Page 47 - การจัดและการผลิตรายการวิทยุกระจายเสียงเบื้องต้น
P. 47
บุคลากรในงานจัดและผลิตรายการวิทยุกระจายเสียง 12-37
ด้วยบุคคลห ลายประเภท เช่น ผู้ที่ท ำ�หน้าที่ส ร้างสรรค์รายการ บุคคลประเภทน ี้ม ักมีอ ารมณ์อ่อนไหว มีจ ินตนาการสูง
หรอื ฝ า่ ยเทคนคิ อาจม คี วามค ดิ ในเชงิ ว ทิ ยาศาสตร์ เปน็ ตน้ ดงั น ัน้ ก ารท จี่ ะส ือ่ สารก บั ท มี ง านใหเ้ ขา้ ใจ และส ามารถท �ำ งาน
ร่วมกันได้ ก็ต้องอาศัยความสามารถในการสื่อสารที่สอดคล้องกับพฤติกรรมของผู้รับสารแต่ละประเภท ตลอดจน
การม ีมนุษยสัมพันธ์ท ี่ดี มีค วามเมตตา อารีต ่อผ ู้ร่วมงาน โดยยึดห ลักเอาใจเขาม าใส่ใจเรา
1.3.5 มีความซื่อสัตย์ต่อองค์การและต่อวิชาชีพ ผู้อำ�นวยการฝ่ายรายการเป็นบุคคลที่มีความ
สำ�คัญในการกำ�หนดนโยบายและแผนงานด้านรายการของสถานี ปกติแล้วนโยบายหรือแผนงานบางอย่างถือเป็น
ความลับของสถานีที่จะไม่ให้ล่วงรู้ถึงคู่แข่งขัน โดยเฉพาะแผนกลยุทธ์ทางด้านการตลาด ดังนั้นจึงต้องเป็นผู้ที่รักษา
ความลับได้เป็นอย่างดี มีความซื่อสัตย์ และภักดีต่อองค์กร ยึดมั่นในศักดิ์ศรี ไม่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตน และ
ต้องไม่มีพฤติกรรมที่เป็นอันตรายต่อวิชาชีพ เช่น การส่งเสริมให้มีรายการบางประเภทที่เป็นพิษเป็นภัย ไม่ก่อให้
เกิดประโยชน์ หรือประเทืองปัญญาแก่ประชาชน เพียงเพื่อหวังให้มีคนฟังรายการมาก มีอัตราความนิยมรายการสูง
เป็นป ระโยชน์ในเชิงธ ุรกิจเท่านั้น
2. ผู้จัดรายการ เป็นผู้ที่นำ�นโยบายและแผนงานด้านรายการมาปฏิบัติ โดยทำ�งานร่วมกับผู้ผลิตรายการ
และท ีมง านผลิตร ายการ (ดูในเรื่องท ี่ 12.2.1) ในที่นี้จ ะแ บ่งค ุณสมบัติข องผู้จัดร ายการอ อกเป็น 2 ด้าน เช่นเดียวกับ
ผ ู้อ ำ�นวยก ารฝ ่ายรายการ คือ คุณสมบัติด้านความรู้แ ละป ระสบการณ์ และคุณสมบัติด ้านบ ุคลิกภาพ
2.1 คุณสมบัติด้านความรู้และประสบการณ์ ผู้จัดรายการควรมีความรู้และประสบการณ์ด้านต่างๆ
ดังนี้
2.1.1 ตอ้ งม คี วามรูด้ ้านน เิ ทศศาสตร์หรือส ื่อสารมวลชน ผู้จัดรายการค วรส ำ�เร็จก ารศึกษาด้าน
นิเทศศาสตรห์ รือส ื่อสารม วลชนโดยเฉพาะผ ูท้ ี่เลือกเรียนว ิชาเอกท างด ้านว ิทยุก ระจายเสียงจ ะม คี วามร ูเ้กี่ยวก ับท ฤษฎี
และหลักการ รวมทั้งได้ผ่านการเรียนภาคปฏิบัติด้านการจัดและผลิตรายการวิทยุกระจายเสียง ซึ่งจะช่วยส่งเสริม
ให้การท ำ�งานม ีป ระสิทธิภาพม ากข ึ้น สำ�หรับผ ู้ท ี่ส ำ�เร็จก ารศ ึกษาด ้านอ ื่น จะต ้องม ีป ระสบการณ์ในก ารท ำ�งาน เช่น ผ่าน
การฝึกงาน หรือผ่านการฝึกอบรมด้านก ารจัดแ ละผลิตร ายการ ซึ่งจัดข ึ้นโดยสถาบันก ารศ ึกษา หน่วยงานหรือสถาบัน
วิชาชีพ
2.1.2 ต้องมีความรู้ในงานที่รับผิดชอบ รายการวิทยุกระจายเสียงแบ่งออกเป็นหลายประเภท
หลายร ูปแ บบ สถานีว ิทยุก ระจายเสียงห รือบ ริษัทผ ู้รับส ัมปทานข นาดใหญ่ จึงม ีก ารแ บ่งผ ู้จ ัดการให้ร ับผ ิดช อบร ายการ
แต่ละป ระเภท เช่น ผูจ้ ดั ร ายการเพลง รายการข ่าว รายการก ฬี า รายการค วามร ู้ เป็นต้น ผูจ้ ัดร ายการต อ้ งม คี วามร ูเ้กีย่ ว
กับร ายการป ระเภทน ั้นๆ เช่น ผู้จ ัดร ายการเพลงต ้องร ูป้ ระเภทข องเพลง รู้ก ระแสน ิยม และค วามเคลื่อนไหวของว งการ
เพลง มีความรู้เกี่ยวกับดนตรีและนักร้อง เป็นต้น การมีความรู้ในงานที่รับผิดชอบ จะทำ�ให้สามารถกำ�หนดแนวคิด
และวัตถุประสงค์ของรายการได้ชัดเจน และสามารถสื่อสารแนวคิดให้เพื่อนร่วมงานได้เข้าใจ ซึ่งจะทำ�ให้งานสำ�เร็จ
อย่างรวดเร็ว
2.1.3 ต้องรู้จักผู้ฟัง ผู้จัดรายการแต่ละประเภทต้องรู้ว่าผู้ฟังรายการของตนส่วนใหญ่คือใคร
เป็นเพศใด มีอายุเฉลี่ยอยู่ในวัยใด มีอาชีพอะไร และมีก ารศึกษาระดับใด มีพฤติกรรมการฟ ังอย่างไร เช่น ชอบฟังใน
เวลาไหน ชอบก ารนำ�เสนอแ บบใด ชอบผู้ดำ�เนินร ายการหรือดีเจค นใด การท ี่จ ะร ู้จักผ ู้ฟ ังอาจใช้ว ิธีส ำ�รวจแ บบไม่เป็น
ทางการ เช่น จากจดหมายที่มีผู้ฟังเขียนมาหรือจากโทรศัพท์ นอกจากนี้ยังอาจศึกษาจากผลการสำ�รวจของบริษัท
เอกชนที่รับจ้างทำ�วิจัย ซึ่งจะบอกได้ว่ารายการใดมีอัตราความนิยมเป็นอย่างไร และผู้ฟังเป็นใคร ซึ่งข้อมูลเกี่ยวกับ
ผูฟ้ ังจ ะช ่วยให้ผ ูจ้ ัดร ายการน ำ�มาว างแผนก ลยุทธ์ก ารจ ัดร ายการให้ส นองค วามต ้องการข องก ลุ่มผ ูฟ้ ังเป้าห มายไดอ้ ย่าง
ถูกต ้อง
