Page 155 - สังคมโลก
P. 155
สงครามกับการเปลี่ยนแปลงในสังคมโลก 7-49
เรอ่ื งท่ี 7.3.1
ผลของสงครามยุคโบราณ
สงครามที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ได้ก่อให้เกิดผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงมากมายต่อสังคมโลกและ
สังคมภายในประเทศ ซึ่งมีทั้งในด้านบวกและด้านลบ ที่จะส่งผลสืบเนื่องไปถึงสภาพการณ์ในยุคต่อๆ มา ผลของ
สงครามในยุคโบราณที่สำ�คัญ มีดังนี้
1. ผลของสงครามด้านการเมือง
จุดมุ่งหมายสำ�คัญประการหนึ่งของการทำ�สงครามของแคว้นหรืออาณาจักรต่างๆ คือ การสร้างความยิ่งใหญ่
และความมั่นคงทางทหารและทางการเมือง สงครามที่ก่อขึ้นจึงเป็นกระบวนการในการสร้างชาติให้เป็นปึกแผ่นและ
มีอำ�นาจ สงครามได้เปลี่ยนสถานะของแคว้นต่างๆ ให้กลายเป็นอาณาจักร อาทิ แคว้นล้านนาที่ก่อตั้งมาตั้งแต่สมัย
พญามังราย (พ.ศ. 1839) ได้ยกฐานะขึ้นเป็นอาณาจักรล้านนาในสมัยพระเจ้าติโลกราช (ราว พ.ศ. 2003) ด้วยการที่
ล้านนาทำ�สงครามขยายอำ�นาจไปทางตะวันออกยึดเมืองแพร่และเมืองน่านที่อยู่ในอ�ำ นาจของแคว้นสุโขทัย ทางตะวัน
ตกและทางเหนือยึดหัวเมืองไทยใหญ่ได้หลายเมือง เช่น เมืองนาย เมืองยอง เชียงตุง เชียงรุ่ง เป็นต้น ทางใต้ขยาย
อำ�นาจลงมายึดเมืองต่างๆของอาณาจักรอยุธยา เช่น อุตรดิตถ์ ตาก และศรีสัชนาลัย เป็นต้น ทำ�ให้ดินแดนล้านนา
กว้างใหญ่ขึ้นมาก สงครามได้เปลี่ยนสถานะของอาณาจักรให้กลายเป็นจักรวรรดิ อาทิ อาณาจักรโรมันได้ทำ�สงคราม
ขยายอำ�นาจยดึ ครองดนิ แดนตา่ งๆ ในทวปี ยโุ รป ตะวนั ออกกลาง และแอฟรกิ าเหนอื ในชว่ ง 1 ศตวรรษกอ่ นครสิ ตกาล
จนมีอาณาเขตครอบคลุมรอบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน และในปีที่ 27 ก่อนคริสตกาลจึงมีการสถาปนาจักรวรรดิโรมัน
อย่างเป็นทางการ เป็นต้น
แต่ในทางตรงกันข้ามสงครามก็ทำ�ให้ เมือง แคว้น อาณาจักร หรือชนชาติหลายแห่งถูกกดลงไปเป็นเมืองขึ้น
หรือกลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรที่ชนะสงคราม หรือถูกทำ�ลายสูญสลายไป ตัวอย่างเช่น ในสงครามกลางเมือง
ระหว่างนครรัฐต่างๆ ในคาบสมุทรอิตาลีเมื่อ 400-500 ปีก่อนคริสตกาล นครรัฐโรมได้ทำ�สงครามชนะนครรัฐอื่นๆ
และผนวกนครรัฐเหล่านี้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรโรมัน อาทิ เอตรูเรีย ซัมนิอุม ลูกาเนีย อาปูเลีย ซิซิเลีย และ
ซาดิเนีย เป็นต้น71 โดยไม่มีการทำ�ลายนครรัฐเหล่านี้อย่างสิ้นเชิง แต่ในการทำ�สงครามปูนิก (Punic) ครั้งที่ 3 กับเมือง
ฟนี เี ซีย (Phoenicia) ของพวกคาร์เทจในปีที่ 149-146 ก่อนคริสตกาลนัน้ โรมมุง่ ทำ�ลายลา้ งศตั รอู ยา่ งเตม็ ที่ ในชยั ชนะ
ครั้งนี้โรมได้เผาเมือง ทำ�ลายสิ่งก่อสร้างทุกอย่าง และจับพลเมืองคาร์เทจมาเป็นทาสจนหมดสิ้น ในคริสต์ศตวรรษที่
12 อาณาจักรจามปาได้ถูกรุกรานโดยอาณาจักรกัมพูชา และต่อมาในคริสต์ศตวรรษที่ 15 ก็ถูกยึดครองโดยอาณาจักร
เวียดนาม จนในที่สุดดินแดนจามปาก็สูญหายไปจากแผนที่โลก ชาวจามถูกกลืนกลายเป็นพลเมืองส่วนหนึ่งอาณาจักร
กัมพูชาและอาณาจักรเวียดนาม และบางส่วนอพยพเข้ามาในอาณาจักรอยุธยา เป็นทหารจามอาสา เป็นต้น
สงครามได้ก่อให้เกิดวีรบุรุษและวีรสตรีของชาติที่ทำ�การสู้รบเพื่อมาตุภูมิ หรือเป็นผู้ที่กำ�หนดนโยบายเพื่อ
ความยิง่ ใหญข่ องชาติ ซึง่ มที ัง้ ผูท้ ีร่ กุ รานดนิ แดนอืน่ และผูท้ ีป่ กปอ้ งดนิ แดนของตน มที ัง้ ผูช้ นะและผูแ้ พ้ อาทิ จกั รพรรดิ
ฉินสื่อหวงตี้ของจักรวรรดิฉิน ซึ่งเป็นจักรพรรดิองค์แรกผู้รวบรวมจีนให้เป็นจักรวรรดิและเป็นผู้สร้างกำ�แพงเมือง
จีน พระเจ้าอเล็กซานเดอร์แห่งมาเซโดเนีย ซึ่งเป็นผู้ขยายอำ�นาจครอบคลุมดินแดนยุโรปใต้ ตะวันออกกลาง และ
71 Atlas historique, op.cit. pp. 72-76.
ลขิ สิทธ์ิของมหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธิราช
