Page 144 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 144
2-134 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เร่ืองท ่ี 2.4.3 การส งั เคราะหโ์ ปรตีนในเซลล*์
การส งั เคราะหโ์ ปรตนี ในเซลลต์ อ้ งม กี ารส งั เคราะห์ mRNA โดยใช้ DNA เปน็ แ มแ่ บบ รหสั พ นั ธกุ รรม
ถ่ายทอดจ าก DNA ลงสู่ mRNA ข้อความพันธุกรรมใน mRNA จะแ ปลอ อกเป็นการส ังเคราะห์โปรตีนช นิด
ต่าง ๆ
1. การสังเคราะห์ RNA
DNA นอกจากจ ะเป็นแ ม่แบบในก ารจำ�ลองต ัวข อง DNA เองแ ล้ว ยังเป็นแม่แบบในการสังเคราะห์
กรดไรโบนิวคลีอิกห รือ RNA อีกด ้วย RNA มีโครงสร้างคล้ายก ับ DNA แต่มีค วามแตกต่างท ี่สำ�คัญก ็คือ มี
นํ้าตาลไรโบส (ribose) แทนที่น ํ้าตาลดีออกซ ีไรโบส มีเบสย ูราซิล (uracil, U) แทนที่เบสไทมีน ดังนั้น ในก าร
เกิดเบสค ู่ส ม ยูราซิลจะจ ับคู่กับอะดีนีนแทนที่ไทม ีน และม ักจะพ บ RNA ในลักษณะเส้นเดี่ยว
ชนิดแ ละก ารเรียงล ำ�ดับข องเบสบ นเส้น RNA ขึ้นก ับ DNA แม่แ บบ และเป็นไปต าม กฎก ารจ ับค ู่เบส
ดังนั้น ถ้าก ารเรียงลำ�ดับข องเบสในเส้น DNA เป็นร หัสทางพ ันธุกรรม รหัสดังกล่าวจ ะถูกถ ่ายทอดลงบนเส้น
RNA ได้ นับได้ว ่าการจ ำ�ลองแ บบ DNA ไปส ู่ RNA เป็นขั้นตอนในก ารถ่ายทอดร หัสพันธุกรรม
รหัสพ ันธุกรรมถ ่ายทอดจ าก DNA ไปย ัง RNA โดยห น่วยข อง RNA ซึ่งได้แก่ ATP GTP CTP และ
UTP จับก ันด ้วยพันธะฟ อสโฟไดเอสเทอ ร์ โดยอาศัยเอนไซม์ RNA พอลิเมอเรสช่วยเร่งป ฏิกิริยา เนื่องจาก
DNA เป็นเกลียวค ู่ ดังนั้น DNA เส้นใดเส้นหนึ่งเท่านั้นจะท ำ�ห น้าที่เป็นแม่แ บบ โดย RNA ที่ส ังเคราะห์ข ึ้นจะ
มีเบสเป็นค ู่สมกับ DNA เส้นแม่แบบดังก ล่าว เช่น DNA เส้นแ ม่แ บบมีก ารเรียงล ำ�ดับเบสเป็น 3ʹ-T-G-A-C-
T-C-G-T-A-G-C-A-5ʹ เส้น RNA ที่ส ังเคราะห์ข ึ้นม าใหม่จ ะม ีก ารเรียงลำ�ดับข องเบสเป็น 5ʹ-A-C-U-G-A-
G-C-A-U-C-G-U-3ʹ เป็นต้น ภาพที่ 2.49 แสดงการสังเคราะห์ mRNA ซึ่งเป็น RNA ชนิดห นึ่ง
* รวบรวมและเรียบเรียงจาก สกล พันธุ์ยิ้ม (2525) “การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม” ใน เอกสารการสอนชุดวิชา
วิทยาศาสตร์ชีวภาพกายภาพ 1 หน่วยที่ 2 หน้า 73-136 นนทบุรี สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
