Page 12 - สื่อศึกษา
P. 12
6-2 สอ่ื ศกึ ษา
แผนการสอนประจ�ำหน่วย
ชุดวิชา สือ่ ศึกษา
หน่วยท่ี 6 ผ้รู ับสาร
ตอนท่ี
6.1 แนวคิดเบอ้ื งตน้ ของผ้รู ับสารและกระบวนทัศนผ์ รู้ ับสารกอ่ นส�ำนักวัฒนธรรมศึกษา
6.2 ผรู้ ับสารตามกระบวนทศั น์สำ� นักวัฒนธรรมศึกษา
แนวคิด
1. ผรู้ บั สาร อาจมองไดท้ งั้ การเปน็ ผรู้ บั สารปลายทาง การสอื่ สาร และการพจิ ารณาถงึ อำ� นาจของ
ผู้รับสารในฐานะผู้อ่านความหมาย ต่อรอง และต่อสู้ความหมาย เหตุนี้ ผู้รับสารจึงสามารถ
จำ� แนกออกไดท้ ้งั ผ้รู ับสารท่ถี กู กระทำ� และผรู้ ับสารทเี่ ปน็ ผกู้ ระท�ำ การศึกษาผ้รู ับสารสามารถ
จ�ำแนกไดห้ ลากหลาย ในท่นี ้จี ะมุ่งเนน้ การศึกษาผู้รับสารกอ่ นส�ำนกั วฒั นธรรมศกึ ษาซงึ่ มักจะ
วางบนอยู่แนวคดิ อทิ ธพิ ลสอ่ื การใช้และความพงึ พอใจของผ้รู บั สาร การกำ� หนดวาระสอ่ื การ
ปลูกฝงั ความเปน็ จรงิ เป็นตน้ และเมือ่ มีส�ำนักวัฒนธรรมศกึ ษาซ่ึงพฒั นาจากส�ำนักมาร์กซสิ ม์
จะให้ความสนใจต่อปฏสิ มั พันธข์ องอ�ำนาจที่ก�ำหนดและผูร้ ับสารกต็ อ่ รองความหมาย
2. ในชว่ งทศวรรษท่ี 1960 เปน็ ต้นมา สำ� นกั วฒั นธรรมศกึ ษาถือก�ำเนิดขึน้ โดยให้ความสนใจต่อ
ผู้รับสารที่แตกต่างไปจากในอดีตโดยเน้นมิติอ�ำนาจ ด้านหน่ึงพิจารณาถึงอ�ำนาจของสังคมที่
ก�ำหนดความหมายให้กับผู้รับสาร และในเวลาเดียวกันก็ให้ความสนใจต่อผู้รับสารในฐานะ
ผมู้ อี ำ� นาจในการตอ่ สตู้ อ่ รองความหมายดงั กลา่ ว เทา่ กบั เปน็ การพจิ ารณาผรู้ บั สารในฐานะทงั้
ผู้กระท�ำและผู้กระท�ำไปพร้อมๆ กัน นอกจากน้ันแนวทางการศึกษาจะมุ่งเน้นการวิจัย
เชิงคุณภาพ และมักจะใชก้ ารศึกษาบนพนื้ ทจี่ รงิ ดว้ ยแนวทางชาตพิ นั ธว์ุ รรณนา ท้งั น้ี แนวคิด
สำ� คัญของสำ� นักนี้ ได้แก่ การเขา้ รหสั และถอดรหสั การบริโภคส่อื การบริโภคเชงิ สัญญะและ
รสนยิ ม อัตลักษณ์ และแฟนศกึ ษา
วัตถุประสงค์
เมอ่ื ศกึ ษาหน่วยที่ 6 จบแลว้ นกั ศกึ ษาสามารถ
1. อธิบายแนวคิดเบ้อื งตน้ ของผู้รับสารและกระบวนทัศน์ผู้รบั สารกอ่ นส�ำนักวฒั นธรรมศกึ ษาได้
2. อธบิ ายผรู้ บั สารตามกระบวนทัศนส์ ำ� นกั วัฒนธรรมศึกษาได้
