Page 12 - ปัญหาการพัฒนาชนบทไทย
P. 12
6-2 ปัญหาการพัฒนาชนบทไทย
แผนการสอนประจำ�หนว่ ย
ชุดวิชา ปัญหาการพัฒนาชนบทไทย
หนว่ ยท่ี 6 สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจกับการพัฒนาชนบทไทย
ตอนท่ี
6.1 สถานการณ์ทางด้านเศรษฐกิจของชนบท
6.2 สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจที่ส่งผลต่อการพัฒนาชนบทไทย
6.3 ผลกระทบและแนวโน้มสภาพแวดล้อมทางด้านเศรษฐกิจกับการพัฒนาชนบทไทย
แนวคดิ
1. เศรษฐกิจของชนบทพึ่งพิงรายได้ภาคการเกษตรน้อยลง โดยคนชนบทเปลี่ยนแปลงไปเป็นกึ่งเกษตรกร
กึ่งกรรมกรมากขึ้น ในขณะที่ หนี้สินภาคครัวเรือน ความยากจน และความเหลื่อมลํ้าเกิดขึ้นจากวิถีการ
ผลิตที่ปรับเปลี่ยนไปสู่การยึดโยงกับเทคโนโลยีการผลิตที่ผูกขาดโดยบรรษัทอาหารขนาดใหญ่ไม่กี่แห่ง
เพื่อทำ�การเกษตรเชิงเดี่ยวที่มุ่งผลิตผลสูงสุดสำ�หรับเลี้ยงคนเมืองและส่งออกต่างประเทศ ความไม่เป็น
ธรรมของการจดั สรรและกระจายทรพั ยากรการพฒั นาของประเทศและการทีร่ าคาผลผลติ ขึน้ อยูก่ บั ระบบ
การตลาดทพี่ วกเขาควบคมุ ไมไ่ ดภ้ ายหลงั จากการปฏวิ ตั เิ ขยี วเปน็ ตน้ มา พรอ้ ม ๆ ไปกบั การลดนอ้ ยถอยลง
ของความสามารถในการพึ่งพิงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมแบบในอดีต
2. สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจทั้งระดับโลก ระดับประเทศและระดับท้องถิ่นส่งผลต่อการพัฒนาชนบท
ไทยความผันผวนของระบบเศรษฐกิจเสรีรวมถึงการขยายตัวของระบบทุนนิยมและบริโภคนิยมภายใต้
โลกาภิวัตน์บีบครั้นภาคชนบทไทยในหลายมิติ นอกจากนั้น ชนบทไทยยังเปลี่ยนแปลงไปอันเป็นผลมา
จากนโยบายเศรษฐกิจของประเทศ ความเสียเปรียบเชิงเปรียบเทียบของผลผลิตทางการเกษตรเมื่อเทียบ
กับภาคพาณิชย์ อุตสาหกรรม และการบริการ การขยายตัวของเมือง และยุทธศาสตร์การพัฒนาท้องถิ่น
ที่มุ่งเน้นส่งเสริมเศรษฐกิจแบบพึ่งพิงภายนอก เช่น การท่องเที่ยว พาณิชยกรรม และอุตสาหกรรมที่มี
แหล่งทุนจากภายนอก
3. ส ภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจในระดับต่าง ๆ ทั้งส่งผลดีและผลเสียต่อชนบท และชนบทจำ�เป็นต้องปรับ
ตัวต่อผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ โดยเฉพาะการปรับเปลี่ยนจากเศรษฐกิจชนบทบนฐานของ
การพึ่งพิงเศรษฐกิจภาคเมอื งสูเ่ ศรษฐกิจแบบเกื้อหนุนระหว่างชนบทกับเมอื ง การลดความเหลื่อมลํา้ ผา่ น
การจัดสรรและกระจายทรัพยากรในการพัฒนาประเทศที่เป็นธรรมมากขึ้น การออกแบบนโยบายพัฒนา
ชนบทที่ไปไกลกว่านโยบายสังคมสงเคราะห์และการคำ�นึงถึงการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนที่อยู่บนรากฐาน
ของความยั่งยืน ความสุข และศีลธรรม รวมถึง การใส่ใจมากขึ้นต่อการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในท้องถิ่นใน
การพัฒนา รวมถึงทุนทางสังคม อาทิ การมีภูมิปัญญาร่วมกัน และความเกื้อกูลกันทางสังคม
