Page 23 - คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม เอกสารจากหอหลวง
P. 23
(21)
มาตรานี้ คือ บิดาม ารดานั้นน ับเป็น ๑ เดียว จึงระบุว่าผู้ที่พ ึงให้ความเคารพ
ทั้ง ๑๐ ประการซ ึ่งต รงก ับความเห็นข องบ รรณาธิการเมื่อค รั้งการจัดพ ิมพเ์ผย
แพร่เมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๔)
ข้อ ๑๒ ผู้เปนเสนาบดีถืออาญาสิทธิ์ของพระเจ้าแผ่นดินให้พึง
พิจารณา ถ้าผู้ใดมากล่าวความประการใด ได้ฟังก็อย่าเชื่อคำนั้นก่อน ให้
สอบสวนดูจงดี
ข้อ ๒๔ ผู้เปนเสนาบดีให้พึงท ราบว่า ตนมีอำนาจส นองพ ระโองการ
ดุจดังอ ำนาจแห่งพระยาราชสีห์ จึงต ้องป ระพฤติก ิริยาบทด ุจดั่งพระยาไตรสร
ราชสีห์ ธรรมดาว่าพ ระยาราชส ีห์เปนสัตว์ใหญ่ร้ายกาจในราวป่า แต่เช่นนั้น
ยังไม่มีค วามประมาท ประกอบไปด ้วยค วามหวังมีก ิริยาบท ๔ ประการ คือ
กิน นอน เดิน หยุดพัก ๔ อย่าง มิประมาท ผู้เปนเสนาบดีควรประพฤติ
กิริยาบทดั่งพ ระยาราชส ีห์”
ส่วนข้อ ๒๕ อันเป็นข้อสุดท้ายนั้น ตำราพิไชยเสนา ได้เน้นให้
เสนาบดีป ระพฤติตามม าตราต่าง ๆ ทั้ง ๒๔ ข้อด ้วยความซื่อสัตย์ส ุจริตต่อ
พระม หาก ษัตริย์แ ละท ำนุบำรุงไพร่ฟ ้าข ้าแผ่นดินแ ละยกย่องว่าผ ู้เป็นเสนาบดี
ที่ปฏิบัติดีป ฏิบัติช อบจะเป็นผ ลานิสงส์ เมื่อสิ้นชีวิตแล้ว “...อาจสำเร็จม นุษย์
สมบัติ และสวรรค์สมบัติ...เปนป ระโยชน์สาระยิ่งเลิศประเสริฐแท้”
๔. วา่ ด้วยค ำให้การเกย่ี วกับส มัยอยธุ ยาต อนปลาย
เนื้อความเล่าถ งึ เหตุการณต์ ั้งแตส่มัยสมเดจ็ เพทราชา (พ.ศ. ๒๒๓๑-
๒๒๔๖) เป็นต้นมา มีเนื้อหารายละเอียดจากห น้า ๖๔-๑๑๔ คำให้การกล่าว
ถึงการเกิดกบฏธรรมเถียรในรัชกาลพระสุริเยนทราธิบดี (ข้อเท็จจริงทาง
ประวัติศาสตร์กบฏธรรมเถียรเกิดต้นรัชกาลสมเด็จพระเพทราชา) ทรง
ปราบกบฏธรรมเถียรและทรงปกครองบ้านเมืองด้วยทศพิธราชธรรม มี
สัมพันธไมตรีกับกรุงศรีสัตนาคนหุตและกล่าวถึงศรีปราชญ์ถูกเนรเทศไป
อยู่เมืองนครศรีธรรมราชแล้วถูกประหารเนื่องจากเล่นบทกลอน สำนวนว่า
