Page 12 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 12
12-2 ภาษาถ่นิ และวรรณกรรมท้องถ่นิ ไทย
แผนการสอนประจ�ำหน่วย
ชุดวิชา ภาษาถิน่ และวรรณกรรมทอ้ งถิ่นไทย
หน่วยท่ี 12 วรรณกรรมทอ้ งถ่ินของกลุ่มชาติพันธุใ์ นประเทศไทย
ตอนท่ี
12.1 อัตลักษณช์ าติพนั ธ์ุ สถานภาพและบทบาทของวรรณกรรมทอ้ งถนิ่ ชาตพิ นั ธุ์
12.2 วรรณกรรมทอ้ งถ่นิ ของกลมุ่ ชาติพนั ธุ์ทม่ี ตี วั อกั ษร
12.3 วรรณกรรมทอ้ งถ่ินของกล่มุ ชาติพนั ธ์ทุ ไ่ี มม่ ีตัวอักษร
แนวคิด
1. ว รรณกรรมท้องถ่ินของกลุ่มชาติพันธุ์ มักแสดงให้เห็น “บุคลิก” หรือลักษณะเฉพาะของ
ชาติพันธุ์สอดแทรกแฝงไว้ ซ่ึงหากอ่านหรือฟังเพียงผิวเผินอาจไม่ต่างจากนิทานท่ัวไปท่ีเป็น
เรอื่ งสน้ั ๆ เก่ียวกบั ผู้คน สิงสาราสตั ว์ มอี ิทธิปาฏหิ ารยิ ์ ของวเิ ศษ และแฝงด้วยคตสิ อนใจ แต่
ส่ิงท่ีน่าสนใจในความเป็นวรรณกรรมของกลุ่มชาติพันธุ์คือ เน้ือหามีกล่ินอายของความเป็น
ชาติพันธุ์ มีสัญลักษณ์ท่ีเป็นอัตลักษณ์ต่างๆ ที่ท�ำให้ผู้คนได้รับรู้ถึงส่ิงดีงาม และสิ่งที่สังคม
ไม่พงึ ประสงค์
2. วรรณกรรมท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย เป็นเสมือนการเติมภาพความเป็นไทย
ทส่ี มบรู ณ์ อนั สะทอ้ นถงึ การอยรู่ ว่ มกนั ในทา่ มกลางความหลากหลายอยา่ งสนั ตสิ ขุ วรรณกรรม
เหลา่ นเ้ี ปน็ เครอื่ งมอื ทแ่ี สดงอตั ลกั ษณข์ องตนเอง ขณะเดยี วกนั กเ็ ปน็ กระบอกเสยี งในการบอก
กลา่ วเลา่ เรอื่ ง หรอื บนั ทกึ ความทกุ ขแ์ ละความสขุ เปน็ มรดกความรสู้ กึ นกึ คดิ ทสี่ ง่ ตอ่ กนั สบื มา
ผ่านภาษาอนั ไพเราะของแต่ละชาติพันธุ์
3. ว รรณกรรมทอ้ งถ่นิ ของกลมุ่ ชาตพิ นั ธุต์ า่ งๆ ท่อี าศัยอยใู่ นประเทศไทย จะเล่าเร่อื งของตวั เอง
ในฐานะเป็นส่วนหน่ึงของสังคมไทย แบ่งกลุ่มชาติพันธุ์เป็น 2 กลุ่ม โดยใช้เกณฑ์การมีตัว
อักษรด้ังเดิมของตนเองเป็นหลัก ได้แก่ 1) กลุ่มชาติพันธุ์ที่มีตัวอักษร คือ กลุ่มคนไท-ลาว
เช่น ไทล้ือ ไทใหญ่ ยอง กลุ่มคนมอญ-เขมร กลุ่มคนจีน และกลุ่มคนชวา-มลายู และ
2) กลมุ่ ชาตพิ นั ธท์ุ ไี่ มม่ ตี วั อกั ษร แบง่ เปน็ กลมุ่ ชาตพิ นั ธท์ุ อ่ี าศยั บนภเู ขา ไดแ้ ก่ ชาวกะเหรย่ี ง
(ปกาเกอะญอ) ชาวลาฮู (มูเซอ) ลซี ู (ลีซอ) อาขา่ ชาวม้ง (แม้ว) เมี่ยน (เยา้ ) และ ญัฮกรุ
กับกลุ่มชาติพันธุ์ท่ีอาศัยบนพื้นราบ ได้แก่ เช่น ชาวชอง กะซอง ซัมเร รวมถึงกลุ่มชาว
อรู กั ลาโวย้ หรอื ชาวเล ชาวมอแกน ที่อาศัยอยบู่ นเกาะ หรอื ชายทะเล
