Page 20 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสื่อมวลชน
P. 20
3-10 ความรเู้ บือ้ งต้นเก่ียวกบั ส่ือมวลชน
จุดเริ่มต้นของหนังสือพิมพ์เกิดข้ึนในยุคอาณาจักรโรมัน ประมาณ 59 ปีก่อนคริสต์ศักราช
(https://www.britannica.com/topic/Acta) มกี ารจดั ท�ำประกาศขา่ วสารรายวนั เรยี กวา่ แอ็กตา ไดเออนา
(Acta diurrna) เพอื่ แจง้ ขา่ วสารราชการและเรอื่ งราวเหตกุ ารณป์ ระจำ� วนั ใหป้ ระชาชนไดร้ บั ทราบ ถอื เปน็
ต้นแบบของส่ือหนังสือพิมพ์ จากนั้นจึงพัฒนามาเป็นจดหมายข่าว (newsletter) โดยใน ค.ศ. 1620 ที่
ประเทศเนเธอร์แลนด์มีการออกจดหมายข่าวเรียกว่า โคแรนโต (corantos) มีลักษณะเป็นสิ่งพิมพ์
แผน่ เดียวท่สี รปุ ข่าวสารการคา้ จากแหล่งต่างๆ
เม่ือการประดิษฐ์แท่นพิมพ์ส�ำเร็จ ท�ำให้การพิมพ์แพร่หลายไปทั่วยุโรป จึงมีหนังสือพิมพ์เกิดข้ึน
ในประเทศต่างๆ คอื (https://www.britannica.com/topic/newspaper#ref97439)
- ประเทศอังกฤษ เกิดหนังสือพิมพ์รายวันฉบับแรกใน ค.ศ. 1702 ชื่อ เดล่ี คูแรนท์ (Daily
Courant) เดอะ ไทมส์ (The Times, ค.ศ. 1785) และ ดิ ออฟเซริ ฟ์ เวอร์ The Observer, ค.ศ. 1791)
- ประเทศฝรั่งเศส หนงั สอื พิมพร์ ายวนั ฉบบั แรกคอื จนู ลั เดอ ปารีส (Journal de Paris, ค.ศ.
1771) และ จูนลั เดส์ เดบาทส์ (Journal des Débats ค.ศ. 1789)
- ประเทศสหรัฐอเมริกา หนังสือพิมพ์ฉบับแรกเกิดข้ึนที่เมืองบอสตันคือ พับลิก อ็อกคูเรนซ์
โบธ ฟอรเ์ รนจ์ แอนด์ โดเมสตกิ (Publick Occurrences Both Forreign and Domestick, 1690 ตอ่ มา
เกิดหนังสอื พมิ พร์ ายสปั ดาห์คอื เดอะ บอสตัน กาเซ็ตท์ (The Boston Gazette, ค.ศ. 1719) ตามมาด้วย
นวิ องิ แลนด์ คแู รนท์ (New-England Courant, ค.ศ. 1721)
การเกดิ ขึ้นของหนงั สือพมิ พ์ในประเทศตา่ งๆ น้ี มีจดุ กอ่ เกดิ สำ� คัญคอื เป็นสื่อเพ่ือเรียกร้องสิทธิ
เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เป็นเครื่องมือต่อสู้เพื่ออุดมการณ์ทางการเมือง อันส่งผลให้เกิดการ
เรียกร้องอิสรภาพ น�ำไปสู่การเปล่ียนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบ
ประชาธิปไตยดงั ในองั กฤษและฝรั่งเศส และการเรียกร้องอสิ รภาพของสหรฐั อเมริกา ดงั นัน้ แนวคิดหลัก
ของหนังสือพิมพ์คือ การท�ำหน้าที่ติดตามตรวจสอบการบริหารประเทศของรัฐบาล เป็นผู้เฝ้าระวังเหตุ
และคอยเตือนภัยให้คนในสังคม
การท�ำหน้าที่ดังกล่าวได้อย่างเต็มท่ี จ�ำเป็นต้องมี เสรีภาพสื่อมวลชน ท่ีให้ความคุ้มครองและ
ยอมรับในบทบาทหน้าท่นี ้ี ดงั น้นั อดุ มการณข์ องวชิ าชพี หนังสือพมิ พท์ สี่ ำ� คญั ท่ีสุดคอื เสรีภาพ ทัง้ ในเชิง
กฎหมายและการปฏิบัติหนา้ ทท่ี ี่เน้นการปราศจากความผูกพนั ในอามสิ สินจา้ งหรือความเกย่ี วขอ้ งส่วนตวั
3. ความเป็นมาของหนังสือพิมพ์ในประเทศไทย
ช่วงเวลาหลังเสียกรงุ ศรีอยุธยาครั้งท่ี 2 พมา่ ไดก้ วาดต้อนคนไทยไปเปน็ เชลย ซ่ึงเปน็ จุดเรม่ิ ตน้
ให้นางจัดสนั (Ann H. Judson) ภรรยาของบาทหลวงชาวอเมรกิ นั ได้พบคนไทยทถ่ี ูกกวาดตอ้ นไปอยู่ท่ี
นั่นจนเรียนรู้ภาษาไทยและได้ออกแบบหล่อตัวพิมพ์อักษรไทยข้ึนได้ส�ำเร็จเมื่อ พ.ศ. 2360 ต่อมามี
เหตุการณ์วุ่นวายในพม่า จึงไดน้ �ำตวั พมิ พ์พร้อมแท่นพมิ พย์ า้ ยไปท่ีเมืองเซรัมโปร์ นครกลั กตั ตา ประเทศ
อนิ เดยี และไดจ้ ดั พมิ พห์ นงั สอื ไวยากรณไ์ ทย (A Grammar of the Thai or Siamese Language) โดย
รอ้ ยเอกเจมส์ โลว์ (Capt. James Low) หนงั สอื เล่มนพ้ี ิมพเ์ ป็นภาษาองั กฤษเป็นสว่ นใหญ่ แต่มหี นา้ ท่ี
