Page 66 - แนวคิดทางการแนะแนวและทฤษฎีการปรึกษาเชิงจิตวิทยา หน่วยที่ 3
P. 66
3-56 แนวคิดทางการแนะแนวและทฤษฎีการปรึกษาเชิงจิตวิทยา
ทฤษฎีนี้เสนอว่าแต่ละบุคคลจะเกี่ยวข้องกับการตัดสินใจในส่วนที่เกี่ยวข้องกับงาน โดยถือ
เกณฑ์ความสามารถ ประสบการณ์ในการทำ�งานและการได้รับรางวัล ทฤษฎีนี้มีข้อสมมติฐานที่ว่าการจูงใจ
(Motivation) ขึ้นก ับวิธีการซ ึ่งบุคคลต ้องการ และว ิธีก ารซึ่งบุคคลค ิดว ่าจะได้ส ิ่งน ั้น
ทฤษฎีน ี้สนับสนุนให้บุคลากรได้รับการจูงใจให้ใช้ความพยายามระดับสูง เพื่อให้เกิดความเชื่อมั่น
ว่าจะได้รับการประเมินการทำ�งานที่ดี ซึ่งจะนำ�ไปสู่การให้รางวัลตามสมควรแก่สถานการณ์ อาทิ การเพิ่ม
เงินเดือน การให้โบนัส การเลื่อนต ำ�แหน่ง หรือจ ะเป็นร างวัลอ ะไรก ็ตามท ี่ส ามารถต อบส นองเป้าห มายส ่วนต ัว
ของบ ุคคลนั้นๆ ดังนั้นจึงม ุ่งท ี่ค วามส ัมพันธ์ 3 ประการ ต่อไปนี้
1) ความสัมพันธ์ระหว่างความพยายาม การทำ�งาน (Effort Performance Relationship)
ถ้าบ ุคคลรับรู้ถ ึงค วามน่าจะเป็นข องก ารใช้ความพ ยายาม ย่อมจ ะน ำ�ไปส ู่การทำ�งาน
2) ความสัมพันธ์ระหว่างการทำ�งาน รางวัล (Performance-reward Relationship Goals
Relationship) บุคคลเชื่อว ่าการทำ�งานถึงระดับหนึ่ง จะน ำ�ไปส ู่การบรรลุผลท ี่ต ้องการถ ึงข นาดควรได้ร างวัล
3) ความส มั พนั ธร์ ะหวา่ งร างวลั เปา้ ห มายส ว่ นบ คุ คล (Rewards Personal Goals Relationship)
คุณค่าข องร างวัลท ีอ่ งค์การต อบส นองค วามต ้องการข องบ ุคลากร มากพ อทีจ่ ะเป็นการจ ูงใจ หรือร างวัลส มก ับ
เป้าหมายท ี่คาดหวัง
ทฤษฎคี วามค าดห วงั เปน็ ท ฤษฎที มี่ ุง่ ท ตี่ วั แปรข องก ารท �ำ งานเพือ่ น �ำ เสนออ �ำ นาจท สี่ �ำ คญั ข องผ ลผลติ
พนักงาน (Productivity) การข าดง าน (Absent) การออกจ ากง าน (Turn Over) การต ัดสินใจในก ารย อมรับ
หรือการกำ�หนดงาน แนวทางของทฤษฎี ความคาดหวังจะช่วยให้ทำ�งานได้ดี แม้จะไม่เหมาะสมหรือดีที่สุด
โดยเฉพาะบ คุ คลในง านร ะดบั ต ํ่า เพราะง านเหลา่ น ัน้ ถ กู จ ำ�กัดม ากมาย เชน่ โครงสรา้ งน โยบายอ งคก์ าร ผบู้ ังคบั
บัญชา วิธกี ารท ำ�งาน ดังน ั้นอ ำ�นาจข องท ฤษฎคี วามค าดห วังใชเ้พื่ออ ธิบายก ารเพิ่มผ ลผลิตข องบ ุคลากรซ ึ่งง าน
มีความสลับซับซ ้อนและอยู่ในระดับสูงขึ้นในอ งค์การ
อำ�นาจพลังของทฤษฎีการจูงใจ (Power of Motivation Theories) แสดงว ่า “ความค าดห วัง” เป็น
สิ่งห นึ่งท ี่มีอ ิทธิพลต ่อผ ลผลิต
ทฤษฎีความคาดหวัง เป็นทฤษฎีท ี่เสนอแ นะว่าในการว ิเคราะห์จุดมุ่งหมายในก ารกระท ำ�ของบ ุคคล
ควรพิจารณาถึงความคาดหวังของบุคคลในผลตอบแทนที่หวังว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำ�นั้นๆ โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งในด้านค่านิยมและความสนใจที่มีต่อผลตอบแทนบุคคล ย่อมจะตัดสินใจเลือกทางเลือกแตกต่าง
กันไป ตามที่เขาคิดว ่าน ่าจะนำ�ไปส ู่ร างวัลหรือผลตอบแทนท ี่ต นป รารถนามากที่สุด
ทฤษฎีนี้เน้นที่ก ระบวนการที่ม นุษย์ถูกก ระตุ้นให้เกิดแรงจ ูงใจ ส่วนป ระกอบสำ�คัญในกระบวนการ
กระตุ้นแ รงจ ูงใจมนุษย์ คือ
1) เครอ่ื งม อื ในการเลือกพ ฤตกิ รรม (Instrumentality) คือ การร ับร ู้ว ่า พฤติกรรมอย่างไร จะ
นำ�ไปสู่ผ ลตอบแทนอย่างใด รู้ค ่าที่มุ่งห วังของทางเลือกแต่ละทาง
2) ความคาดหวัง (Expectancy) คือ การประเมินความเป็นไปได้ว่า การกระทำ�อย่างใด
อย่างห นึ่งมีท างท ี่จะน ำ�ไปส ู่ผ ลท ี่คาดหวัง
3) ความชอบ หรือความพ อใจ (Valence) ในผ ลต อบแทนท ี่ได้จากก ารคาดห วังไว้ เป็นคุณค่า
หรือค่าน ิยมที่ม ีต่อผลท ี่เกิดข ึ้น
