Page 59 - การจัดการทรัพยากรสารสนเทศท้องถิ่น

การวเิ คราะหท์ รพั ยากรสารสนเทศท้องถ่ิน 6-49
- รปู แบบสำ� หรับบนั ทกึ ข้อมลู ทางบรรณานุกรม (format for bibliographic
data)
- รูปแบบส�ำหรับบันทึกข้อมูลการจัดหมวดหมู่ (format for classification
data)
- รูปแบบส�ำหรับบันทึกสารสนเทศเพ่ือส่ือสารในชุมชน (format for Com-
munity information) การแจ้งกิจกรรม เหตกุ ารณ์ หรือประชาสมั พันธ์
- รปู แบบสำ� หรบั บนั ทกึ ขอ้ มลู ระบกุ ารถอื ครองสารสนเทศ (format for holdings
data)
2) องค์ประกอบของระเบียนทางบรรณานุกรมตามรูปแบบมาร์คยี่สิบเอ็ด ระเบยี น
รูปแบบมาร์คยีส่ บิ เอด็ มีองคป์ ระกอบหลกั 3 ส่วน คือ โครงสรา้ งระเบยี น การกำ� กบั เนอื้ หา และเนอื้ หา
- โครงสร้างระเบียน ใชร้ ปู แบบโครงสรา้ งตาม ANSI Z39.2 (The American
National Standard for Bibliographic Information Interchange) และ ISO2709 (International
Standard for Bibliographic Information Interchange on Magnetic Tapes) ในโครงสรา้ งระเบียน
ตามมาตรฐานดงั กล่าวประกอบด้วย 3 สว่ นหลัก ดงั นี้

ก. สว่ นนำ� ระเบยี น (leader) เปน็ เขตขอ้ มลู เรม่ิ แรกของระเบยี น ทำ� หนา้ ที่
แจ้งขอ้ มลู ทีจ่ �ำเปน็ ในการสือ่ สารกับเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ เช่น ความยาวของระเบยี น ประเภท สถานะของ
ระเบยี น เปน็ ต้น มคี วามยาวจ�ำนวน 24 อักขระเสมอ

ข. ส่วนตารางระบตุ ำ� แหน่ง (directory) เป็นเขตขอ้ มลู ท่ี 2 ของระเบียน
ทำ� หนา้ ทแี่ จง้ ตำ� แหนง่ ทอี่ ยขู่ องแตล่ ะเขตขอ้ มลู ในระเบยี น ขอ้ มลู ทแ่ี จง้ เปน็ ชดุ มคี วามยาวชดุ ละ 12 อกั ขระ
แตล่ ะชุดประกอบดว้ ยขอ้ มลู 3 สว่ น คอื สว่ นหมายเลขเขตขอ้ มลู ใช้ความยาว 3 อกั ขระ เชน่ tag 050
ส่วนแจง้ ความยาวของเขตข้อมูล ใช้ความยาว 4 อักขระ และส่วนระบุตำ� แหน่งท่ีเรมิ่ ตน้ ของเขตข้อมูล) ใช้
ความยาว 5 อกั ขระ

ค. สว่ นเขตขอ้ มลู ตา่ งๆ (fields) แบง่ เปน็ 2 สว่ น คอื เขตขอ้ มลู ความยาว
คงท่ี ไดแ้ ก่ เขตขอ้ มลู 00X (001-009) และเขตขอ้ มูลไมจ่ �ำกดั ความยาว ได้แก่ เขตข้อมูล 0XX-9XX
(010-999)

- การก�ำกับเน้ือหา มาร์คใช้วิธีน�ำเสนอเนื้อหาโดยก�ำกับเนื้อหาด้วยเขตข้อมูล
ตวั บง่ ช้ี และเขตข้อมูลยอ่ ย ดงั นี้

ก. หมายเลขเขตข้อมูลหรือแท็ก (tags) จัดกลุ่มเขตข้อมูลต่างๆ ด้วย
หมายเลขก�ำกับเขตขอ้ มลู 3 หลัก ต้งั แต่ 00X-9XX โดยแบ่งเปน็ 2 กลุ่ม คือ กล่มุ เขตขอ้ มลู ความยาว
คงที่ บันทึกข้อมลู ที่เป็นรหสั ตัวเลข และสัญลกั ษณเ์ ว้นวา่ ง (เมอื่ ไมม่ ีขอ้ มลู ) ตามตำ� แหนง่ ทีก่ ำ� หนด เขต
ข้อมูลในกลุ่มน้ี ได้แก่ 00X คือ 001-009 และกลุ่มเขตข้อมูลไม่จ�ำกัดความยาว บันทึกข้อมูลท่ีเป็น
รายละเอยี ดทางบรรณานกุ รม ซง่ึ เปน็ เนอ้ื หาสว่ นใหญข่ องระเบยี น กลมุ่ เขตขอ้ มลู เหลา่ น้ี ไดแ้ ก่ เขตขอ้ มลู
0XX-9XX คอื 010-999