Page 22 - สังคมและวัฒนธรรมอาเซียน
P. 22
11-12 สังคมและวัฒนธรรมอาเซยี น
สมัยก่อนประวัติศาสตร์
จากการขดุ คน้ ทางโบราณคดี ทำ� ใหพ้ บรอ่ งรอยของพฒั นาการมนษุ ยใ์ นบรเิ วณประเทศพมา่ ตงั้ แต่
ยุคกอ่ นประวตั ิศาสตร์ พบเครือ่ งมอื หนิ กะเทาะ กำ� หนดอายจุ ากยคุ หนิ เกา่ จนมาถึงหินกลางในยุคท่มี นุษย์
ยังเร่ร่อน ด�ำรงชีพด้วยการล่าสัตว์และหาของป่า พบเคร่ืองมือยุคหินเก่าที่แหล่งโบราณคดีทางตอนกลาง
ของประเทศพมา่ อาทิ เมอื งมัณฑะเลย์ เมอื งสะกาย เมอื งมะเกว และบางพ้นื ทีใ่ นเขตรฐั ฉาน หลักฐานยคุ
หินใหม่จนถึงยุคโลหะตอนปลาย ก�ำหนดอายุราว 4,000 ปีมาแล้วจนถึงต้นคริสตกาล พบได้ท่ัวไปตาม
แหล่งโบราณคดีทั่วประเทศพม่า ช่วงเวลานี้มนุษย์เร่ิมลงหลักปักฐานอยู่กับที่และท�ำการเกษตรในพื้นราบ
หลักฐานทางโบราณคดีท่ีพบ อาทิ เคร่อื งมือท่ีทำ� จากโลหะ ประเภททองแดง ส�ำริด และเหล็ก เครื่องมอื
การเกษตร เครื่องมือจับสัตว์ เคร่ืองปั้นดินเผาที่มีคุณภาพดีขึ้น นอกจากน้ียังพบเครื่องประดับท่ีท�ำจาก
โลหะ ลูกปัด หินสี โดยพบเคียงคู่กับโครงกระดูกในหลุมฝังศพ สันนิษฐานว่าใช้ประกอบพิธีกรรมในการ
ฝังศพ และพบกลองมโหระทึก ทมี่ ีลักษณะร่วมกันกบั วัฒนธรรมดง่ เซงิ ทางตอนบนของเวยี ดนาม
ราวต้นคริสตกาลเป็นต้นไปพบหลักฐานท่ีแสดงให้เห็นถึงการรับอารยธรรมจากอินเดียชัดเจน
มากข้นึ โดยพบจร้ี ูปสิงหท์ ่ที ำ� จากหนิ คารเ์ นเลียน เป็นศลิ ปวัตถุทบี่ ง่ ชไี้ ด้เปน็ อยา่ งดี กลา่ วคือ วัสดทุ เ่ี ปน็
หินคาร์เนเลียนน้ีมิใช่วัสดุท่ีมีอยู่ในแถบประเทศพม่า แต่มีในประเทศอินเดีย และยังพบรูปแบบของสิงห์มี
การขุดค้นพบในแหล่งโบราณคดีหลายแห่งในอินเดีย ต่อมาจึงเร่ิมพบศิลปวัตถุเน่ืองในศาสนาท่ีรับมาจาก
อินเดีย เช่น พระพุทธรูป เมืองโบราณส�ำคัญที่ปรากฏ หลักฐานจากยุคโลหะถึงยุคแรกเริ่มประวัติศาสตร์
ในพมา่ ไดแ้ ก่ เมืองศรเี กษตร เมืองฮาลิน เมืองเบคทาโน (หรอื เมืองพระวษิ ณุ) และเมอื งสะเทิม เปน็ ต้น8
แว่นแคว้นและวัฒนธรรมดั้งเดิมก่อนยุคพุกาม
ราวครสิ ตศ์ ตวรรษที่ 5 เปน็ ตน้ มา เรมิ่ ปรากฏรอ่ งรอยพฒั นาการทางสงั คมจากระดบั บา้ นเลก็ เมอื งนอ้ ย
ขนึ้ สรู่ ะดบั รฐั หลกั ฐานทางโบราณคดี จารกึ และหลกั ฐานประวัติศาสตร์จนี รว่ มสมยั แสดงให้เห็นถงึ การมี
อยขู่ องกลมุ่ รฐั ในดนิ แดนพมา่ แบง่ ออกครา่ วๆ ไดเ้ ปน็ 3 วฒั นธรรมหลกั คอื วฒั นธรรมปยู (Pyu) วฒั นธรรม
มอญโบราณ และวัฒนธรรมยะไข่ โดยวัฒนธรรมปยูเป็นชื่อกลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มหน่ึงในพม่าสมัยโบราณ
มีภาษาปยูเป็นของตนเอง ซ่ึงอยู่ในกลุ่มตระกูลภาษาจีน-ทิเบต (Sino-Tibetan) เมืองโบราณส�ำคัญใน
วัฒนธรรมปยู ไดแ้ ก่ เมอื งศรเี กษตร ต้งั อยูใ่ กล้กบั เมอื งแปร เมอื งเบคทาโนอย่ทู างตอนกลาง และเมืองฮา
ลินอยคู่ อ่ นไปทางตอนบนของประเทศพม่า วฒั นธรรมปยมู กี ารสรา้ งผังเมืองเปน็ รูปวงกลม มีการปกครอง
ระบบกษตั รยิ ์ มีศิลปกรรมเนือ่ งในพุทธศาสนาและศาสนาพราหมณ์ การปกครองมีลักษณะเป็นนครรฐั ตอ่
มาเมอื งฮาลนิ ถกู โจมตีโดยอาณาจักรน่านเจา้ ในราวต้นครสิ ตศ์ ตวรรษท่ี 9 เป็นเหตุใหน้ ครรัฐวฒั นธรรมปยู
หมดอ�ำนาจไปในทีส่ ุด9
8 เรียบเรียงขอ้ มูลจาก ศักดิ์ชาย สายสิงห.์ (2557). ศลิ ปะพม่า. กรงุ เทพฯ: มติชน. น. 2–10.
9 สุรสวสั ดิ์ ศขุ สวสั ด์ิ. (2554). ศิลปะในประเทศพมา่ . กรุงเทพฯ: สายธาร. น. 28–29. และภภพพล จันทรว์ ฒั นกลุ . (2553).
ประวตั ิศาสตรแ์ ละศิลปะพม่า. กรงุ เทพฯ: เมอื งโบราณ. น. 27.
