Page 25 - สังคมและวัฒนธรรมอาเซียน

สาธารณรัฐแหง่ สหภาพเมยี นมา 11-15
ลา้ นชา้ ง เชยี งตงุ และเชยี งรงุ่ สบิ สองปนั นา ตอ่ มาในสมยั พระเจา้ นนั ทเุ บรงผเู้ ปน็ ราชโอรสไดข้ น้ึ ครองราชย์
ต่อนั้น พระองค์ไม่สามารถรักษาเขตแดนดังกล่าวไว้ได้น�ำไปสู่การล่มสลายของอาณาจักรตองอูยุคต้นใน
ท่สี ุด13

ตอ่ มาเจา้ ชายญองยานหนงึ่ ในราชโอรสของพระเจา้ บเุ รงนองไดท้ ำ� การรวบรวมกำ� ลงั พลและสามารถ
สถาปนาอ�ำนาจของราชวงศ์กลับข้ึนมาได้อีกคร้ัง กษัตริย์ในราชวงศ์ตองอูยุคฟื้นฟูหรือราชวงศ์ญองยาน
(ค.ศ. 1597–1752) สามารถรวบรวมบา้ นเมอื งในดนิ แดนพมา่ ตอนบน พมา่ ตอนลา่ ง และดนิ แดนรฐั ฉานเขา้
ไวด้ ว้ ยกนั อยา่ งเปน็ ปกึ แผน่ อกี ครงั้ โดยมกี ารยา้ ยศนู ยก์ ลางของอาณาจกั รไปยงั กรงุ องั วะทางพมา่ ตอนบน ใน
ช่วงปลายอาณาจักรตองอูยุคฟื้นฟู ดินแดนรอบข้างและนครรัฐท่ีเคยอยู่ภายใต้อ�ำนาจอย่างอาณาจักร
มณปี รุ ะ ทางดา้ นตะวนั ตกเฉียงเหนือ และอาณาจกั รมอญทางพม่าตอนล่างสามารถกลบั ขนึ้ มาเรืองอำ� นาจ
ไดอ้ กี ครงั้ การขยายอ�ำนาจของสองอาณาจกั รนป้ี ระกอบกบั ปญั หาภายใน ทำ� ใหร้ าชส�ำนกั ตองอยู คุ ฟน้ื ฟทู ่ี
ศนู ยก์ ลางกรงุ องั วะต้องถงึ แกก่ ารลม่ สลาย

ในช่วงเวลานี้มีผนู้ �ำท้องถ่ินกลุ่มต่างๆ รวบรวมผูค้ นทก่ี ระจัดกระจายเข้ากันเปน็ ชมุ นุม ต้ังตัวเปน็
อิสระตอ่ กนั ท่สี ำ� คญั คือ ออู องเซยะหรือพระเจ้าอลองพญา ปฐมกษตั รยิ ์แหง่ ราชวงศ์คองบอง ที่เรม่ิ มาจาก
การเปน็ หวั หนา้ หมบู่ า้ นมกุ โชโบ แถบเมอื งชเวโบ ไดร้ วบรวมอำ� นาจชมุ นมุ ตา่ งๆ ในตอนบนไดส้ ำ� เรจ็ จงึ ได้
สถาปนาอ�ำนาจข้ึนเป็นผู้น�ำใหม่และยกทัพท�ำสงครามปราบปรามอาณาจักรมณีปุระและอาณาจักรมอญ
ตลอดจนท�ำสงครามปราบปรามอ�ำนาจรัฐฉานโดยรอบ รวมทั้งทำ� สงครามกบั อาณาจักรอยธุ ยา ราชส�ำนัก
คองบองสถาปนาศนู ยก์ ลางของอาณาจกั รยงั ดนิ แดนพมา่ ตอนบน และยา้ ยราชธานหี ลายครงั้ แตย่ งั คงอยใู่ น
บรเิ วณออู่ ารยธรรมพมา่ ไดแ้ ก่ เมอื งชเวโบ หรอื กรงุ รตั นสงิ ห์ กรงุ รตั นปรุ ะองั วะ กรงุ อมรปรุ ะ และกรงุ มณั ฑะ
เลย์ อาณาจักรพม่าสมัยราชวงศ์คองบอง มีขอบเขตปริมณฑลอ�ำนาจกว้างใหญ่ไพศาลท่ีสุดเท่าท่ีเคยมี
สงครามครงั้ สำ� คญั ไดแ้ ก่ สงครามพชิ ติ กรงุ ศรอี ยธุ ยาในปี 1767 และสงครามพชิ ติ อาณาจกั รยะไขใ่ นปี 178414

กษตั รยิ พ์ มา่ พระองคส์ ำ� คญั ในชว่ งเวลาทพ่ี มา่ เผชญิ หนา้ กบั การขยายอาณานคิ มของจกั รวรรดนิ ยิ ม
องั กฤษนน้ั คือ พระเจา้ มนิ ดง (ครองราชย์ ค.ศ. 1808–1878) ในรชั สมัยของพระเจ้ามนิ ดง ราชอาณาจักร
พมา่ มอี าณาเขตเพยี งดนิ แดนพมา่ ตอนบนเทา่ นนั้ พระองคท์ รงพยายามดำ� เนนิ การตา่ งๆ เพอ่ื รกั ษาพระราช
อาณาจกั ร อาทิ การยา้ ยราชธานจี ากกรงุ อมรปรุ ะมายงั กรงุ มณั ฑะเลย์ การสงั คายนาพระไตรปฎิ กและโปรด
เกล้าฯ ให้จารพระไตรปฎิ กลงบนแผ่นหนิ ออ่ นทง้ั หมดจ�ำนวน 729 แผ่น สรา้ งเจดีย์ครอบไว้ทุกแผน่ และ
ประดษิ ฐานไวท้ วี่ ดั กโุ สดอ เมอื งมณั ฑะเลย1์ 5 พระองคเ์ ปน็ กษตั รยิ ท์ ม่ี คี วามคดิ กา้ วหนา้ ทรงปฏริ ปู ประเทศ
ให้ทันสมัย พัฒนาเศรษฐกิจการค้า ทรงด�ำเนินนโยบายทางการทูตเพ่ือรักษาความสัมพันธ์กับประเทศ
มหาอำ� นาจ

13 ดขู อ้ มลู เพม่ิ เตมิ สเุ นตร ชตุ นิ ธรานนท.์ (2537). พมา่ รบไทย: วา่ ดว้ ยการสงครามระหวา่ งไทยกบั พมา่ . กรงุ เทพฯ: มตชิ น.
14 ดูเพ่มิ เตมิ ภมรี สรุ เกียรต.ิ (2535). เมียนมา-สยามยทุ ธ. กรงุ เทพฯ: มติชน.
15 ศกั ด์ิชาย สายสิงห์. (2557). ศิลปะพม่า. กรงุ เทพฯ: มตชิ น. น. 31.