Page 154 - สังคมโลก

7-48 สังคมโลก

ความน�ำ

สงครามที่เกิดขึ้นมีทั้งผลดีและผลเสียต่อมนุษยชาติ ในด้านบวกนั้น สงครามเกิดจากความกระตือรือร้น
ของมนุษย์ในการที่จะแสวงหาความยิ่งใหญ่ ความเจริญรุ่งเรือง และความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ตนเองและชาติของตน
สงครามสามารถสร้างชาติให้ยิ่งใหญ่กลายเป็นอาณาจักรหรือจักรวรรดิได้ ชาติผู้ชนะมีอำ�นาจมากขึ้น มีดินแดนกว้าง
ใหญ่ขึ้น มีประชากรภายใต้การปกครองมากขึ้น ผู้นำ�และชนชั้นปกครองมีอำ�นาจ เกียรติยศ ชื่อเสียง และความมั่งคั่ง
ขุนนางและนายทหารรํ่ารวยขึ้นจากทรัพย์สินที่ยึดได้ในสงคราม พ่อค้าได้รับผลประโยชน์จากการค้าอาวุธและเครื่อง
อุปโภคบริโภค สามารถขยายการค้าและตลาดออกไปอย่างกว้างขวาง อุตสาหกรรมด้านยุทธปัจจัยขยายตัว ประชากร
ถูกเกณฑ์ไปเป็นทหารและทำ�งานในโรงงานผลิตสิ่งของต่างๆ ทำ�ให้อัตราการว่างงานมีน้อยลง สงครามยังทำ�ให้มี
การพัฒนาทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีการคิดประดิษฐ์อาวุธยุทธภัณฑ์ใหม่ๆ อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้
ยานพาหนะ และผลิตภัณฑ์ต่างๆ ทางอุตสาหกรรม ทำ�ให้เกิดความเจริญก้าวหน้าทั้งทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และ
สังคม นอกจากนั้นสงครามยังก่อให้เกิดความร่วมมือกันระหว่างรัฐ มีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มพันธมิตรทางทหาร มี
การซื้อขายแลกเปลี่ยนสินค้ายุทธปัจจัยระหว่างกัน และมีการแพร่กระจายของวัฒนธรรมและการผสมกลมกลืนทาง
ชาตพิ นั ธุร์ ะหวา่ งชาตทิ ที่ �ำ สงครามกนั ทสี่ �ำ คญั ทสี่ ดุ คอื สงครามจะท�ำ ใหม้ นษุ ยต์ ระหนกั ถงึ ภยั คกุ คามจากภายนอก ความ
ไม่มั่นคงปลอดภัย และความวิบัติสูญเสียต่างๆ ที่เกิดขึ้นต่อชีวิต ทรัพย์สิน และบ้านเมือง อันจะนำ�ไปสู่ความคิดที่จะ
หาทางป้องกันและระงับสงคราม โดยรัฐมุ่งสร้างนโยบายที่เป็นมิตรกับนานาประเทศ และส่งเสริมความร่วมมือระหว่าง
กันเพื่อรักษาสันติภาพและความมั่นคงในสังคมโลก ทั้งในด้านการจัดตั้งองค์การระหว่างประเทศ การจัดทำ�กฎหมาย
ระหว่างประเทศ และการร่วมกันพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมเพื่อขจัดความขัดแย้งที่อาจเป็นสาเหตุของสงครามได้

แต่ในด้านลบนั้น สงครามได้ก่อให้เกิดผลเสียอย่างมหาศาลต่อมนุษยชาติ ทั้งการสูญเสียชีวิต การทำ�ลาย
ทรัพย์สิน และการพังพินาศของบ้านเมือง ตั้งแต่อดีตกาลเมื่อเริ่มต้นยุคประวัติศาสตร์มาจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 21
สงครามใหญ่น้อยในโลกนี้ได้เกิดขึ้นกว่า 13,600 ครั้ง จำ�นวนคนที่เสียชีวิตจากสงคราม ทั้งทหารและพลเรือน ไม่ว่า
ในการสู้รบ การทารุณกรรม ความอดอยาก และโรคระบาด มีมากกว่า 3.5 พันล้านคน70 คือมีจำ�นวนสูงกว่าการตาย
ตามธรรมชาติ ด้วยโรคภัยไข้เจ็บ อุบัติเหตุ และฆาตกรรมต่างๆ มาก ผลทางสังคมที่เห็นได้ชัดเจนคือ เกิดสภาวะที่
ไม่สมดุลด้านประชากร จำ�นวนผู้ชายลดลงมาก มีผู้หญิงหม้ายและเด็กก�ำ พร้ามากมาย คนพิการและคนที่สภาพจิตไม่
ปกติจากผลกระทบของสงครามมีอยู่ทั่วไป สงครามได้ก่อให้เกิดความบาดหมางระหว่างรัฐและความร้าวฉานในความ
สัมพันธ์ระหว่างประเทศที่อาจคงอยู่ต่อไปเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน ความเสียหายที่เกิดแก่ทรัพย์สิน แหล่งผลิตสินค้า
และบ้านเมือง ทำ�ให้เกิดความขาดแคลนและความอดอยาก ซึ่งประชากรจะต้องดำ�รงชีวิตอยู่ด้วยความยากลำ�บากไป
อีกนาน การฟื้นฟูและบูรณะประเทศก็ต้องใช้ทุนและระยะเวลา อันจะนำ�มาซึ่งภาวะตกตํ่าทางเศรษฐกิจ และที่สำ�คัญ
คือ บางรัฐอาจสูญเสียเอกราช กลายเป็นเมืองขึ้น หรือสูญสิ้นชาติไปเลย

70 Francis A. Beer. Peace Against War: The Ecology of International Violence. San Francisco: W. H. Freeman and
Company, 1981, pp.37-38. อ้างใน สุรชัย ศิริไกร “ความขัดแย้งและความร่วมมือระหว่างประเทศ” ใน เอกสารการสอนชุดวิชาความสัมพันธ์
ระหว่างประเทศ นนทบุรี สำ�นักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2533 หน้า 668

ลขิ สทิ ธ์ขิ องมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช