Page 43 - ไทยศึกษา
P. 43
งานช่างไทย ๑๔-33
ภาพท่ี ๑๔.๑๔ สตั ว์หิมพานต์ งานหลอ่ ประดบั ฐานไพที ปราสาทพระเทพบิดร
ท่ีมา: http://oknation.nationtv.tv/blog/buzz/2018/04/16/entry-1 สืบค้นเม่อื ๒๐ สงิ หาคม ๒๕๖๑.
๖. ช่างกลึง ช่างกลึงเป็นช่างฝีมือท�ำงานศิลปะที่เป็นสิ่งของเคร่ืองใช้ ส่ิงประกอบตกแต่งโดยใช้
เครอื่ งมอื ทุ่นแรงทเ่ี รียกวา่ “เคร่อื งกลงึ ” มที ้งั เคร่อื งกลึงชนดิ ท่ชี า่ งสามารถทำ� งานกลงึ ได้ดว้ ยตวั เอง และ
เครื่องกลึงชนิดท่ีต้องมีผู้ช่วยฉุดชักจึงจะท�ำงานกลึงได้ ดังมีค�ำกล่าวในทางช่างแต่ก่อนว่า “ช่างกลึง พ่ึง
ช่างชัก”
งานกลึงเป็นงานท่ีต้องใช้ฝีมือสลักเสลาแต่งด้วยความประณีตแม่นย�ำ จึงจะได้ผลงานที่ละเอียด
สวยงาม วัสดุทีน่ ิยมใชท้ ำ� งานกลงึ ไดแ้ ก่ งาช้าง และไม้ งานศิลปกรรมที่ท�ำดว้ ยการกลงึ มที ง้ั ประเภททมี่ ี
ความสมบรู ณใ์ นตวั เอง นำ� ไปใชป้ ระโยชนไ์ ดโ้ ดยตรง เชน่ โกศ ตลบั งา เชยี่ นหมาก ตวั หมากรกุ ดา้ มพดั รอง
เครอื่ งดนตรปี ระเภทซอ ทง้ั ซอสามสาย ซออู้ ซอดว้ ง ประเภททใี่ ชผ้ สมผสานอยกู่ บั งานศลิ ปกรรมอนื่ ๆ ซงึ่
เป็นงานกลึงส่วนมาก เช่น หัวเสาทรงมัณฑ์ หัวเสาทรงลูกแก้ว ฯลฯ ช่างกลึงนอกจากจะต้องพ่ึงช่างชัก
แล้วยังต้องท�ำงานสมั พนั ธก์ บั ชา่ งไม้ด้วย
งานกลึงที่ได้รับยกย่องฝีมือว่ามีความประณีตสวยงามเป็นพิเศษ ได้แก่ ตลับงา ซึ่งนิยมเล่นกัน
อยู่ระยะหน่ึงในรัชกาลท่ี ๕ ดงั ที่ ม.ร.ว.คึกฤทธ์ ปราโมช เขยี นเลา่ ไว้ในนวนยิ าย เรื่อง สี่แผ่นดิน วา่ ความ
นิยมตลับงา เป็นการใหญ่คราวน้ันเกิดจากพระราชนิยมในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงมี
ผู้คิดตลับงาทรงแปลกๆ ขึ้นหลายแบบ เช่น แต่เดิมเคยท�ำเป็นทรงลูกพลับธรรมดา ดัดแปลงเป็นทรง
ลกู พลบั แหง้ หากเปน็ ทรงลกู พลบั แหง้ แตแ่ บนมากเรยี กวา่ ตลบั ทรงจรกา ทรงลกู รอกขา้ งแขง็ เปน็ ของหลวง
ทรงสกา ทรงร�ำมะนา ทรงกลอง ทรงหมากดิบ และรปู อ่นื ๆ อกี มาก มกี ารขอพระราชทานชือ่ ตลับงาดว้ ย
เป็นต้นว่าตลับงาทรงลูกพลับเต้ียของหลวงชุดหน่ึง มีขนาดต้ังแต่ใบใหญ่โป้งท่ีสุดแล้วเรียวเล็กลงไปตาม
