Page 17 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสื่อมวลชน
P. 17
สอ่ื ส่งิ พิมพ์ 3-7
เรื่องที่ 3.1.1
พัฒนาการของหนังสือพิมพ์
1. ความเป็นมาของส่ือสิ่งพิมพ์
สอ่ื สงิ่ พมิ พถ์ อื เปน็ สอ่ื มวลชนประเภทแรกทมี่ พี ฒั นาการมานานนบั พนั ปี โดยยอมรบั กนั วา่ สงิ่ พมิ พ์
เกดิ ขน้ึ ครง้ั แรกในประเทศจนี สมยั ราชวงศฮ์ นั่ เมอ่ื ประมาณ 225 ปกี อ่ นครสิ ตศ์ กั ราช โดยเปน็ เอกสารประทบั
ตราด้วยเซรามิกบนแผน่ ดนิ เหนยี ว จนกระท่ัง ค.ศ. 105 มกี ารผลติ กระดาษขึ้น จึงประทบั ตราด้วยหมกึ ลง
บนกระดาษ (ซงึ่ ผลติ ขน้ึ จากเปลอื กไมแ้ ละเศษผา้ ) การผลติ กระดาษนถี้ อื เปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ ของการพมิ พ์ ซง่ึ ใน
ช่วงแรกน้ันกระดาษยังมีราคาแพง
ค.ศ. 175 มกี ารจารกึ ขอ้ เขยี นของนกั ปราชญล์ งบนหนิ จงึ สามารถทำ� สำ� เนาดว้ ยการทาบกระดาษ
ลงบนหินแล้วถู ท�ำให้ได้ส�ำเนาเหมือนต้นฉบับทุกแผ่น แผ่นหินจารึกนี้จึงเป็นเสมือนแม่พิมพ์หิน เม่ือถึง
ค.ศ. 868 จึงมีการพิมพ์หนังสือท่ีเกิดจากการแกะสลักไม้เป็นบล็อกคือ “Diamond Sutra” ซ่ึงเป็น
พระไตรปิฎกฉบับวัชรปรัชญาปารมิตาสูตร ถือเป็นหนังสือที่พิมพ์ขึ้นที่มีอายุเก่าแก่ท่ีสุดในประวัติศาสตร์
และถือเปน็ จดุ เร่ิมตน้ ของการพมิ พแ์ บบบลอ็ กไม้ (Woodblock Printing)
กล่าวไดว้ า่ อารยธรรมจีนได้สรา้ งรากฐานของการพิมพท์ ส่ี �ำคัญคือ หมกึ กระดาษ และบล็อกไม้
วิธกี ารผลติ กระดาษและการท�ำบล็อกไม้น้ี ถ่ายเทสดู่ นิ แดนอื่นๆ ตามเสน้ ทางการค้า คือเสน้ ทาง
สายไหม ในที่สุดระบบการพิมพ์แบบจีนก็ไปถึงประเทศอิตาลีใน ค.ศ. 1295 โดยมาร์โคโปโล พ่อค้า
นักส�ำรวจชาวเวนิสซ่ึงใช้ชีวิตในประเทศจีนหลายปี เกิดการพิมพ์หนังสือโดยใช้แม่พิมพ์บล็อกไม้แทนการ
ใช้มอื เขียน จนในทส่ี ุดเทคโนโลยกี ารพิมพแ์ บบพน้ื ฐานน้กี ก็ ระจายไปยงั ส่วนตา่ งๆ ในยุโรป
จุดเปล่ียนส�ำคัญของการพิมพ์เกิดข้ึนช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 15 เม่ือโยฮานน์ กูเทนเบิร์ก
(Johannes Gutenberg) ประดิษฐ์แท่นพิมพ์ท่ีใช้ระบบการเรียงพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์โลหะแบบแยกตัว
(movable type) ซง่ึ สามารถนำ� ตวั พมิ พม์ าเรยี งเปน็ ขอ้ ความและแยกตวั พมิ พอ์ อกเกบ็ ไวใ้ ชง้ านในการพมิ พ์
คร้ังต่อไปได้ ไม่ยุ่งยากกับการแกะแม่พิมพ์ไม้ทีละแผ่นส�ำหรับการพิมพ์ทีละหน้าเหมือนแต่ก่อน หนังสือ
เลม่ แรกทพ่ี มิ พข์ น้ึ ในระบบใหมน่ ี้ คอื “กเู ทนเบริ ก์ ไบเบลิ ” ซงึ่ ถอื เปน็ เอกสารอนั ทรงคณุ คา่ มกี ารเกบ็ รกั ษา
ฉบบั ดัง้ เดมิ ไวใ้ นพพิ ิธภัณฑต์ ่างๆ เชน่ ที่วาติกนั ปารีส ลอนดอน มอสโคว์ นิวยอรค์ เป็นตน้ (นักศึกษา
สามารถศกึ ษารายละเอยี ดความเปน็ มาเพม่ิ เตมิ ไดจ้ าก “ประวตั หิ นงั สอื และการพมิ พ”์ ของ ก�ำธร สถริ กลุ )
