Page 15 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 15
วรรณกรรมทอ้ งถ่นิ ของกลมุ่ ชาตพิ นั ธุใ์ นประเทศไทย 12-5
ตอนท่ี 12.1
อัตลักษณ์ชาติพันธุ์ สถานภาพและบทบาทของวรรณกรรม
ท้องถ่ินชาติพันธุ์
โปรดอ่านหัวเร่อื ง แนวคดิ และวตั ถุประสงคข์ องตอนที่ 12.1 แลว้ จึงศกึ ษารายละเอยี ดตอ่ ไป
หัวเร่ือง
12.1.1 อัตลกั ษณ์ชาตพิ ันธ์กุ ับวรรณกรรมท้องถนิ่
12.1.2 สถานภาพและบทบาทวรรณกรรมท้องถ่นิ ของกลุ่มชาตพิ นั ธุ์ตอ่ สังคมไทย
แนวคิด
1. วรรณกรรมทอ้ งถนิ่ ของกลมุ่ ชาตพิ นั ธ์ุ มกั แสดงใหเ้ หน็ “บคุ ลกิ ” หรอื ลกั ษณะเฉพาะของ
ชาติพันธุ์สอดแทรกแฝงไว้ ซ่ึงหากอ่านหรือฟังเพียงผิวเผินอาจไม่ต่างจากนิทานทั่วไป
ที่เป็นเรื่องส้ันๆ เกี่ยวกับผู้คน สิงสาราสัตว์ มีอิทธิปาฏิหาริย์ ของวิเศษ และแฝงด้วย
คติสอนใจ แตส่ ่งิ ท่ีนา่ สนใจในความเป็นวรรณกรรมของกลุ่มชาติพันธ์ุคือ เน้ือหามกี ลิ่น
อายของความเปน็ ชาตพิ นั ธ์ุ มสี ญั ลกั ษณท์ เี่ ปน็ อตั ลกั ษณต์ า่ งๆ ทที่ ำ� ใหผ้ คู้ นไดร้ บั รถู้ งึ สง่ิ
ดีงาม เช่น บางเร่ืองสอนถึงความซ่ือสัตย์ บางเร่ืองสอนถึงความกตัญญู มีการอธิบาย
ทม่ี าของสรรพสงิ่ ในธรรมชาติ การสงั เกตธรรมชาติ รวมถงึ การอธบิ ายทม่ี าของวฒั นธรรม
ประเพณใี นกลมุ่ ชาตพิ นั ธ์ุ ทำ� ใหค้ นในกลมุ่ เกดิ ความภาคภมู ใิ จ ขณะเดยี วกนั วรรณกรรม
ท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์บางเรื่องสะท้อนการต่อสู้ หรือการถูกเอารัดเอาเปรียบจาก
ชาวเมืองไว้ เช่น บางเร่ืองอธิบายถึงสาเหตุที่พวกเขาต้องอพยพเข้ามา บางเร่ืองก็เล่า
ถึงสาเหตุทีท่ ำ� ให้พวกเขาไมร่ ู้หนังสือ เปน็ ตน้
2. ความใกล้ชิดสัมพันธ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ในภูมิภาคท้ังในรูปแบบของการติดต่อ
ค้าขาย และการสงคราม จึงเป็นเหตุให้เราอาจพบความคล้ายคลึงกันของวรรณกรรม
ทอ้ งถน่ิ เนอ่ื งจากการเคลอ่ื นยา้ ยของผคู้ นเปน็ เหตใุ หเ้ กดิ การเลา่ นทิ านในตา่ งๆ ถน่ิ และ
ทำ� ใหเ้ กดิ การเดนิ ทางของนทิ านขนึ้ เกดิ การแลก-รบั -ปรบั -เปลย่ี น วรรณกรรมตา่ งถนิ่
และปรับปรุงให้เป็น “ส�ำนวน” ของชาติพันธุ์ตน ตามความเหมาะสมและรสนิยมของ
แตล่ ะทอ้ งถ่นิ
3. ป จั จบุ นั วรรณกรรมทอ้ งถน่ิ ของกลมุ่ ชาตพิ นั ธ์ุ ในหลายทอ้ งถน่ิ มกี ารเกบ็ รวบรวม อนรุ กั ษ์
และตอ่ ยอดไปในหลายมติ ิ ทงั้ ในดา้ นการจดั ทำ� หลกั สตู รทอ้ งถนิ่ เพอื่ ใหเ้ ยาวชนในทอ้ งถนิ่
เกิดความรกั และหวงแหนมรดกภูมปิ ัญญาทางวฒั นธรรมของตนเอง รวมถงึ การพฒั นา
ในเชิงการเที่ยวชาติพันธุ์ ดังเช่นการจัดงานเทศกาลท่องเที่ยวของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ
และจัดให้มกี ารแสดงและการขบั รอ้ งเพลงพนื้ บา้ นของชาติพันธ์ุ
