Page 22 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสื่อมวลชน

3-12 ความรเู้ บอ้ื งต้นเกยี่ วกบั ส่ือมวลชน
สว่ นกจิ การการพมิ พข์ องคนไทยเรมิ่ ตน้ ครง้ั แรกโดยพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั รชั กาล

ท่ี 4 ขณะเมอ่ื ทรงผนวชอยทู่ ว่ี ดั บวรนเิ วศวหิ าร ไดโ้ ปรดเกลา้ ฯ ใหส้ งั่ เครอ่ื งพมิ พม์ าตง้ั ทวี่ ดั เพอ่ื พมิ พเ์ อกสาร
เผยแผ่ศาสนาพุทธด้วย เม่ือขึ้นครองราชสมบัติ โปรดเกล้าฯ ให้สร้างโรงพิมพ์ขึ้นอีกแห่งหนึ่งในบริเวณ
พระราชวัง พระราชทานช่ือว่า “โรงพิมพ์อกั ษรพิมพการ” เป็นโรงพิมพ์หลวง ใน พ.ศ. 2401 ไดจ้ ัดพมิ พ์
“หนังสือราชกิจจานุเบกษา” อนั เปน็ หนงั สอื พมิ พข์ องราชการฉบบั แรก สำ� หรบั บอกขา่ วคราวในราชสำ� นกั
และเก็บความจากประกาศของราชการตา่ งๆ พิมพอ์ อกเผยแพร่

ภาพท่ี 3.3 ปกหนา้ หนงั สอื “ราชกจิ จานเุ บกษา” ฉบบั แรกออกในรชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั
รัชกาลที่ 4 เมื่อวันจันทร์ ขึ้น 1 ค�่ำ เดือน 5 ปีมะเมีย ตรงกับวันท่ี 15 มีนาคม พ.ศ. 2401

ที่มา: เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา http://www.mratchakitcha.soc.go.th/history3.html

หลังจากนั้นมีบุคคลอื่นๆ จัดต้ังโรงพิมพ์ข้ึนมาตามล�ำดับ โดยในยุคแรกๆ เป็นหนังสือพิมพ์ของ
ชาวต่างชาติทัง้ สน้ิ เช่น หมอจันดเล (Chandler) ออกหนงั สอื พมิ พส์ ยามวคี ลี (พ.ศ. 2407) หนังสอื พิมพ์
สยามวคี ลี โมนิเตอร์ (พ.ศ. 2410) และหนงั สอื พิมพบ์ างกอกซมั มารี (พ.ศ. 2411) ทุกฉบบั ออกเป็นราย
สัปดาห์และล้มเลิกไปในปีเดียว พ.ศ. 2411 หมอสมิท (Mr. John smith) และหมอแอนดรูส์ (Mr.
Thomas S. Andrew) ได้ออกหนังสือพิมพ์รายวันฉบับแรกในประเทศไทยช่ือ “สยามเดล่ี แอดเวอร์-
ไทเซอร์” (Siam Daily Advertiser) โดยระยะแรกออกวันละแผ่น แจ้งข่าวเรือเข้าเรือออก ข่าวคนตาย
ขา่ วบคุ คลสำ� คญั ชาวตา่ งประเทศทเี่ ขา้ มาประเทศไทย แจง้ โฆษณาสนิ คา้ ของหา้ งรา้ นตา่ งๆ รวมทง้ั ขา่ วพธิ ี
ทางครสิ ตศ์ าสนาโดยพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษ ตอ่ มาจึงไดพ้ มิ พ์ภาษาไทยควบคกู่ ันไป

รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี 5 เกิดหนังสือพิมพ์รายวันฉบับแรก
ของไทยคอื คอร์ต (Court) ใน พ.ศ. 2418 โดยเจา้ นายหลายพระองคไ์ ดร้ ว่ มกนั จดั ทำ� ตอ่ มาใน พ.ศ. 2419
เปลย่ี นชอื่ เปน็ “ข่าวราชการ” และเลกิ กจิ การไปในปนี น้ั ในรชั กาลนม้ี โี รงพมิ พม์ ากขนึ้ ทงั้ ของสว่ นราชการ
และเอกชนไทยและตา่ งชาติ