Page 65 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 65
ความรูด้ า้ นการเมอื งการปกครอง 4-55
เร่ืองท่ี 4.2.3
การเมืองการปกครองไทยยุคประชาธิปไตย
การเปล่ียนแปลงการปกครองเม่ือวันท่ี 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 โดย คณะราษฎร ซ่ึงน�ำโดย
พระยาพหลพลพยหุ เสนา นบั เปน็ การเปลยี่ นแปลงครง้ั สำ� คญั ทส่ี ดุ ในการเมอื งการปกครองของไทย เพราะ
เปน็ การเปล่ยี นจากระบอบการปกครองแบบสมบูรณาญาสทิ ธิราชย์ มาเป็นระบอบประชาธปิ ไตยอันมพี ระ
มหากษตั รยิ เ์ ปน็ ประมุข
เม่ือคณะราษฎรท�ำการเปลี่ยนแปลงการปกครองได้ส�ำเร็จแล้วก็มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติ
ธรรมนูญการปกครองแผ่นดนิ สยามชัว่ คราว พ.ศ. 2475 เม่อื วันท่ี 27 มถิ ุนายน พ.ศ. 2475 ซ่งึ อาจถอื ได้
วา่ เปน็ รฐั ธรรมนญู ฉบบั แรก แมจ้ ะเปน็ กฎหมายทใ่ี ชช้ วั่ คราวกต็ าม และหลกั จากนนั้ ประเทศไทยกป็ กครอง
โดยมรี ฐั ธรรมนญู เปน็ หลกั มาโดยตลอด แมจ้ ะมกี ารยบุ หรอื ยกเลกิ รฐั ธรรมนญู บา้ งกเ็ ปน็ การชว่ั ครงั้ ชว่ั คราว
ในท่ีสุดก็จะต้องมีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ข้ึนมาทดแทนเสมอไป คงกล่าวได้ว่า การปกครองของไทยน้ัน
พยายามทจ่ี ะยดึ หลกั การปกครองโดยกฎหมาย คอื ใหม้ บี ทบญั ญตั ิ กฎเกณฑ์ กตกิ าทแี่ นน่ อนเปน็ แนวทาง
ในการปกครอง
ประเทศไทยมกี ารใชร้ ฐั ธรรมนญู และธรรมนญู การปกครอง จนกระทงั่ ถงึ ฉบบั ทป่ี ระกาศใชเ้ มอ่ื 22
กรกฎาคม 2557 มกี ารประกาศใช้รัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย (ฉบบั ชวั่ คราว) พุทธศักราช 2557
ทุกฉบับจะประกาศเจตนารมณ์ท่ีจะสร้างการปกครองแบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข
ขนึ้ แมบ้ ทบญั ญตั ขิ องธรรมนญู แตล่ ะฉบบั จะเปน็ ประชาธปิ ไตยไมส่ มบรู ณต์ ามหลกั สากล แตใ่ นทกุ ฉบบั จะ
ต้องมีสมาชิกรัฐสภาประเภทแต่งต้ังเข้ามาท�ำหน้าท่ีเป็นผู้แทนปวงชนชาวไทยร่วมกันสมาชิกสภาผู้แทน
ราษฎรที่มาจากการเลือกตั้งอยู่เสมอ รัฐสภาบางสมัยมีสมาชิกท่ีมาจากการแต่งต้ังท้ังหมดก็เป็นเพราะ
เหตผุ ลและความจ�ำเป็นบางประการตามสถานการณ์ในขณะนัน้
การเปล่ียนแปลงในบทบาทของข้าราชการอันเก่ียวพันกับบทบาทของประชาชนคนธรรมดาด้วย
กค็ อื เหตกุ ารณ์ 14 ตลุ าคม ปี พ.ศ. 2516 ทท่ี ำ� ใหข้ า้ ราชการถกู ลดบทบาททางการเมอื งลง และนกั การเมอื ง
มบี ทบาทเพมิ่ มากขน้ึ อนั เนอ่ื งมาจากประชาชนคนชน้ั กลางมคี วามตนื่ ตวั ทางการเมอื งเพมิ่ มากขน้ึ ในชว่ ง
เวลาดงั กลา่ วทเี่ รม่ิ มกี ารชว่ งชงิ อำ� นาจการนำ� ระหวา่ งขา้ ราชการและนกั การเมอื งอยา่ งรนุ แรง เปน็ ผลใหเ้ กดิ
การใชก้ ำ� ลงั แยง่ ชงิ อำ� นาจรฐั เกดิ ขนึ้ และในทสี่ ดุ พฒั นาสขู่ นั้ การออมชอมระหวา่ งพลงั อำ� นาจทงั้ สอง อาจกลา่ ว
ไดว้ ่าประชาธิปไตยครึ่งใบคือสภาวะของการออมชอมระหวา่ งกลมุ่ อำ� นาจสองฝ่าย
ตอ่ มาเมอื่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519 นำ� โดย พลเรือเอกสงัด ชลออยู่ ยึดอ�ำนาจรัฐบาล ม.ร.ว.เสนยี ์
ปราโมช เน่ืองจากเหตุการณ์การสังหารหมู่ท่ีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ ที่เกิดขึ้นมาตลอด
ช่วงวันน้ันท่ีเรียกว่า เหตุการณ์ 6 ตุลา รัฐบาลพลเรือนไม่อาจควบคุมสถานการณ์ให้อยู่ในความสงบ
เรยี บรอ้ ยได้ คณะนายทหาร 3 เหลา่ ทพั และอธบิ ดกี รมตำ� รวจ นำ� โดย พลเรอื เอกสงดั ชลออยู่ ผบู้ ญั ชาการ
ทหารสงู สดุ จึงยึดอำ� นาจการปกครองไว้ โดยใชช้ อ่ื วา่ คณะปฏิรปู การปกครองแผ่นดนิ
