Page 12 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 12
10-2 ภาษาถ่นิ และวรรณกรรมทอ้ งถิ่นไทย
แผนการสอนประจ�ำหน่วย
ชุดวิชา ภาษาถิน่ และวรรณกรรมท้องถ่นิ ไทย
หน่วยท่ี 10 วรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้
ตอนที่
10.1 ลักษณะวรรณกรรมทอ้ งถ่นิ ภาคใต้
10.2 วรรณกรรมทอ้ งถ่ินภาคใตท้ ี่ส�ำคญั
10.3 ภาพสะทอ้ นสงั คมและวัฒนธรรมในวรรณกรรมทอ้ งถิ่นภาคใต้
แนวคิด
1. ตัวอักษรท่ีใช้บันทึกวรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้ คือ อักษรขอมไทยและอักษรไทยซ่ึงได้รับ
อิทธิพลจากภาคกลาง แต่จะปรับอักขรวิธีไปตามเสียงพูดในภาษาไทยถิ่นใต้ วรรณกรรม
มุขปาฐะใช้ค�ำประพันธ์ประเภทกลอน เพลง และบทสวด ส่วนวรรณกรรมลายลักษณ์มี
คำ� ประพนั ธ์ประเภทกาพย์ กลอน โคลง และฉนั ท์เป็นส่วนใหญ่ วรรณกรรมมขุ ปาฐะมีเน้ือหา
เกี่ยวกับธรรมชาติ ส่ิงเหนือธรรมชาติ วิถีชีวิตของผู้คน และวรรณกรรม ขณะท่ีวรรณกรรม
ลายลกั ษณม์ เี นอื้ หาเกยี่ วกบั กฎหมาย ศาสนา ตำ� นาน ตำ� รา ความเชอื่ คำ� สอน นทิ านประโลม
โลก นิทานชาดก ประวัติ และเบ็ดเตล็ด วรรณกรรมท้องถ่ินภาคใต้จะใช้ถ้อยค�ำให้เกิดพลัง
ทางสุนทรียภาพด้วยวิธีการเล่นเสียงเล่นค�ำ และสร้างสุนทรียภาพด้วยความหมายของลีลา
ภาษาวรรณกรรมและความหมายของถ้อยค�ำให้มีความหมายในแต่ละแง่มุม วิธีการดังกล่าว
ล้วนเป็นกลไกทางสุนทรียภาพท่ีท�ำให้วรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้อุดมไปด้วยคุณค่าทาง
วรรณศิลป์
2. ว รรณกรรมทอ้ งถนิ่ ภาคใตเ้ รอ่ื งสำ� คญั เปน็ วรรณกรรมทเ่ี ปน็ เรอื่ งของทางภาคใตโ้ ดยเฉพาะ ไมซ่ า้ํ
กับท้องถิ่นอ่ืน จ�ำแนกเป็น 2 กลุ่ม คือ วรรณกรรมมุขปาฐะท่ีสำ� คัญ ได้แก่ ปริศนาค�ำทาย
เรื่องเล่า เพลงกล่อมเด็ก บทหนังตะลุงและโนรา ตลอดจนเพลงสมัยใหม่ มีรูปแบบการ
สรา้ งสรรคท์ เ่ี ปน็ รอ้ ยแกว้ และรอ้ ยกรอง ซง่ึ มคี ณุ คา่ ในดา้ นอารมณ์ สงั คม และภมู ปิ ญั ญา สว่ น
วรรณกรรมลายลกั ษณท์ สี่ ำ� คญั คอื จารกึ แผน่ ทองทปี่ ลยี อดพระมหาธาตเุ จดยี น์ ครศรธี รรมราช
