Page 46 - ลักษณะภาษาไทย
P. 46
4-36 ลกั ษณะภาษาไทย
จากตัวอย่าง ง. ปริมาณวลีคือ 2 ตัวสุดท้าย ประกอบด้วยปริมาณวลีท่ีมีคาบอก
จานวน 2 ตัว และปริมาณวลีท่ีมีคาบอกลาดับคือ สุดท้าย และจากตัวอย่าง จ. ปริมาณวลีคือ แค่
10 กิโลเมตรแรกเท่าน้ัน ประกอบด้วยปริมาณวลีท่ีมีคาบอกจานวนคือ แค่ 10 กิโลเมตร และปริมาณวลี
ท่ีมคี าบอกลาดับคอื แรกเท่านัน้
2) ปริมาณวลีที่มีคาบอกลาดบั และปริมาณวลีท่ีมีคาบอกจานวน ตวั อย่างเชน่
ฉ. ผ้จู ดั จะเพมิ่ การแสดงรอบสดุ ท้ายอีก 1 ครั้งเท่านั้น
ช. มาลีซ้อมตีขิมเพลงนางครวญเพยี งท่อนท่ี 2 อีกเท่ียวเดยี ว
จากตัวอย่าง ฉ. ปริมาณวลีคือ รอบสุดท้ายอีก 1 ครั้งเท่าน้ัน ประกอบด้วยปรมิ าณวลี
ท่ีมีคาบอกลาดับคือ รอบสดุ ทา้ ย และปรมิ าณวลที มี่ คี าบอกจานวนคอื อีก 1 คร้ังเท่านั้น และจากตวั อย่าง
ช. ปริมาณวลีคือ เพียงท่อนที่ 2 อีกเที่ยวเดียว ประกอบด้วยปริมาณวลีที่มีคาบอกลาดับคือ เพียง-
ท่อนท่ี 2 และปริมาณวลีทม่ี คี าบอกจานวนคือ อีกเทีย่ วเดียว
4. หน้าทขี่ องวลี
ดังได้กล่าวไปในเรื่องที่ 4.1.1 ความหมายของวลีแล้วว่า ไวยากรณ์โครงสร้างให้ความสาคัญกับ
หน้าท่ีของวลีว่าสามารถทาหน้าท่ีในประโยคได้หรือไม่ ก่อนที่จะกล่าวถึงหน้าทข่ี องวลีในประโยคจึงต้อง
ร้จู ักโครงสรา้ งของประโยคกอ่ น ดงั น้ี
ประโยคมีองค์ประกอบหลักอยู่ 2 ภาค คือ ภาคประธานกับภาคแสดง ภาคประธาน คือ
ส่วนประกอบหน่วยนามวลีที่ทาหน้าท่ีเป็นผู้กระทาหรือผู้แสดงซึ่งเป็นส่วนสาคัญของประโยคหรือ
อนุประโยคเรียกว่าหน่วยประธาน หน่วยประธานนี้อาจมีหน่วยขยายเพ่ือทาให้มีใจความชัดเจนยิ่งข้ึน
ส่วนภาคแสดง คือ ส่วนประกอบหลักของประโยคซ่ึงสัมพันธ์กบั ภาคประธาน ภาคแสดงมีโครงสร้างเปน็
กรยิ าวลี ประกอบไปด้วยหนว่ ยกรยิ า ซง่ึ ต้องปรากฏเสมอ โดยจะมีหนว่ ยกรรม หน่วยเสรมิ ความ หน่วย-
เติมเต็ม หรือหน่วยขยายหรือไม่ก็ได้ หน่วยกรรมทาหน้าที่เป็นผู้รับหรือถูกกระทา หน่วยกรรมมีอยู่
2 ชนดิ คือหนว่ ยกรรมตรงและหน่วยกรรมรอง หนว่ ยเสรมิ ความทาหนา้ ที่แสดงความสมั พันธก์ บั คากริยา
ว่าเป็นสถานท่ี เวลา หรือเคร่ืองมือ หน่วยเติมเต็มทาหน้าที่เสริมใจความของประโยคให้สมบูรณ์ คือ
ทาหน้าที่คล้ายหน่วยกรรม แต่ไม่ใช่กรรมเพราะมิได้ถูกกระทา และหน่วยขยายทาหน้าที่ขยายความ
หนว่ ยอน่ื ใหม้ ีใจความชัดเจนยิ่งข้นึ รายละเอยี ดสว่ นประกอบของประโยคเปน็ ดงั ภาพท่ี 4.7
