Page 41 - ลักษณะภาษาไทย
P. 41
วลแี ละอนปุ ระโยคในภาษาไทย 4-31
กริยาทสี่ มั พนั ธ์กนั ทาใหส้ ่วนเสรมิ หน่วยหลักคนั่ อยู่ระหว่างคากรยิ าที่เรียงกนั น้นั ดงั ตัวอย่าง ฑ. และ ฒ.
ตอ่ ไปนี้
ฑ. คนป่าขุดหวั มันกนิ
ฒ. ควาญบุญมาข่ีช้างขน้ึ ภเู ขา
จากตัวอย่าง ฑ. หน่วยหลักของกริยาวลีเป็นคากริยาเรียงคือ ขุดกิน หน่วยเสริม
หน่วยหลักของกริยาวลีเป็นคานามคือ หัวมัน จะเห็นได้ว่าเม่ือหน่วยหลักเป็นคากริยาเรียง หน่วยเสริม
หน่วยหลักจะค่ันอยู่ระหว่างคากริยาเรียง คืออยู่ระหว่างคากริยา ขุด และ กิน จากตัวอย่าง ฒ. หน่วย
หลักของกริยาวลีเป็นคากริยาเรียงคือ ข่ีข้ึน หน่วยเสริมหน่วยหลักของกริยาวลีเป็นคานามคือ ช้าง และ
ภูเขา จะเห็นได้ว่าเมื่อหน่วยหลักของกริยาวลีเป็นคากริยาเรียง หน่วยเสริมหน่วยหลักจะลาดับไว้หลัง
กรยิ าท่ีสัมพนั ธก์ นั กล่าวคือ ช้าง จะอยู่หลังคากรยิ า ขี่ และ ภูเขา จะอย่หู ลังคากรยิ า ขึน้
3.2.3 หน่วยขยายหน่วยหลักของกริยาวลี ได้แก่ บุพบทวลี วิเศษณ์วลี และปริมาณวลี
ตัวอยา่ งเช่น
ณ. หนูว่งิ ขน้ึ บนหลงั คาโบสถ์
ด. เขาหัวเราะอยา่ งสะใจ
ต. อาหารไทยมีหลายชนดิ
จากตัวอยา่ ง ณ. หนว่ ยหลักของกริยาวลเี ป็นคากรยิ าเรียงคือ วิง่ ขนึ้ หนว่ ยขยายหนว่ ยหลกั
ของกริยาวลีเป็นบุพบทวลีคือ บนหลังคาโบสถ์ จากตัวอย่าง ด. หน่วยหลักของกริยาวลีเป็นคากริยาคือ
หวั เราะ หนว่ ยขยายหนว่ ยหลกั ของกรยิ าวลเี ป็นวเิ ศษณว์ ลคี ือ อยา่ งสะใจ และจากตัวอยา่ ง ต. หนว่ ยหลกั
ของกรยิ าวลเี ปน็ คากรยิ าคอื มี หน่วยขยายหน่วยหลกั ของกรยิ าวลีเปน็ ปริมาณวลคี ือ หลายชนิด
3.3 วิเศษณ์วลี คือ วลีท่ีทาหน้าท่ีเป็นหน่วยขยายของกริยาวลี นามวลี หรือวิเศษณ์วลีด้วยกันเอง2
วิเศษณ์วลมี ีโครงสรา้ งอยู่ 2 ส่วน ได้แก่ หนว่ ยหลกั และหนว่ ยขยาย หน่วยหลักเปน็ คาวเิ ศษณ์ สว่ นหนว่ ย
ขยายจะมหี รือไม่กไ็ ด้ ถา้ มีหน่วยขยาย หนว่ ยขยายนั้นอาจเปน็ คาวิเศษณห์ รอื วลี ไดแ้ ก่ กรยิ าวลี วิเศษณ์
วลี และบพุ บทวลี ดังภาพที่ 4.4
2 ในหนังสืออเุ ทศภาษาไทย ชุด บรรทัดฐานภาษาไทย เล่ม 3 : ชนดิ ของคา วลี ประโยค และสัมพันธสารได้ใหค้ านิยาม
ของวิเศษณ์วลีว่า “วิเศษณ์วลี คือ วลีท่ีทาหน้าท่ีเป็นหน่วยขยายของกริยาวลี” แต่ในหน่วยน้ีนอกจากจะวิเคราะห์ให้วิเศษณ์วลี
ทาหน้าท่ีขยายกรยิ าวลีแล้ว ยังวิเคราะห์ใหว้ เิ ศษณ์วลีสามารถทาหน้าท่ีขยายนามวลีและวิเศษณ์วลีตามไวยากรณ์ดั้งเดิมด้วย เชน่
เธอมีจิตใจบริสุทธ์ิผ่องใส (วิเศษณ์วลี บริสุทธิ์ผ่องใส ทาหน้าที่ขยายนามวลี จิตใจ) ผู้อานวยการทางานหนักหน่วงมากเอาการ
(วิเศษณ์วลี มากเอาการ ทาหน้าที่ขยายวเิ ศษณ์วลี หนักหนว่ ง)
