Page 15 - สังคมมนุษย์
P. 15
มนุษย์กบั สถาบันสงั คมและการจดั ช่วงชั้นทางสังคม 3-5
เร่ืองท่ี 3.1.1
ความหมาย ก�ำเนิด ขอบข่าย และองค์ประกอบของสถาบันสังคม
สงั คม (Society) เปน็ ปรากฏการณอ์ ยา่ งหนงึ่ ของวถิ ชี วี ติ เพราะการทค่ี นมาอยรู่ ว่ มกนั หลายๆ คน
เป็นจ�ำนวนมากตลอดเวลา ณ บริเวณที่ซึ่งเป็นภูมิล�ำเนาเดียวกัน คนที่อยู่ร่วมกันมาน้ันต่างมีการติดต่อ
ส่ือสาร ความคิด ความตอ้ งการ มกี ารตอบสนองตอ่ ความตอ้ งการของกันและกัน ซง่ึ สบื เนื่องมาจากการ
ติดต่อกันเป็นเวลายาวนานเป็นความสัมพันธ์ มีสิทธิ หน้าท่ีต่อกัน ที่รู้และคาดหมายได้ล่วงหน้า โดยมี
พฤตกิ รรมหรือการกระทำ� และความสัมพนั ธ์ต่อกันทม่ี ีสมํา่ เสมอจะท�ำให้มคี วามรูส้ กึ ผูกพัน เป็นกลุ่ม เป็น
พวกเดยี วกัน ซึ่งต่างไปจากกลมุ่ อ่นื หรือพวกอ่นื
โดยที่กลุ่มคนที่อยู่ร่วมเป็นกลุ่มหรือพวกเดียวกันเป็นสังคม ย่อมมีแบบอย่างการด�ำเนินชีวิต
รว่ มกนั ทปี่ ระกอบดว้ ยเครอื่ งมอื อุปกรณ์ ระเบยี บวิธีการ และความคิด ความเช่ือทีเ่ ปน็ มาตรฐานเดียวกัน
อันเป็นลักษณะเฉพาะของวถิ ชี วี ิตของคนกลมุ่ เดียวกัน นั่นคอื “วัฒนธรรม” (Culture)
เพลโต (Plato) นักปราชญ์ชาวกรกี กล่าวว่า “มนุษย์เปน็ สัตว์สงั คม” (Social Animal) โดย
เชื่อว่า มนุษย์โดยสภาพธรรมชาติจะต้องมีชีวิตอยู่ร่วมกันกับบุคคลอ่ืนๆ ต้องมีการติดต่อสัมพันธ์ซ่ึงกัน
และกนั ไมส่ ามารถดำ� รงชวี ติ อยอู่ ยา่ งอสิ ระตามลำ� พงั แตผ่ เู้ ดยี วได้ จะไมม่ มี นษุ ยโ์ ดดเดยี่ วเลยในโลก เพราะ
คนคนเดียวไมอ่ าจสบื เชอื้ สาย ไมอ่ าจป้องกันตนเอง ไมอ่ าจหาเลย้ี งชพี อยูไ่ ดน้ าน ไม่อาจบำ� รงุ สติปญั ญา
ความคิด และกำ� ลังใจเพียงพออกี ดว้ ย (ณรงค์ เส็งประชา, 2535, น. 22)
ดงั นัน้ มนษุ ย์ สงั คม และวฒั นธรรมจงึ เปน็ ของค่กู นั เมื่อมมี นษุ ยก์ ็ตอ้ งมสี ังคม เมือ่ มสี ังคมก็ตอ้ งมี
วฒั นธรรม และเพอื่ ให้นกั ศกึ ษาได้มีความรู้และมีความเขา้ ใจไดช้ ดั เจนย่งิ ข้นึ จงึ ใคร่ขอกล่าวถงึ ความหมาย
ของค�ำว่า “สังคม” (Society) สถาบัน (Institution) และสถาบันสังคม (Social Institution)
1. ความหมายของค�ำว่าสังคม สถาบัน และสถาบันสังคม มนี กั วชิ าการไดใ้ หค้ วามหมายไวด้ ังน้ี
สังคม (Society) ตามความหมายราชบณั ฑติ ยสถาน หมายถึง คน จ�ำนวนหน่งึ ท่มี คี วามสมั พันธ์
ตอ่ เน่ืองกนั ตามระเบียบกฎเกณฑ์ โดยมีวัตถปุ ระสงคส์ ำ� คญั เช่น สังคมชนบท วงการหรือสมาคมของคน
กลมุ่ ใดกลมุ่ หนงึ่ เชน่ สงั คมชาวบา้ น (dictionary sanook.com/search/ dict.th.th.royal…/สงั คม สบื คน้
เม่ือวนั ที่ 10 พฤศจิกายน 2557)
ประสาท หลักศลิ า (2514, น. 39) ให้ความหมายค�ำวา่ สงั คมไว้ว่า คอื การทมี่ นษุ ย์พวกหน่งึ ๆ ที่
มอี ะไรสว่ นใหญเ่ หมอื นหรอื คล้ายคลึงกัน เช่น ทศั นคติ คณุ ธรรม ธรรมเนียม ประเพณี ไดม้ าอยรู่ ว่ มกนั
ด้วยความรู้สกึ วา่ เป็นพวกเดียวกัน มคี วามสมั พนั ธ์กัน และมาอยใู่ นเขตเดยี วกนั อยา่ งถาวร
จมุ พล หนมิ พานชิ (2540, น. 97) ได้ให้ความหมายของคำ� วา่ “สังคม” หมายถึง กลมุ่ คนทอ่ี ยู่
รวมกัน มคี วามสมั พนั ธ์ซง่ึ กนั และกัน โดยยอมรบั แบบแผนหรอื วิธกี ารและกฎเกณฑข์ องกลมุ่ ร่วมกัน
