Page 65 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ
P. 65
การจัดการการผ ลิตบ ัวและพรรณไม้น้ำ 8-5
เรอ่ื งท ่ี 8.1.1
ความรทู้ วั่ ไปเก่ยี วก บั พ รรณไมน้ ้ำ
พรรณไมน้ ำ้ ไมน้ ำ้ หรอื พ ชื น ำ้ ตรงก บั ภ าษาอ งั กฤษว า่ aquatic plant, water plant หรอื hydrophyte หมายถ งึ
พืชที่อยู่ในน้ำ เจริญเติบโตและดำรงชีวิตอยู่ในน้ำ โดยที่พืชนั้นอาจเจริญลอยที่ผิวน้ำ เจริญอยู่ใต้น้ำ เจริญโผล่ขึ้น
เหนอื น ำ้ หรอื เจรญิ อ ยตู่ ามช ายน ำ้ รมิ ต ลิง่ หรอื ร มิ ค คู ลอง รวมถ งึ พ ชื ท เี่ จรญิ อ ยตู่ ามท นี่ ำ้ ข งั แ ฉะ นอกจากน ยี้ งั ห มายร วมถ งึ
พืชที่ต้องขึ้นอยู่ในน้ำเป็นระยะเวลาหนึ่งของช่วงชีวิต หรือพืชที่มีเมล็ดงอกในน้ำ หรืองอกในพื้นดินใต้น้ำ แล้วเจริญ
อยู่ในช่วงร ะยะเวลาหนึ่ง พืชที่ก ล่าวม าทั้งหมดพบท ั้งพ ืชชั้นต่ำเซลล์เดียวจนถึงพ ืชชั้นสูงพวกพ ืชมีเมล็ดและดอก
1. แหลง่ กำเนิดพรรณไม้น้ำ
พรรณไม้น้ำมีมากมายประมาณ 200,000 ชนิด มีแหล่งกำเนิดต่างๆ กัน กระจายอยู่ทั่วโลก เช่น สาหร่าย
พุงชะโด ผักกูดหรือเขาก วาง มีแหล่งก ำเนิดทั่วโลก พรรณไม้น ้ำบ างชนิดก ำเนิดในเขตร้อน เช่น สาหร่ายหางกระรอก
ฝอยทอง หญ้าน้ำ พรรณไม้น้ำบางชนิดมีแหล่งกำเนิดทั้งในเขตร้อนและเขตอบอุ่น เช่น ผักเป็ดแดง ส่วนพรรณไม้
น้ำบางชนิดมีแหล่งกำเนิดเฉพาะในทวีปเอเชีย เช่น สันตะวาหางไก่ หญ้าหัวหงอก สาหร่ายหัวไม้ขีด สาหร่ายฉัตร
สาหร่ายหางม้า พรรณไม้น ้ำบ างชนิดม ีแ หล่งกำเนิดในท วีปอเมริกา เช่น ผักเป็ด คาบอ มบ า อเมซอน หญ้าแ คระ เดนซา
พรรณไม้น ้ำบางช นิดม ีแ หล่งก ำเนิดเฉพาะในบางประเทศ เช่น ชบา คร ิป ใบพ าย มีแหล่งกำเนิดในศรีลังกา กลอสโซ-
สติก มา มีถ ิ่นก ำเนิดในน ิวซีแลนด์ บัวส วรรค์ห รือบ ัวญี่ปุ่นมีถิ่นกำเนิดในประเทศญี่ปุ่น เป็นต้น สำหรับป ระเทศไทยมี
พรรณไม้น ้ำพ ื้นเมืองหลายช นิด พรรณไม้น ้ำชนิดท ี่มีแ หล่งก ำเนิดในไทย เช่น ไส้ปลาไหล สันตะว าใบข้าว พลับพลึงน้ำ
หรือห อมน้ำ กระจับ บัวส ายสัตตบรรณ บัวจงกลนี เป็นต้น
2. แหลง่ ทอ่ี ยู่อ าศยั ของพ รรณไ ม้นำ้
พรรณไมน้ ำ้ ในธ รรมชาติ อาศยั ต ามแ หลง่ น ำ้ ท ัง้ แ หลง่ น ำ้ จ ดื แ ละน ำ้ เคม็ เชน่ บงึ หนอง คลอง แมน่ ำ้ และท ะเลส าบ
เป็นต้น พรรณไม้น้ำบางชนิดอาศัยในแหล่งน้ำที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น สระน้ำในอ่างเก็บน้ำ สวนน้ำ บ่อเลี้ยงปลา
ตู้เลี้ยงปลา เป็นต้น แหล่งน ้ำที่พ รรณไม้น ้ำอาศัยอาจแบ่งได้ 2 ลักษณะ
2.1 แหลง่ น้ำน ่งิ แหล่งน้ำนิ่งท ี่ใหญ่ที่สุด ได้แก่ ทะเลสาป ซึ่งเป็นท ี่รวมน ้ำจากแ ม่น้ำ ลำธาร ฝนหรือน้ำใต้ดิน
พื้นทที่ ะเลส าบ พบพ รรณไมน้ ้ำห ลากห ลายช นิด ทั้งนีช้ นิดแ ละป ริมาณธ าตอุ าหารในน ้ำข ึ้นก ับล ักษณะท างธ รณขี องพ ื้นที่
ที่น้ำไหลผ่าน สำหรับแหล่งน้ำนิ่งขนาดเล็กตามธรรมชาติ เช่น หนอง บึง สระ มักมีปริมาณน้ำเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว
ปริมาณน้ำอาจลดลงมากเพียงชั่ววันเดียว และอุณหภูมิน้ำเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว รวมทั้งความเข้มข้นของธาตุ
อาหารพืชซึ่งเปลี่ยนแปลงตามปริมาณน้ำ ส่วนแหล่งน้ำที่มนุษย์สร้างขึ้น แม้สามารถควบคุมการเปลี่ยนแปลงของน้ำ
ได้ด ีก ว่า แต่ด ้วยพ ื้นที่ท ี่จ ำกัด จึงค วรหมั่นส ำรวจต รวจส อบ ปริมาณน ้ำ อุณหภูมิและความเข้มข้นของธ าตุอ าหาร ให้
อยู่ในสภาพท ี่พ อเหมาะส ำหรับก ารเจริญเติบโตของพ รรณไม้น ้ำ
2.2 แหล่งน้ำไหล แหล่งน้ำไหลตามธรรมชาติ ได้แก่ ลำธารและแม่น้ำ มนุษย์อาจสร้างแหล่งน้ำไหลได้
เช่นกัน โดยอาจจัดการให้น้ำไหลจากที่ลาดเอียงสูงสู่ที่ลาดเอียงต่ำ หรือในตู้เลี้ยงปลาจัดให้เกิดสภาพน้ำไหลวนซึ่งมี
ลกั ษณะใกลเ้ คยี งก บั น ำ้ ไหล ลกั ษณะน ำ้ ไหลท ำใหอ้ ณุ หภมู นิ ำ้ ค อ่ นข า้ งค งที่ มปี รมิ าณก า๊ ซอ อกซเิ จนแ ละธ าตอุ าหารพ ชื ม าก
พรรณไม้น ้ำที่อ าศัยในแ หล่งน ้ำไหลต้องม ีร ะบบรากท ี่แข็งแรง สามารถย ึดติดกับพ ื้นน้ำแ ละต ้านแ รงน ้ำไหลได้
ลิขสิทธขิ์ องมหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
