Page 81 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 2
P. 81
ทฤษฎีระบบ 2-71
เมื่อประยุกต์ใช้ในโรงเรียนก็ต้องปรับให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม ลักษณะที่สำ�คัญของผู้นำ�ใน
โรงเรียน คือ
(1) มุ่งมั่นที่จะต่อสู้กับปัญหาที่ซับซ้อน (engagement)
(2) คิดเป็นระบบ (systems thinking)
(3) เป็นผู้นำ�การเรียนรู้ (leading learning) และ
(4) ตระหนักในตนเอง (self-awareness) (เซงกี และคณะ 2000: 414-418)
คุณลักษณะผู้นำ�ทั้ง 4 ประการนี้ ก็สอดคล้องกับแนวคิดเดิมของเซงกีที่ว่า ผู้นำ�ต้องเป็นผู้ออกแบบ
ในการเป็นผู้นำ�ของการเรียนรู้ ผู้บริหารต้องมีความรู้ความเข้าใจในการออกแบบการเรียนรู้แบบผู้เรียนเป็น
ศูนย์กลาง (learner-centered) ไม่ใช่แบบผู้มีอำ�นาจ (authority-centered) เป็นศูนย์กลาง (เซงกี 2000:
416)
3. การประยุกตใ์ ชใ้ นการวิจยั
ได้มีการนำ�แนวคิดเกี่ยวกับองค์การเรียนรู้ไปใช้เป็นกรอบในการวิจัยอยู่เป็นจำ�นวนมาก ทั้งแนวคิด
ของเซงกีและของนักวิชาการอื่นๆ ในประเทศไทยก็ได้มีการศึกษาวิเคราะห์เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหาร
องค์การแห่งการเรียนรู้อยู่มาก ทั้งในภาครัฐและภาคเอกชน ทั้งในสถานศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
และระดับอุดมศึกษา เช่น การพัฒนารูปแบบการบริหาร องค์การแห่งการเรียนรู้ของวิทยาลัยพยาบาล สังกัด
กระทรวงกลาโหมของสุวพักตร์ เวศม์วิบูลย์ 2551 การศึกษาของสมคิด สร้อยนํ้า (2547) เรื่องการพัฒนาตัว
แบบองค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียนมัธยมศึกษา และการศึกษาของลือชัย จันทร์โป้ (2546) เรื่องโมเดล
องค์การแห่งการเรียนรู้ในโรงเรียนอาชีวศึกษาคาทอลิกในประเทศไทย ตัวอย่างที่ยกมานี้ชี้ให้เห็นความสนใจ
ของนักวิชาการไทยในการนำ�แนวคิดเรื่ององค์การแห่งการเรียนรู้มาประยุกต์ใช้ในการวิจัยและการพัฒนา
รูปแบบการบริหารและการจัดการที่เหมาะสม
การศึกษาที่เน้นการประยุกต์ใช้แนวคิดของเซงกีก็มีไม่น้อย ตัวอย่างเช่น การศึกษาของปวีณา
ทับประยูร (2547) ซึ่งได้ศึกษาปัจจัยความสำ�เร็จของการเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ของบริษัทอินเด็กซ์
อินเตอร์เนชั่นแนล กรุ๊ป จำ�กัด ข้อค้นพบต่อการวิจัยก็คือ ความสำ�เร็จด้านความเป็นเลิศทางวิชาชีพ ด้าน
รปู แบบวธิ กี ารคิดและมุมมองทีเ่ ปดิ กวา้ ง ดา้ นการสร้างและสานวสิ ยั ทัศน์ ดา้ นการเรียนรู้ร่วมกันเป็นทมี ด้าน
ความคิดความเข้าใจเชิงระบบ ความสำ�เร็จทั้ง 5 ด้านนี้อยู่ในระดับปานกลาง (ปวีณา ทับประยูร 2547 อ้างถึง
โดย สุวภักดิ์ เวศม์วิบูลย์ 2551: 78) ในระดับอุดมศึกษาก็ได้มีการนำ�แนวคิดของเซงกีมาใช้เป็นกรอบในการ
วิจัย ปาริชาติ คุณปลื้ม (2548) ได้ศึกษาเรื่อง การพัฒนารูปแบบองค์การแห่งการเรียนรู้ของมหาวิทยาลัย
เอกชนในประเทศไทย ในสถาบันวิชาการป้องกันประเทศ ประสิทธิชัย พิบูลย์รัตน์ (2549) ก็ได้ศึกษาเรื่อง
การพัฒนาสถาบันวิชาการป้องกันประเทศให้เป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ วินัยทั้ง 5 ประการเป็นกรอบสำ�คัญ
ในการวิจัยเรื่องดังกล่าว
จากตัวอย่างที่ยกมานี้จะเห็นว่าองค์การแห่งการเรียนรู้โดยทั่วไปและองค์การแห่งการเรียนรู้ตาม
แนวคดิ ของเซงกกี �ำ ลงั ไดร้ บั ความสนใจมากยิง่ ขึน้ และคาดหวงั กนั วา่ จะเปน็ รปู แบบหนึง่ ในการพฒั นาองคก์ าร
