Page 88 - คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม เอกสารจากหอหลวง
P. 88
58 คำให้การขุนหลวงวดั ประดทู่ รงธรรม
เอกสารจากหอหลวง
แห่งท หารไพร่พลท ั้งห ลาย ว่าบ ุคคลผ ู้น ั้นม ีค ุณอ ย่างน ั้นค นโน้นม ีค ุณอ ย่างน ี้
และให้ไกรตราตรึกตรองตรวจดู หมู่พิริยะโยธาพลากรทั้งปวงว่าผู้นี้มีกำลัง
ผู้น ี้ห ากำลังมิได้ ผู้นี้ม ีคุณวุฒิ ผู้น ี้ห าค ุณวุฒิม ิได้ ผู้นี้มีศ ิลปศาสตร์ ผู้นี้หา
ศิลปศาสตร์มิได้ ผู้นั้นผู้นี้มีคุณศิลปศาสตร์จะควรกับอาการอย่างไร ให้พึง
แจ้งทุกประการ จะได้ชุบเลี้ยงผู้นั้นตามสมควรกับความดีและกำลังผู้นั้นๆ
คนทั้งหลายเหล่านั้นก็จะมีน้ำใจประกอบในราชกิจยิ่งๆ ขึ้นไป ไม่ได้คิด
โทรม นัสน ้อยใจต่อราชการ
ข้อ ๗ ผู้เป็นมาตยาธิบดีมนตรี ให้พึงตรึกตราอย่ามีอาฆาต
พยาบาทแก่ผู้น้อย ถ้าเห็นเหตุผู้น้อยมีพยศร้ายก็ให้ทรมานพยศร้ายผู้นั้น
ให้ราบคาบเป็นอันด ี ดุจน ายส ารถีฝ ึกสอนม ้า ถ้าผ ู้นั้นย ังไม่ล ะพยศร้าย ยัง
กระด้างกระเดื่องอยู่ไซร้ ให้ขับไล่ผู้นั้นเสีย ฤาจะลงทัณฑกรรมตามอาญา
ก็ตามแต่โทษานุโทษ ให้พึงป ลงใจว่าเป็นผลวิบากสัตว์เอง
ข้อ ๘ ผู้เป็นเสน าม าต ยาธิบ ดีพ ึงม ีด ้วยค ำอ ันไพเราะอ ่อนห วาน จะ
เจรจากับผู้น้อยและผ ู้ใหญ่ให้ไพเราะห ์ต ามค วรเมื่อก ิจนั้น กิจทั้งหลายก ็อาจ
สำเร็จโดยประสงค์ มาทว่าจะใช้ไปในป่าดงทางกันดานก็อาจสามารถจะไป
ได้เพราะวาจา
ข้อ ๙ ผเู้ ปน็ เสนาบดพี งึ ใหร้ ูจ้ กั ลกั ษณะอ งั คาพยพแหง่ พ ระนครท ัง้ สี่
ประการ คือ จักษุพุงไส้เอ็นแ ห่งพระนคร จักษุค ือบัณฑิตป ราชญ์ โหราจาริย
พุงค ือพ ่อค้า พาน ิชท ีป่ ระกอบก ิจค ้าขายใหก้ ำลังพ ระนคร ไสค้ ือน รเสรษฐผี ูม้ ี
ทรัพย์ สำหรับพ ระนครจะได้เจริญ พระนครค ือม ุขม นต รีม าต ยาธิบ ดีพ ิริโยธา
ทวยหารรักษาพ ระนครให้เจริญ สี่อ ย่างนี้คืออ ังค าพยพส ี่ เป็นเครื่องป ระดับ
พระนครใหเ้กษมส ุขบ ริบูรณว์ัฒนาการ ผูเ้ป็นเสนาบดพี ึงจงม ีใจโอบอ ้อมอารี
ทำนุบ ำรุงอังค าพยพส ี่ให้บ ริบูรณ์ พระนครจึงจะวัฒนาถ าวรได้มั่นคง
ข้อ ๑๐ ผู้เป็นปรินายกม นตรีพึงแ สวงหาฉ บับต ำหรับราชประเพณี
ไว้ทำนุบำรุงพระนคร ให้เกษมสุขดังโบราณ อนึ่งฉบับขนบธรรมเนียม
