Page 36 - ไทยศึกษา

๑๔-26 ไทยศกึ ษา

ตอนท่ี ๑๔.๓
งานช่างหลวง

โปรดอ่านหวั เร่ือง แนวคิด และวตั ถปุ ระสงคข์ องตอนท่ี ๑๔.๓ แล้วจึงศกึ ษารายละเอียดต่อไป

หัวเร่ือง

๑๔.๓.๑ กรมชา่ งหลวง
๑๔.๓.๒ กรมช่างสิบหมู่ งานช่างสิบหมู่

แนวคิด

๑. ระบบราชการไทยในสมัยก่อน งานช่างของหลวงหรืองานช่างของทางราชการ ได้แก่
งานของพระราชส�ำนักและงานสาธารณะของบ้านเมือง เป็นงานที่ต้องการช่างฝีมือ
จำ� นวนมาก จงึ มีช่างฝมี ือถวายตัวเข้ารับราชการ เป็นชา่ งหลวงพวกหนงึ่ อกี พวกหนงึ่
เปน็ ผ้ถู กู เกณฑ์เขา้ มารับราชการ เน่อื งจากมีความรู้ ความสามารถทางงานด้านช่าง จึง
ได้รบั มอบหมายใหท้ �ำงานช่างของหลวง

๒. หน่วยงานราชการท่ีได้รับมอบหมายให้ท�ำงานช่างของหลวง จ�ำเป็นต้องรวบรวมและ
จดั หาชา่ งประเภทต่างๆ ไวใ้ หเ้ พียงพอสำ� หรับการทำ� งาน เมอ่ื มีชา่ งจำ� นวนมากข้นึ เกิด
เปน็ กรมช่างหลวงโดยเฉพาะหลายกรม

๓. ในบรรดากรมชา่ งหลวงทั้งหลายซึ่งเป็นกรมในสงั กดั สว่ นราชการต่างๆ กรมช่างสบิ หมู่
เป็นกรมชา่ งหลวงทมี่ ีขนาดใหญก่ ว่ากรมชา่ งหลวงอนื่ ๆ และเป็นหนว่ ยงานทมี่ ีชา่ งฝีมือ
หลายประเภทสังกดั อยู่เป็นจำ� นวนมาก

๔. ช ่างสิบหมู่ มาจากค�ำว่า ช่างสิปป คือ ช่างศิลปะ เป็นกรมท่ีท�ำประณีตศิลป์ช้ันสูง
ประกอบดว้ ยชา่ งฝมี อื ประเภทตา่ งๆ รวมกนั อยหู่ ลายพวก ไดส้ รา้ งงานทสี่ วยงามประดบั
บ้านเมอื งเปน็ มรดกตกทอดมาจนปจั จบุ ัน

วัตถุประสงค์

เมอ่ื ศึกษาตอนที่ ๑๔.๓ จบแล้ว นักศึกษาสามารถ
๑. อธบิ ายลกั ษณะงานของชา่ งหลวงและกรมชา่ งหลวงได้
๒. อธิบายลักษณะงานช่างหลวงของกรมช่างสิบหมู่ และรายละเอียดของช่างประณีตศิลป์

ในกรมช่างสบิ หมไู่ ด้
๓. วิเคราะห์และอธิบายงานช่างหลวงกรมช่างหลวง และกรมชา่ งสบิ หม่ไู ด้