Page 25 - คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม เอกสารจากหอหลวง
P. 25
(23)
ในด้านสัมพันธไมตรีกับต่างประเทศได้มีสัมพันธไมตรีกับลังกา
และพม่า กล่าวคือ เม่อื จ.ศ. ๑๐๙๖ (พ.ศ. ๒๒๗๗) พระเจ้าลงั กา (ศรลี ังกา)
ได้แต่งทูตและพระราชสาส์นมาถวายเพื่อเจริญไมตรีและการทำนุบำรุง
พระพุทธศาสนาตลอดจนการค้าระหว่างกันด้วยดี สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรม
โกศทรงตั้งให้เจ้าฟ้ากุ้งเป็นเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ เป็นพระมหาอุปราช แต่
“ไม่อยู่ในยุติธรรม... พระองค์ก็ให้สังหารให้ถึงแก่พิราไลย” แล้วทรงตั้ง
เจ้าฟ ้าอ ุทุมพร (คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม เรียก เจ้าฟ ้าดอกเดื่อ
ตามพระสุบินนิมิตฝันของพระองค์) เป็นพระมหาอุปราชแทน สมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศอ ยู่ในราชสมบัติ ๒๗ ปี มีพระช นมายุ ๗๘ ปี จึงเสด็จ
สวรรคต ในคำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ได้จดไว้ว่า “พงศาวดาน
(พงศาวดาร)ทอดหลังนับตั้งแต่พระอุทุมพรได้ราชสมบัติไปจนถึงสิ้นกรุง
สิ้นเรื่อง สิ้นส มุดยุติแ ต่เท่าน ั้น”
เอกสารคำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ได้บรรยายเหตุการณ์
ปลายสมัยอยุธยาไว้อย่างละเอียด ดังตัวอย่างการบรรยายพระราชประเพณี
ถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศและพระพันปีหลวง
ที่ใช้ถ้อยคำภาษาท ี่ส ละส ลวยของงานถวายพระเพลิงซึ่งมีงานม หรสพ ๗ วัน
(ครบ ๗ ราตรี) ไว้ว่า “...จึ่งรับสั่งให้ถวายพระเพลิงด้วยไฟฟ้า แล้วจึ่งเอา
ท่อนกฤษณากะลำภัก แลท่อนจันทน์อันปิดทอง บันดาเครื่องของหอมทั้ง
ปวงนั้น ใส่ในใต้พระโกศทองทั้งสองแล้ว จึ่งจุดเพลิงไฟฟ้า แล้วจึ่งสาดด้วย
น้ำหอม แลน้ำด อกไม้เทศ แลน ้ำก ุหลาบ แลน้ำหอมทั้งปวง อันมีกลิ่นหอม
ฟุ้งข จร ตลบอ บไปท ั้งพ ระเมรุท อง ฝ่ายอ งค์บ รมเอกท ัตราชา แลพ ระอ ุทุมพร
ราชา ทั้งสองพระอ งคก์ ท็ รงพ ระกรรแสงพ ิลาปร่ำไรพ ระทัยค นึงถ ึง พระป ิตเุรศ
พระช นนี ทั้งพ ระราชบุตรแ ลพ ระราชธิดา แลพ ระญ าติวงศาท ั้งป วง พระสนม
สาวสรรกำนัลก็มากรรแสงไห้พิลาศร่ำไรไปสิ้น อันว่ากษัตริย์ประเทศราชทั้ง
ปวงก ็ห ้อมล้อมอ ยู่รอบพ ระเพลิง แล้วปรายข้าวต อกดอกไม้ บูชาถวายบังคม
