Page 90 - วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์
P. 90
3-78 วิทยาศาสตร์แ ละเทคโนโลยีก ารพิมพ์และบรรจุภ ัณฑ์
เรอ่ื งท่ี 3.3.4
อะมีน
อะม ีน (amine) เป็นส ารประกอบอ นิ ทรยี อ์ ีกป ระเภทห นึ่งท ีม่ หี มูฟ่ ังกช์ นั ต ่อก บั ค าร์บอนด ว้ ยพ นั ธะเดี่ยว อะม ีน
เแปล็นะสแ าอรโทรแี่มมีหตมิกู่อ ะมมีสิโูตนร(ทaั่วmไปinดo,ังนNี้ H2) ต่ออ ยู่กับค าร์บอนของหมู่แอลคิลห รือห มู่แ อร ิล อะมีนจึงม ีทั้งช นิดแอลิแฟติก
R NH2 Ar NH2
แอลคิลอะม ีน แอร ิลอะม ีน
(alkylamine) (arylamine)
อะตอมข องไนโตรเจนอาจเกาะกับหมู่ของค าร์บอนได้ม ากกว่า 1 หมู่ ทำ�ให้จ ำ�แนกอ ะม ีนออกเป็น 3 ชนิด คือ
อะมีนช นิดปฐมภูมิ (primary amine หรือ 1o amine) อะมีนชนิดทุติยภูมิ (secondary amine หรือ 2o amine) และ
อะม ีนช นิดต ติยภูมิ (tertially amine หรือ 3o amine) โดยที่อะม ีนชนิดป ฐมภูมิม ีอ ะตอมไนโตรเจนเกาะก ับห มู่ข อง
คาร์บอนได้ 1 หมู่ อะม ีนชนิดท ุติยภ ูมิม ีอะตอมไนโตรเจน เกาะกับหมู่ของคาร์บอนได้ 2 หมู่ และอ ะมีนช นิดตติยภ ูมิม ี
อะตอมไนโตรเจนก ับหมู่ข องค าร์บอนได้ 3 หมู่
ตารางท ี่ 3.14 โครงสร้างของแอลคลิ อะมนี และแ อริลอะมีนชนิดตา่ งๆ
ชนดิ ของอะมีน อะมีนชนิดปฐมภูมิ อะมีนชนดิ ทุติยภูมิ อะมีนชนดิ ตติยภูมิ
แอลคิลอะมีน
แอริลอะมีน
1. การเรียกชอ่ื ข องอะม นี
สำ�หรับอ ะม ีนท ี่มีส ูตรโครงสร้างง่ายๆ นิยมเรียกหมู่แ อลคิลท ี่ต ่ออยู่กับไนโตรเจนก่อนตามล ำ�ดับอักษรภ าษา
อังกฤษ และต ่อท้ายด้วยคำ�ว่า อะมีน (-amine) โดยเขียนติดก ัน ถ้าหมู่แ อลคิลมีหมู่เหมือนก ัน 2 หรือ 3 หมู่ ใช้ค ำ�ว่า
ได (di) หรือไทร (tri) นำ�หน้าแ สดงจ ำ�นวนต ามล ำ�ดับ สำ�หรับแ อร ิลอะม ีนท ี่ม ีห มูอ่ ะม ิโนต ่ออ ยูก่ ับค าร์บอนข องว งเบนซ ีน
เรียกตามช ื่อส ามัญว ่า แอน ิล ีน (aniline) ถ้าไฮโดรเจนข องหมู่อ ะมิโนถูกแ ทนที่ด้วยห มู่อ ื่น เช่น หมู่แ อลคิล จะเรียกว่า
N-แอลคิลแอนิล ีน โดย N แสดงถึงตำ�แหน่งท ี่หมู่แอลคิลต ่ออ ยู่ก ับไนโตรเจน ตัวอย่างส าร อะมีนแสดงด ังต ่อไปน ี้
