Page 60 - แนวคิดทางการแนะแนวและทฤษฎีการปรึกษาเชิงจิตวิทยา หน่วยที่ 3
P. 60
3-50 แนวคิดทางการแนะแนวและทฤษฎีการปรึกษาเชิงจิตวิทยา
อาจก ล่าวโดยสรุปได้ว่า จิตวิทยาอ งค์กรนั้น ถือกำ�เนิดขึ้นภ ายห ลังสงครามโลกค รั้งที่ 2 โดยเฉพาะ
อย่างย ิ่งเมื่อโลกก้าวเข้าสู่ย ุคของก ารปฏิวัติอ ุตสาหกรรมและเทคโนโลยี จนท ำ�ให้องค์กรต ่างๆ เกิดป ัญหาขึ้น
ทั้งในระดับบุคลากรไปจนถึงระดับสถาบัน ทำ�ให้ผู้บริหารองค์กรตระหนักถึงประเด็นปัญหาต่างๆ ดังกล่าว
และให้ความสำ�คัญกับการแก้ปัญหาในเชิงจิตวิทยาควบคู่กับการแก้ปัญหาเชิงการบริหารจัดการไปด้วยกัน
นักจิตวิทยาองค์กรจึงได้เข้ามามีบทบาทอย่างยิ่งในการเป็นตัวช่วยให้สถาบันองค์การขับเคลื่อนไปได้อย่าง
มีป ระสิทธิภาพ
1.1 ความห มายข องจ ติ วทิ ยาอ งคก์ ร ดังท ีท่ ราบแ ล้วว ่า จิตวิทยาน ั้นห มายถ ึง การศ ึกษาถ ึงห น้าที่แ ละ
กระบวนการท างจ ิตและพ ฤติกรรมข องม นุษย์อ ย่างเป็นระบบ แต่ห ากเป็นจิตวิทยาองค์กรแล้ว มีความห มาย
ดังที่ บลัมและเนย์เลอร์ (Blum & Naylor, 1968) ได้ให้ความหมายไว้ว่า จิตวิทยาองค์กร เป็นการศึกษา
เกีย่ วก บั พ ฤตกิ รรมก ารท �ำ งานข องม นษุ ยท์ อี่ ยใู่ นอ งคก์ รต า่ งๆ รวมท ัง้ ธ รุ กจิ อ ตุ สาหกรรม โดยก ารน�ำ ขอ้ เทจ็ จ รงิ
และหลักก ารทางจ ิตวิทยามาใช้แ ก้ป ัญหาที่เกี่ยวข้องก ับการท ำ�งานของม นุษย์ในอ งค์กร
ทั้งนี้ส อดคล้องกับน ักวิชาการช าวไทย ดังท ี่ พิภพ วชังเงิน (2547: 22) ได้ให้ความห มายข องจ ิตวิทยา
องค์กรไว้ว่า จิตวิทยาองค์กรเป็นการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับปัญหาต่างๆ และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสภาพการ
ทำ�งาน ซึ่งท ำ�ให้ก ารท ำ�งานมีป ระสิทธิภาพ ซึ่งย ังส อดคล้องก ับธ นวรรธ ตั้งส ินทรัพย์ศิริ (2550: 18) ที่กล่าวไว้
ว่า จิตวิทยาอ งค์กร เป็นการศ ึกษาป ัจจัยท ี่เกี่ยวข้องก ับส ภาพก ารท ำ�งาน ซึ่งท ำ�ให้ก ารท ำ�งานไม่มีป ระสิทธิภาพ
อันจะท ำ�ให้เกิดการขยายก ารเรียนร ู้ การรับร ู้ บุคลิกภาพ การฝึกอบรม ประสิทธิผลข องการเป็นผู้นำ� ปัจจัย
ความต ้องการและก ารจูงใจ ความพ ึงพ อใจในง าน กระบวนการต ัดสินใจ การประเมินผลการปฏิบัติง าน การ
วัดเจตคติ เทคนิคก ารเลือกพนักงาน การอ อกแบบงาน และค วามกระตือรือร้นในก ารท ำ�งาน
โดยส รุปแ ล้วอ าจก ล่าวได้ว ่า จิตวิทยาองค์กรน ั้น หมายถ ึง การศ ึกษาถ ึงห น้าที่และกระบวนการทาง
จิตและพฤติกรรมต่างๆ ของกลุ่มบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ที่มารวมตัวกันเพื่อดำ�เนินกิจกรรมใดกิจกรรม
หนึ่งอ ย่างเป็นระบบ
1.2 ความสำ�คัญของจิตวิทยาองค์กร จิตวิทยาองค์กร เป็นการประยุกต์ใช้ความรู้ทางจิตวิทยา
เพื่อส นองต อบก ารบ ริหารจ ัดการภายในองค์กร ดังน ั้น จิตวิทยาอ งค์กร และการศึกษาถึงจิตวิทยาองค์กร จึง
มีความส ำ�คัญต่อทั้งตัวบุคคลและองค์กรในภ าพร วม ดังนี้ (บุญมั่น ธนาศุภวัฒน์ 2537: 16)
1. ช่วยให้ทราบและเข้าใจพฤติกรรมของบุคคลที่มีต่อองค์กร เช่น ความรู้ ความสามารถ
ความสนใจ ความรับผิดชอบ การตรงต่อเวลา เป็นต้น ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการบริหารงานบุคคลใน
องค์การ
2. ชว่ ยท �ำ ใหเ้ ขา้ ใจโครงสรา้ งแ ละบ รรยากาศข องอ งคก์ ร ส�ำ หรบั น �ำ ไปใชจ้ ดั ร ปู ง าน การว างแผน
ควบคุม จัดส ภาพแวดล้อมในก ารทำ�งาน เพื่อเพิ่มผลผลิตให้แก่องค์การ
3. ช่วยให้เข้าใจถึงสภาพการณ์และองค์ประกอบต่างๆ ที่ช่วยเสริมสร้างขวัญและกำ�ลังใจ
เป็นการสนับสนุนก ารป ฏิบัติงานให้มีป ระสิทธิภาพข องบุคคลในอ งค์กร
4. ช่วยสร้างสัมพันธภาพที่ดีระหว่างบุคคล และกลุ่มต่างๆ ในองค์กร และช่วยแก้ไขปัญหา
ความขัดแ ย้งที่เกิดจากก ารทำ�งานได้อ ีกด ้วย
