Page 21 - วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์
P. 21
พอลิเมอร์ 7-9
2.4.2 ลกั ษณะโครงสรา้ งแ บบก งิ่ ก า้ นส าขา โครงสร้างแ บบน ีเ้ป็นการจ ัดเรียงม อน อเมอ รต์ ่อก ันเป็นส าย
โซ่ท ี่มากกว ่า 1 สายโซ่ โดยมีส ายโซ่ห ลัก และส ายโซ่กิ่ง สายโซ่กิ่งอ าจส ั้นหรือยาวก ็ได้ โครงสร้างแบบนี้สามารถพ บท ั้ง
พอล ิเมอ ร์เดี่ยวและพอลิเมอร์ร่วม
A-A-A-A-A ← สายโซ่กิ่ง
-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A- ← สายโซ่หลัก
A-A-A-A-A ← สายโซ่กิ่ง
ภาพท ่ี 7.4 ตัวอยา่ งโครงสร้างพอลเิ มอ รแ์ บบกงิ่ ก ้านส าขา
2.4.3 ลักษณะโครงสร้างแบบร่างแห โครงสร้างแบบนี้เป็นการจัดเรียงมอนอเมอร์ต่อกันเป็นสายโซ่
ที่มาก กว ่า 1 สายโซ่ โดยม ีสายโซ่ห ลักหลายสาย และสายโซ่เชื่อมข วางจ นเป็นร ่างแห โครงสร้างแ บบน ี้สามารถพบทั้ง
พอลิเมอ ร์เดี่ยวแ ละพ อล ิเมอ ร์ร่วม
-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A- ← สายโซ่ห ลัก
A ← สายโซ่เชื่อมข วาง
A
-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A-A- ← สายโซ่หลัก
ภาพท ่ี 7.5 ตวั อย่างโครงสรา้ งพอล เิ มอรแ์ บบร ่างแห
2.5 พอลิเมอร์จำ�แนกตามการเปลี่ยนแปลงเมื่อได้รับความร้อน สามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ
เทอร์โมพลาสติก (thermoplastic) และเทอ ร์โมเซต (thermoset)
2.5.1 พอลิเมอร์ชนิดเทอร์โมพลาสติก คือ พอลิเมอร์ที่สามารถเปลี่ยนแปลงรูปร่างได้เมื่อได้รับ
ความร้อน และเมื่อขึ้นรูปแล้ว สามารถนำ�กลับมาหลอมขึ้นรูปใช้ใหม่ได้ พอลิเมอร์ที่จัดอยู่ในกลุ่มนี้มีโครงสร้าง
โมเลกุลยาวด้วยคาร์บอนอิ่มตัวพันธะเดี่ยว —C—C— ดังนั้นโครงสร้างพอลิเมอร์ที่พบในกลุ่มเทอร์โมพลาสติก
มีโครงสร้างเป็นส ายโซ่ (chain) และก ิ่งก ้านสาขา (branch) เช่น พอล ิเอทิลีน พอล ิส ไตร ีน พอล ิพรอพิล ีน เป็นต้น
2.5.2 พอลิเมอร์ชนิดเทอร์โมเซต คือ พอลิเมอร์ที่ไม่สามารถนำ�กลับมาหลอมใช้ซํ้าให้อยู่ในรูปเดิม
ได้เหมือนเทอ ร์โมพลาสติก พอลิเมอร์ที่จัดอ ยู่ในกลุ่มนี้ม ีค าร์บอนไม่อ ิ่มต ัวพ ันธะคู่ —C—C— อยู่ในโครงสร้างโมเลกุล
ดังนั้นส่วนใหญ่พอลิเมอร์ที่พบมีโครงสร้างโมเลกุลเป็นร่างแห เมื่อแข็งตัวแล้ว ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงรูปร่างได้อีก
เช่น เรซินอ ีพอกซี (epoxy resin) เมล าน ีน พอลิเอสเทอ ร์ เป็นต้น
จากทกี่ ลา่ วไปแ ลว้ ข า้ งต น้ จะเหน็ ไดว้ า่ พอล เิ มอ รป์ ระกอบดว้ ยมอน อเมอ รม์ าต อ่ ก นั ไดห้ ลากห ลาย มอนอเมอ ร์
แต่ละชนิดท ำ�ให้เกิดเป็นพอลิเมอ ร์ต ามช นิดของมอนอเมอ ร์ท ี่ใช้นั้น โดยน ิยมใช้ต ัวย่อ P แทนคำ�ว่า Poly ซึ่งหมายถึง
พอลิเมอ ร์ (polymer) เป็นต ัวเริ่มต ้นแล้วต ามด้วยช ื่อของม อน อเมอร์ท ี่ใช้ เช่น PE ย่อมาจาก Polyethylene โดย P
แทน Poly ส่วน E แทน ethylene ซึ่งเป็นมอนอเมอ ร์ท ี่ใช้ ดังต ารางที่ 7.1