Page 54 - ความรู้ทั่วไปเกี่ียวกับบรรจุภัณฑ์
P. 54
1-52 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์
ความน ำ
อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ในแต่ละประเทศล้วนมีบทบาทสำคัญต่อเศรษฐกิจในประเทศนั้น ๆ อุตสาหกรรม
บรรจุภัณฑ์มีขนาดใหญ่อยู่ 1 ใน 10 ของอุตสาหกรรมแ ต่ละประเทศ ประเทศใดที่มีมาตรฐานบ รรจุภัณฑ์สูงจะมีก าร
สูญเสียของอ าหาร (food wastage) น้อย ยกต ัวอย่างประเทศในยุโรป เฉพาะภายในประเทศส หร าชอาณาจักรมีก าร
ส ูญเสียของอ าหารเพียงร้อยล ะ 2–3 แต่ป ระเทศในทวีปยุโรปที่กำลังพัฒนาในภาคต ะวันออกเฉียงเหนือมีการสูญเสีย
ของอ าหารส ูงถ ึงร ้อยล ะ 30–501 นอกจากเป็นอ ุตสาหกรรมท ี่ม ีก ารจ ้างง านส ูงแ ล้ว อุตสาหกรรมบ รรจุภ ัณฑ์ย ังม ีบ ทบาท
สำคัญต่ออุตสาหกรรมผลิตสินค้าต่าง ๆ และระบบการจัดจำหน่ายสินค้าในแต่ละประเทศ ในประเทศสหรัฐอเมริกา
บรรจุภัณฑ์มีมูลค่าประมาณร้อยละ 5 ของสินค้าที่ผลิตทั้งหมดและนับเป็นอุตสาหกรรมที่มียอดขายเป็นอันดับ 3
ของประเทศ2 สำหรับประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมามีอัตราการ
เจริญเติบโตแต่ละป ีอยู่ในช่วงร ้อยล ะ 8–15 อาทิ ใน พ.ศ. 2543 (ค.ศ. 2000) อุตสาหกรรมบรรจุภ ัณฑ์จีนมีผ ลผลิต
ประมาณร้อยละ 2 ของผลผลิตทั้งประเทศ ทั้งนี้ประเทศที่มีมูลค่าการใช้บรรจุภัณฑ์มากที่สุด 3 ประเทศ คือ
สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น และส หพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี
จากตัวอย่างข้างต้น จะเห็นได้ว่าสถานภาพของบรรจุภัณฑ์พิจารณาได้จากปริมาณผลิตภัณฑ์หรือสินค้าที่
บรรจุในบรรจุภัณฑ์และมูลค่าการใช้บรรจุภัณฑ์ นอกจากนี้ยังอาจพิจารณาและประเมินได้จากมุมมองด้านต่าง ๆ ที่
เกี่ยวข้องกับบรรจุภัณฑ์นำมาประกอบกันเพื่อให้เห็นสถานภาพของบรรจุภัณฑ์ที่ครอบคลุมในหลายมุมมอง เช่น
ด้านการผลิต การนำเข้า การส่งออก ปริะมาณการใช้ สัดส่วน/มูลค่าทางการตลาด โดยอาจพิจารณาตามประเภท
ผลิตภัณฑ์ วัสดุบรรจุภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ หรือตามแหล่งผลิตบรรจุภัณฑ์ เป็นต้น ซึ่งในตอนนี้จะยกตัวอย่างเพียง
บางด้านโดยจะกล่าวถึงสถานภาพบรรจุภัณฑ์ในประเทศไทยเฉพาะด้านการผลิตและสัดส่วนมูลค่าการตลาด สำหรับ
สถานภาพบรรจภุ ณั ฑใ์ นตา่ งประเทศจะกลา่ วถงึ เฉพาะดา้ นปรมิ าณการใช้และประิ มาณการสง่ ออกบรรจภุ ณั ฑท์ ีจ่ ำแนก
ตามทวีป วัสดุบรรจุภัณฑ์ และผลิตภัณฑ์
เรื่องที่ 1.4.1
สถานภาพบ รรจภุ ัณฑใ์นป ระเทศไทย
ตลาดบ รรจุภัณฑ์โดยรวมข องไทยม ีข้อมูลจากแหล่งอ้างอิง 2 แหล่ง คือ
1. ขอ้ มลู จ ากส มาคมก ารบ รรจภุ ณั ฑไ์ทย ซึง่ เปน็ ข อ้ มลู ใน พ.ศ. 2537 การผ ลติ บ รรจภุ ณั ฑไ์ ทยส ามารถจ ำแนก
เป็นร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ตามวัสดุบรรจุภัณฑ์ 4 ประเภทจากค่าร้อยละที่มากที่สุดไปน้อยที่สุดตามลำดับดังภาพที่
1.25 ทั้งนี้บรรจุภัณฑ์ก ระดาษม ีสัดส่วนก ารผ ลิตม ากท ี่สุด คือ ร้อยละ 32 รองล งมา คือ บรรจุภัณฑ์พลาสติก ร้อยล ะ
29 บรรจุภ ัณฑ์โลหะ ร้อยละ 26 และบรรจุภัณฑ์แก้วมีส ัดส่วนการผลิตน ้อยที่สุด คือ ร้อยละ 13
1Anon. Packaging The Facts. The Institue of Packaging UK. 1996, p. 4.
2 Milgrom. J. & Brody. A. Packaging in Perspective. Arthur D. Little, 1974, p. S-3.
ลิขสทิ ธข์ิ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช
