมทงั้ การผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารตา่ งๆ เพอ่ื ตอบ
สนองความต้องการของมนษุ ย์
ทรพั ยากรธรรมชาติมีมากมายหลายประเภท อย่างไรก็ตามหากจ�ำแนกตามการน�ำมาใชง้ านและ
ผลทเี่ กดิ ขน้ึ ทรพั ยากรธรรมชาตสิ ามารถแบง่ ตามได้ 3 ประเภทหลกั ๆ ไดแ้ ก่ ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ใี่ ชแ้ ลว้
ไมห่ มดหรือไม่สูญหาย ทรพั ยากรธรรมชาติทที่ ดแทนได้หรอื รักษาไว้ได้ และทรัพยากรธรรมชาตทิ ใ่ี ชแ้ ลว้
หมดไป ดงั นี้
2.1 ทรัพยากรธรรมชาติท่ีใช้แล้วไม่หมดหรือไม่สูญหาย (Inexhaustible Natural Resources)
เปน็ ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ก่ี อ่ กำ� เนดิ มากอ่ นหรอื พรอ้ มๆ กบั มนษุ ยแ์ ละเปน็ สง่ิ ทจ่ี ำ� เปน็ ตอ่ การดำ� รงชวี ติ ของ
มนุษย์ได้แก่ บรรยากาศ นํ้าในวัฏจักร แสงอาทิตย์ เป็นต้น ตัวอย่างส�ำคัญของทรัพยากรธรรมชาติ ใน
ประเภทน้ไี ด้แก่
