Page 75 - การผลิตสัตว์
P. 75
การผลิตสุกร 9-25
1.4 ทำ�วคั ซีนตามโปรแกรมของฟารม์ เพื่อป้องกันการเกิดโรคระบาดและโรคที่มีผลต่อคุณภาพนํ้าเชื้อ
1.5 การคัดทง้ิ พอ่ สุกร สิ่งที่เป็นข้อพิจารณาการคัดทิ้งพ่อสุกร ได้แก่
1) พอ่ สกุ รทีม่ อี ายมุ าก โดยปกตจิ ะเริม่ คดั ทิง้ เมือ่ พอ่ สกุ รมอี ายุ 3 ปคี รึง่ ขึน้ ไป เนือ่ งจากอาจเริม่ มปี ญั หา
เกี่ยวกับคุณภาพของนํ้าเชื้อ
2) ปัญหาสุขภาพ เช่น ขาเจ็บ ขาหัก ป่วย เป็นต้น ทำ�ให้ไม่สามารถขึ้นผสมกับสุกรเพศเมียได้
3) ปัญหาความผิดปกติของนํ้าเชื้อ ชนิดที่ไม่สามารถแก้ไขหรือรักษาให้หายได้ เช่น ไม่มีการผลิตตัว
อสุจิ ตัวอสุจิผิดปกติอย่างถาวร เป็นต้น
4) มีความผิดปกติทางพฤติกรรม เช่น ดุร้ายมากเกินไป ชอบทำ�ร้ายแม่สุกรขณะผสมพันธุ์ เป็นต้น
5) อวัยวะเพศมีปัญหา เช่น ลึงค์ไม่โผล่ออกจากหนังหุ้มลึงค์ เป็นต้น
2. การจัดการดา้ นการผสมพันธุ์
2.1 ฝึกพอ่ สุกรทดแทนเพื่อการผสมพันธ์ุ โดยมีการจัดการ ดังนี้
1) การฝกึ ผสมพนั ธเ์ุ พอื่ การผสมพนั ธแ์ุ บบธรรมชาติ เนื่องจากพ่อสุกรหนุ่มยังไม่เคยผสมพันธุ์กับสุกร
เพศเมยี ถา้ ผูเ้ ลีย้ งใชพ้ อ่ สกุ รตวั นัน้ ผสมพนั ธุโ์ ดยไมไ่ ดฝ้ กึ พอ่ สกุ รอาจไมส่ ามารถผสมพนั ธุไ์ ด้ บางครัง้ อาจเกดิ อบุ ตั เิ หตุ
กับสุกรพ่อพันธุ์ เช่น เกิดบาดแผล หรือขั้นรุนแรงอาจขาหักได้ เป็นต้น ซึ่งส่งผลทำ�ให้พ่อสุกรหนุ่มเกิดความกลัวต่อ
การผสมพันธุ์ หรืออาจต้องคัดพ่อสุกรตัวนั้นทิ้ง เพื่อป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้น ผู้เลี้ยงจะต้องทำ�การฝึกให้พ่อสุกร
ทดแทนเรียนรู้วิธีการผสมพันธุ์ ซึ่งมีขั้นตอน ดังนี้
(1) พ่อสุกรหนุ่มเมื่อใช้ฝึกผสมพันธุ์ครั้งแรก ควรมีอายุอย่างน้อย 7 เดือน
(2) แม่พันธุ์ที่จะใช้ฝึกต้องอยู่ในช่วงที่เป็นสัดและยืนนิ่งจริงๆ และควรมีขนาดใกล้เคียงกับ
พ่อพันธุ์ที่ฝึก
(3) สถานที่ฝึกควรใช้คอกที่พ่อสุกรอยู่ประจำ� หรือคอกที่พ่อสุกรคุ้นเคย เพื่อลดการตื่นของ
พ่อสุกรที่ฝึก
(4) ควรฝึกพ่อสุกรอย่างนุ่มนวล ไม่มีการตี หรือบังคับ ไม่เร่งรีบฝึก
(5) ถ้าพ่อสุกรไม่สามารถผสมพันธุ์ได้สำ�เร็จ ให้ใช้ระยะเวลาในการฝึกไม่ควรเกินครั้งละ 15 นาที
ให้แยกพ่อสุกรออกไปจากคอกฝึก เพราะถ้าปล่อยให้การฝึกต่อเนื่องเป็นเวลานานโดยไม่สามารถผสมพันธุ์ได้ จะเกิด
ผลเสีย คือ
- พ่อสุกรเหนื่อย อาจเกิดความหงุดหงิดแล้วทำ�ร้ายแม่สุกรได้
- แม่สุกรจะบอบชํ้า เนื่องจากพ่อสุกรพยายามจะปีนหลังแม่สุกร กีบเท้าจะข่วนผิวหนัง
แม่สุกรจนเกิดแผลได้
- แมส่ กุ รจะเรมิ่ ไมย่ นื นง่ิ ถา้ เวลาผา่ นไปนานแตย่ งั ผสมไมไ่ ด้ แมส่ กุ รอาจท�ำ รา้ ยพอ่ สกุ รได้
(6) ถ้าหากพ่อสุกรที่ฝึกไม่สามารถผสมพันธุ์ได้ในการฝึกครั้งแรก ควรจะฝึกซํ้าอีกทุก 2-3 วัน
จนกว่าจะฝึกให้พ่อสุกรหนุ่มผสมพันธุ์ได้สำ�เร็จ
2) การฝกึ รีดนํา้ เชอ้ื เพอื่ การผสมเทยี ม ในการผสมเทียมนั้น พ่อสุกรจะไม่ได้สัมผัสกับแม่สุกรโดยตรง
แต่จะใช้การรีดนํ้าเชื้อของพ่อสุกรแล้วนำ�ไปผสมกับแม่สุกรที่เป็นสัด ซึ่งพ่อสุกรทดแทนจะยังไม่สามารถรีดนํ้าเชื้อได้
ผู้เลี้ยงจึงต้องฝึกพ่อสุกรทดแทนนั้นให้สามารถรีดนํ้าเชื้อได้ก่อน ซึ่งวิธีการฝึกรีดนํ้าเชื้อนั้นจะมีขั้นตอนเหมือนกับ
การฝึกผสมพันธุ์แบบธรรมชาติ แต่แตกต่างกันตรงที่ การฝึกรีดนํ้าเชื้อจะใช้หุ่นล่อเพื่อรีดนํ้าเชื้อ (Dummy) แทนการ
ใช้แม่สุกรที่เป็นสัด ในการฝึกรีดนํ้าเชื้อจะต้องใช้สิ่งช่วยกระตุ้นพ่อสุกรหนุ่ม เพื่อให้สามารถฝึกได้ สิ่งที่นิยมใช้คือ
ลิขสิทธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช
