Page 24 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสื่อมวลชน
P. 24
3-14 ความรเู้ บอื้ งต้นเก่ยี วกบั ส่อื มวลชน
แนวตอบกิจกรรม 3.1.1
1. การเกิดขน้ึ ของสอ่ื สิ่งพิมพ์ก่อใหเ้ กิดความเปล่ยี นแปลงทางสงั คมคือ 1) เกิดการปฏริ ูปศาสนา
2) อัตราการรู้หนังสือเพม่ิ ข้ึน 3) มกี ารศกึ ษาเร่ืองราวทางวทิ ยาศาสตร์ 4) เกดิ การแสวงหาดินแดนใหม่
5) เกดิ การปฏิวัตอิ ุตสาหกรรม และ 6) เกดิ การเปลยี่ นแปลงการปกครอง
2. หมอบรดั เลย์เปน็ ผู้ออกหนังสอื พมิ พ์ฉบับแรกของไทยชอื่ “บางกอกรีคอร์เดอร”์
เร่ืองท่ี 3.1.2
บทบาทหน้าที่และประเภทของหนังสือพิมพ์
ดังได้กล่าวแล้วว่าหนังสือพิมพ์เป็นส่ือมวลชนชนิดแรกของโลกท่ีพัฒนามาจากแผ่นประกาศข่าว
มาเปน็ จดหมายขา่ วหรอื หนงั สอื ขา่ ว จนมาเปน็ คำ� วา่ “หนงั สอื พมิ พ”์ (newspaper) ซงึ่ เปน็ สงิ่ พมิ พท์ อี่ อก
เปน็ วาระและมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื เสนอขา่ วสารขอ้ มลู เกย่ี วกบั เหตกุ ารณ์ ปรากฏการณ์ ความเคลอื่ นไหวของ
สงั คม (มาลี บญุ ศริ ิพันธ,์ 2555) โดยมีลกั ษณะสำ� คัญคอื เปน็ สง่ิ พมิ พ์ที่ไมเ่ ย็บเล่ม
จากเนอื้ หาในเรอ่ื งท่ี 3.1.1 จะเหน็ วา่ หนงั สอื พมิ พม์ แี หลง่ กำ� เนดิ ในประเทศแถบยโุ รป มจี ดุ กอ่ เกดิ
ในฐานะเปน็ สอื่ เพอ่ื เรยี กรอ้ งสทิ ธเิ สรภี าพและเปน็ เครอ่ื งมอื ตอ่ สทู้ างการเมอื ง หนงั สอื พมิ พจ์ งึ เปน็ แหลง่ รวม
อุดมการณ์ ปรัชญา แนวคิดทางการเมืองและเป็นเทคโนโลยีท่ีแพร่กระจายไปท่ัวโลก ถือเป็นเครื่องมือ
สำ� คญั ของสงั คมประชาธิปไตยทที่ �ำหนา้ ท่ีให้ข้อมลู ขา่ วสารอยา่ งตรงไปตรงมาแกป่ ระชาชน
1. บทบาทหน้าท่ีของหนังสือพิมพ์
นอกเหนือจากหน้าที่พื้นฐานของสื่อมวลชน ได้แก่ การให้ข่าวสาร การให้ความรู้หรือการศึกษา
การใหค้ วามเหน็ และการใหค้ วามบันเทิงแลว้ นน้ั หนงั สือพิมพย์ ังมบี ทบาทหน้าทส่ี �ำคญั ดงั นี้
1.1 บทบาทหน้าที่ทางการเมือง หนังสือพิมพ์ก�ำเนิดข้ึนภายใต้ภารกิจการต่อต้านอ�ำนาจของ
ผู้ปกครองและความไม่ถูกต้องชอบธรรมต่างๆ ดังนั้น จึงมีบทบาทหลักในการรายงานข่าวสาร ความ
เคล่ือนไหวเก่ียวกับการบริหารบ้านเมืองแก่ประชาชน โดยท�ำหน้าท่ีดูแลตรวจสอบมิให้รัฐบาลใช้อ�ำนาจ
บริหารไปในทางมิชอบ รวมทั้งเป็นแหล่งให้ข้อคิดเห็นท่ีหลากหลาย เพื่อเป็นรากฐานส�ำหรับประชาชนที่
จะควบคมุ รฐั บาลและใชต้ ดั สนิ ใจในขอ้ นโยบาย (เกษม ศริ สิ มั พนั ธ,์ 2513) กลา่ วไดว้ า่ บทบาทหนา้ ทที่ างการ
เมืองของหนังสือพิมพ์คือการควบคุมรัฐบาล ซึ่งการท�ำหน้าท่ีน้ีได้อย่างเต็มท่ีนั้น หนังสือพิมพ์จะต้องมี
เสรีภาพ ไม่ตกอยู่ใต้อ�ำนาจหรืออิทธิพลทางการเมืองใดๆ มีจรรยาบรรณวิชาชีพที่ค�ำนึงถึงความถูกต้อง
และความรับผดิ ชอบตอ่ สงั คม
