Page 78 - วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อชีวิต
P. 78
5-68 วทิ ยาศาสตรเ์ ทคโนโลยแี ละส่งิ แวดลอ้ มเพ่อื ชวี ิต
อปุ กรณป์ ้องกันตนเองจากสารพษิ ไดแ้ ก่ เสื้อผ้าชดุ ทำ� งาน รองเทา้ หมวก ถุงมอื แว่นตา และ
หน้ากากหายใจ ซึ่งจ�ำเป็นอย่างยิ่งส�ำหรับเกษตรกรที่พ่นสารเคมีเป็นพิษและคนงานที่ท�ำงานเกี่ยวกับ
สารเคมีเปน็ พษิ ในโรงงานอตุ สาหกรรมตา่ งๆ นอกจากอปุ กรณ์หรอื เคร่ืองป้องกันตวั เองแลว้ บุคคลท่ีอาจ
ได้รับสารพิษ ได้แก่ ผู้ที่ท�ำงานอยู่ใกล้ชิดกับสารพิษ ผู้ท่ีใช้ผลิตภัณฑ์หรือสินค้าท่ีมีสารพิษเป็นส่วนผสม
และบุคคลท่ัวไป เม่ือสารพิษได้แพร่กระจายเข้าไปอยู่ในส่วนต่างๆ ของสิ่งแวดล้อม ดังนั้น ประชาชน
ทกุ คนจึงควรรจู้ ักวิธปี อ้ งกันแกไ้ ขอันตรายจากสารพษิ เบ้ืองตน้ ตามหลกั การทว่ั ไป ดงั นี้
3.1 การศึกษาถึงอันตรายและการป้องกันอันตรายจากสารพิษ บคุ คลทท่ี ำ� งานใกลช้ ดิ กบั สารพษิ
เชน่ ผทู้ ำ� การขนยา้ ยสารพษิ ผทู้ ำ� งานในโรงงานและผใู้ ชผ้ ลติ ภณั ฑท์ มี่ สี ารพษิ เจอื ปน ตอ้ งศกึ ษาถงึ อนั ตราย
และวิธีใช้ และผู้ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารพิษเจือปนต้องศึกษาถึงอันตรายและวิธีป้องกันแก้ไขอันตรายจาก
สารพิษแต่ละชนิดท่ีตนเองต้องเข้าไปเก่ียวข้องใกล้ชิดในขณะปฏิบัติงาน เพื่อจะได้ท�ำงานด้วยความ
ระมัดระวงั หรอื เมอ่ื เกดิ อนั ตรายขึน้ จะไดป้ อ้ งกนั แกไ้ ขได้ทันทว่ งที
3.2 การตรวจและรักษาสุขภาพ บคุ คลท่ที �ำงานใกลช้ ดิ กบั สารพษิ ตอ้ งตรวจสุขภาพของรา่ งกาย
ก่อนเข้าท�ำงานเพราะสารพิษแต่ละชนิดอาจเป็นอันตรายแก่บุคคลได้แตกต่างกัน และในระหว่างท�ำงาน
ก็ควรมกี ารตรวจสขุ ภาพเปน็ ระยะๆ เพอื่ เฝ้าระวงั อนั ตรายจากสารพษิ ทอี่ าจไดร้ ับ
3.3 การจัดส่ิงแวดล้อมในการท�ำงาน ในบรเิ วณที่ทำ� งานควรมีสภาพแวดลอ้ มทไ่ี ม่กอ่ ใหเ้ กิดการ
แพร่กระจายของสารพิษหรือมีสภาพแวดล้อมท่ีเป็นพิษ เช่น อากาศเสีย อากาศถ่ายเทไม่ได้ มืดเกินไป
อากาศช้ืน ฯลฯ ตลอดจนจัดสถานท่ีท�ำงานให้ปลอดภัยไม่ประมาทในขณะท�ำงาน และเก็บรักษาสารพิษ
ในท่ีปลอดภัย
3.4 การใชอ้ ุปกรณป์ ้องกันส่วนบคุ คล ในขณะทป่ี ฏบิ ตั งิ านกบั สารพษิ ตอ้ งใชอ้ ปุ กรณป์ อ้ งกนั อยา่ ง
เคร่งครดั เชน่ การใชถ้ ุงมือ หนา้ กาก แว่นตา การใสเ่ สือ้ ผ้าป้องกนั ทาครมี ฯลฯ เพราะอปุ กรณ์เหลา่ น้ี
ได้จัดเพอื่ ปอ้ งกนั อันตรายจากสารพษิ แต่ละชนดิ ไว้
3.5 การท�ำความสะอาดเส้ือผ้าและร่างกาย หลังจากท�ำงานเกี่ยวกับสารพิษ หรือสัมผัสกับ
สารพิษแม้จะไม่เกิดอันตรายในทนั ทีทนั ใด กค็ วรทำ� ความสะอาดเส้อื ผ้าและรา่ งกายทกุ ครงั้ รวมทง้ั เสือ้ ผา้
ที่ใช้ในการท�ำงานก็ไม่ควรนำ� ไปไว้ปะปนกบั เสื้อผา้ อ่นื ก่อนท�ำความสะอาด
3.6 รู้จักการปฐมพยาบาล การปฐมพยาบาลเม่ือได้รับสารพิษแต่ละชนิดจะช่วยลดอันตราย
รา้ ยแรงได้ เชน่ สารพษิ บางชนดิ เมอื่ กลนื เขา้ ไป อาจตอ้ งทำ� ใหอ้ าเจยี น ควรลา้ งผวิ หนงั ทสี่ มั ผสั สารพษิ ดว้ ย
สบู่หรือการล้างตาด้วยน้ําสะอาด เป็นต้น ผู้ท่ีท�ำงานหรือผู้อาจมีโอกาสได้รับสารพิษแต่ละชนิดควรต้อง
ศึกษาวิธกี ารปฐมพยาบาลสารพษิ แต่ละชนดิ
สารพษิ ในสงิ่ แวดลอ้ มทเ่ี กดิ ขนึ้ นนั้ นอกจากจะเกดิ ผลเสยี แกส่ ขุ ภาพอนามยั ของมนษุ ยเ์ ราโดยตรง
จากการท่มี นษุ ยห์ ายใจเอาอากาศท่ีเปน็ พษิ เข้าไป หรอื เกิดจากการด่ืมน้ําทม่ี สี ารพษิ เขา้ ไปแล้ว สารพิษที่
มีอยูใ่ นสง่ิ แวดล้อม ไม่วา่ จะเปน็ ในอากาศ นํา้ หรือดิน ก็จะเข้าไปอยใู่ นอาหารทีม่ นษุ ยใ์ ช้บริโภคประจำ� วนั
โดยทสี่ ารพษิ ทเ่ี ขา้ ไปปะปนอยใู่ นอาหารนน้ั กเ็ กดิ ขนึ้ ทงั้ โดยกระบวนการผลติ อาหารตามธรรมชาตทิ เ่ี รยี กวา่
การเกษตรกรรม และโดยกระบวนการผลิต การดัดแปลงปรุงแต่งแปรรูปอาหารท่ีเรียกกันว่า การ
อุตสาหกรรม ยังเปน็ การกระท�ำของมนุษยเ์ องอกี ด้วย
