Page 38 - ไทยศึกษา
P. 38
๑๔-28 ไทยศึกษา
๓. กรมช่างสิบหมู่ กรมชา่ งสิบหมเู่ ป็นกรมชา่ งหลวงขนาดใหญท่ ่ีมชี ่างฝมี ือรวมอย่ใู นกรมหลาย
ประเภท มมี าแตโ่ บราณ ชา่ งหลวงในกรมนเี้ ปน็ ชา่ งทม่ี คี วามสามารถ ความชำ� นาญงานชา่ งเฉพาะประเภท
หลายหมู่ หลายพวกมากกว่าชา่ งหลวงกรมอื่นๆ ไดเ้ ปน็ ก�ำลังส�ำคัญในการสร้างสรรค์งานศลิ ปกรรมทัง้ ใน
สว่ นพระราชนเิ วศน์ มณเทยี รสถาน ศาสนสถาน และสาธารณสถาน ซง่ึ พระมหากษตั รยิ ท์ รงทะนบุ ำ� รงุ และ
อปุ ถัมภ์เปน็ สิง่ เชิดชูศักด์ิศรีของประเทศชาติตามราชประเพณีแตโ่ บราณมา
เน่ืองจากกรมชา่ งสบิ หมู่ เปน็ กรมชา่ งหลวงทีม่ ีความสำ� คัญจึงได้น�ำแยกอธบิ ายไวเ้ ปน็ การเฉพาะ
ในเรือ่ งที่ ๑๔.๓.๒
กิจกรรม ๑๔.๓.๑
๑. ชา่ งหลวง เปน็ ช่างฝมี ือทม่ี ีความสามารถได้มาท�ำงานชา่ งของหลวงอยา่ งไร จงอธิบาย
๒. กรมชา่ งหลวงท่ีมมี าแตโ่ บราณ มีกรมอะไรบา้ ง
แนวตอบกิจกรรม ๑๔.๓.๑
๑. ชา่ งฝมี อื เขา้ มาทำ� งานชา่ งของหลวง โดยถวายตวั เขา้ รบั ราชการ หรอื ถกู เกณฑเ์ ขา้ มา และไป
ท�ำงานร่วมกันกับชา่ งหลวง
๒. กรมชา่ งหลวงทมี่ ีมาแตโ่ บราณ ได้แก่ กรมชา่ งทหารใน กรมชา่ งมหาดเลก็ กรมชา่ งสิบหมู่
เรื่องที่ ๑๔.๓.๒
กรมช่างสิบหมู่ งานช่างสิบหมู่
กรมช่างสิบหมู่ เป็นกรมชา่ งท่ีใหญ่ที่สดุ ในกรมช่างหลวงมขี ้าราชการท�ำการชา่ งตา่ งๆ รวมอยู่ใน
สังกัดหลายหมู่หลายจ�ำพวกมิได้จ�ำกัดจ�ำนวนว่ามีเพียง ๑๐ หมู่ ตามชื่อกรมที่มีความหมายเล่ือนไปจาก
ความเปน็ มาแตค่ ร้งั ดั้งเดมิ
คำ� วา่ ช่างสิบหมู่ ซงึ่ เปน็ ทม่ี าของชอื่ กรมชา่ งหลวงนี้ มคี ำ� อธบิ ายวา่ นา่ จะมาจากคำ� วา่ ชา่ งสปิ ปะ
ในภาษาบาลี ตรงกบั คำ� วา่ ช่างศลิ ปะ ในภาษาสนั สกฤต ภายหลงั ออกเสยี งเพยี ง ชา่ งสิป แลว้ เขยี นเปลยี่ น
รูปค�ำเปน็ ช่างสิบ แล้วเตมิ ค�ำวา่ หมู่ ต่อท้าย โดยไม่เขา้ ใจความหมายดง้ั เดิมของ ค�ำวา่ ช่างสปิ ปะ จงึ
กลายเปน็ ชา่ งสิบหมู่ ไปในทสี่ ุด
