Page 15 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 15
ความร้เู กีย่ วกับสังคมและวัฒนธรรมเขมร 1-5
เรื่องท่ี 1.1.1
ความหมาย และความสาคญั ของสังคมและวฒั นธรรม
สังคมและวัฒนธรรมเป็นฐานในการศึกษาเร่ืองราวท่ีเกี่ยวข้องโดยตรงและท่ีสัมพันธ์กับคน ทั้ง
ด้านการเมอื ง เศรษฐกิจ ศาสนา สถาปตั ยกรรม ฯลฯ ซึง่ จะชว่ ยใหเ้ ข้าใจความเป็นมาของคนไดม้ ากข้นึ
สังคมและวัฒนธรรมมีความหมายกว้าง ท้ังในบางบริบทความหมายก็แปรไปตามขอบข่ายท่ี
กล่าวถึง อาทิ สงั คมโลก สังคมตะวนั ตก สงั คมชาวพุทธ หรือสังคมเกษตรกรรม ส่วนวฒั นธรรมนอกจากมี
ความหมายกว้างแล้ว บางส่วนเป็นรูปธรรม เช่น การแต่งกาย ศิลปกรรม ฯลฯ บางส่วนก็เป็นนามธรรม
เช่น วัฒนธรรมทางความคิด กระแสวัฒนธรรม ฯลฯ อย่างไรก็ดีสังคมและวัฒนธรรมเป็นสิ่งที่เก้ือกูลกัน
โดยสังคมกล่าวถึงภาพรวมท่ีประกอบข้ึนจากหน่วยย่อยคือ “คน” ส่วนวัฒนธรรมเป็นแบบแผนท่ี
สร้างสรรค์โดยคนที่อยู่ร่วมกัน เนื้อหาในหน่วยการสอนนี้เป็นแนวคิดพื้นฐานก่อนที่จะเข้าใจสังคมและ
วฒั นธรรมเขมรในมิตติ า่ งๆ ทีจ่ ะกลา่ วถงึ ในหนว่ ยท่ี 2-15 ตอ่ ไป
1. สังคม
ในภาษาไทยคาว่า “สังคม” เป็นคายืมภาษาบาลี สร้างขึ้นแทนคาภาษาอังกฤษว่า “society”
ส่วนภาษาเขมรใช้คาว่า sgÁm การจะเข้าใจ “สังคม” ให้ถ่องแท้ควรเร่ิมจากทราบความหมายที่ชัดเจน
จากน้ันจงึ เขา้ สูก่ ารอธิบายความสาคัญ และประเภทของสังคม ดังนี้
1.1 ความหมาย สังคมมีสองความหมาย ความหมายแรก หมายถึง คนจานวนหนึ่งที่อาศัยอยู่
รว่ มกันโดยมีความสัมพันธ์ระหวา่ งกนั ความสมั พนั ธ์ของคนมีท้ังแบบเครือญาตหิ รอื ไม่ก็ได้ ภายในสงั คม
ท่ีคนอยู่ร่วมกนั มักมีการจัดระเบียบหรือกาหนดแบบแผนกฎเกณฑ์ ท่ีเป็นข้อตกลงร่วมกนั ของกลุ่มสงั คม
และด้วยเหตุที่คนอาศัยอยู่ร่วมกันภายในสังคมจึงมีการแบ่งงานกัน ความหมายท่ีสอง หมายถึง หน่วย
หรือองค์การท่ีคนจานวนหนึ่งมีความสนใจในเรื่องเดียวกันมารวมตัวกัน เช่น สังคมคนรักพระเครื่อง
สังคมชาวพทุ ธ ฯลฯ
ภาษาเขมรได้นิยามคาว่า sgÁm หมายถึง การพบปะกัน การประชุมกัน การนับถือกัน การรวม
กลุ่มกันของมนุษย์หรือสัตว์ เมื่อพิจารณาความหมายของคาดังกล่าวในภาษาเขมรนอกจากจะหมายถึง
คนจานวนหน่ึงที่มาอาศัยอยู่รวมกนั แล้ว ยังมีความหมายที่น่าสนใจคือ การนับถือกัน เนื่องจากในสังคม
เขมร การนับถอื กนั หรอื การเคารพอาวโุ สเป็นระเบียบแบบแผนหนง่ึ ที่กาหนดขึ้นในสังคม
