Page 14 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 14
8-4 ทฤษฎีและการวิจารณภ์ าพยนตร์
ตอนที่ 8.1
ความหมาย ท่ีมาและสาระส�ำคัญของการเล่าเร่ืองท่ัวไป
โปรดอ่านหัวเรื่อง แนวคิด และวตั ถปุ ระสงค์ของตอนที่ 8.1 แลว้ จึงศกึ ษารายละเอียดตอ่ ไป
หัวเรื่อง
8.1.1 ความหมาย ท่มี าและศาสตรข์ องการเล่าเรอ่ื ง
8.1.2 รปู แบบและสาระส�ำคัญของการเล่าเร่อื งท่ัวไป
แนวคิด
1. การเล่าเร่อื ง เป็นการบอกวา่ มีอะไรทเ่ี กิดขึน้ ยังคงอยู่ และอะไรกำ� ลงั เกิดข้ึนตอ่ ไป โดย
อาจเปน็ เรอ่ื งของคน สตั ว์ มนษุ ยต์ ่างดาว หรืออะไรก็ได้ เรื่องเล่าจะบรรจุชุดล�ำดับของ
เหตุการณ์ ที่เกิดข้ึนภายในช่วงเวลาหน่ึง ระยะเวลานี้อาจจะยาวหรือส้ันมาก และอาจ
จะบรรจุอยู่ในรูปแบบสื่อท่ีต่างกัน การเล่าเร่ืองมีความหมายส�ำหรับผู้ที่มีชีวิตอยู่หรือ
อาศยั อยู่ในเรอ่ื งนน้ั ไมว่ ่าผอู้ าศัยน้ันจะเปน็ ผู้สรา้ งเรือ่ งเลา่ ผฟู้ ัง หรอื ผู้ตคี วามเรื่องเลา่
นั้นก็ตาม โดยเรื่องเล่าจะเป็นตัวก�ำหนดวิถีทางท่ีคนเราจะมีชีวิตอยู่ในเร่ืองเล่าของเรา
ศาสตร์ของการเล่าเรื่องนั้นมีจุดเริ่มต้นต้ังแต่ในสมัยกรีก และปรากฏอีกครั้งในช่วง
ค.ศ. 1920 ในการศกึ ษาของสายมนษุ ยศาสตร์ เชน่ ภาษาศาสตร์ วรรณคดี คตชิ นวทิ ยา
ภายใต้ “กระบวนทัศน์เชิงเหตุผล” (Rationality Paradigm) ซ่ึงเป็นกระบวนทัศน์
กระแสหลกั ทเ่ี ชอ่ื วา่ มนษุ ยน์ น้ั เปน็ สตั วท์ ใ่ี ชเ้ หตผุ ล ใชต้ รรกะในการคดิ และตดั สนิ ใจ การ
จะเขา้ ใจโลกไดน้ ้ันจึงตอ้ งใช้หลักเหตุผล การพิสจู น์ความจริง ต่อมาในทศวรรษท่ี 1970
การเล่าเรื่องเป็นแนวทางท่ีนักวิชาการทางด้านสังคมศาสตร์ให้ความสนใจ ถูกน�ำไปใช้
ในการศกึ ษาทง้ั ทางดา้ นจติ วทิ ยา การศกึ ษา รฐั ศาสตร์ สขุ ภาพ กฎหมาย และการสอื่ สาร
จนได้รับการสถาปนาขึ้นมาเป็นศาสตร์แขนงหนึ่งซ่งึ เรยี กว่า “ศาสตรแ์ หง่ การเล่าเรอื่ ง”
(Narratology) ซงึ่ เป็นชว่ งเวลาท่ีอยู่ภายใต้กระบวนทัศนก์ ารเลา่ เรื่อง
2. นบั แตท่ ศวรรษที่ 1970 เปน็ ตน้ มา กม็ นี กั วชิ าการหลายทา่ นทไี่ ดพ้ ยายามศกึ ษาการเลา่
เรอ่ื งทปี่ รากฏรปู แบบตา่ งๆ ไมว่ า่ จะเปน็ ในนทิ านพนื้ บา้ น นยิ ายปรมั ปรา หรอื แมก้ ระทงั่
ในอาหาร นักวชิ าการจากศาสตรต์ ่างๆ ที่ศึกษาการเล่าเรอื่ งเหล่าน้ี ไดแ้ ก่ วลาดเิ มียร์
พรอ็ พ, โคลด เลว่ี สเทราส,์ เทฟทนั โธโดรอฟ, โรล็องด์ บาร์ธส์, ฌาคส์ แดร์ริดา และ
ฌอ็ ง-ฟรองซัว เลียวตาร์
