Page 35 - วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อชีวิต
P. 35
เอกภพและระบบสุรยิ ะ 6-25
ดวงจนั ทร์ ไมม่ แี สงไฟฟา้ รบกวน จะสามารถเหน็ ดาวรบิ หรที่ ส่ี ดุ ดว้ ยตาเปลา่ ไดถ้ งึ ดาวทมี่ โี ชตมิ าตร 6 หาก
โชติมาตรมากกว่าน้จี ะมองไมเ่ หน็
เมื่อเปรียบเทียบความสว่างของดาวบนฟ้าด้วยหลักเกณฑ์เดียวกัน ดาวฤกษ์ที่สว่างท่ีสุดในเวลา
กลางคนื คอื ดาวซริ อิ สั จงึ มอี นั ดบั ความสวา่ ง -1.5 ดาวศกุ รท์ สี่ วา่ งทสี่ ดุ มอี นั ดบั ความสวา่ ง -4.5 ดวงจนั ทร์
เตม็ ดวง -12.6 ดวงอาทติ ย์ -26.7 และดาวพลโู ตเมอ่ื สวา่ งทส่ี ดุ มอี นั ดบั ความสวา่ ง 13.8 อนั ดบั ความสวา่ งน้ี
ไมอ่ าจเปรยี บเทยี บความสวา่ งทแี่ ทจ้ รงิ ของดาวได้ เพราะเปน็ อนั ดบั ความสวา่ งปรากฏ ดงั นน้ั นกั ดาราศาสตร์
จึงกำ� หนดใหม้ ีอนั ดับความสวา่ งท่ีสมั บูรณ์ ซึ่งหมายถงึ อนั ดบั ความสวา่ งเมอ่ื ดาวอยหู่ ่างโลก 10 พาร์เซก
2.5 ระยะห่างของดาวฤกษ์ ดาวฤกษ์แต่ละดวงอยู่ห่างโลกต่างๆ กัน และอยู่ห่างเป็นระยะไกล
มากๆ ด้วยยกเวน้ ดวงอาทิตย์ หนว่ ยวัดระยะหา่ งจึงเปน็ ปีแสง พาร์เซก แทนทจ่ี ะเปน็ กโิ ลเมตร
1 ปีแสง คือ ระยะทางที่แสงเดินทางเป็นเวลา 1 ปี ซ่ึงค�ำนวณได้จากอัตราเร็วของแสงสว่างใน
อวกาศ (c) ซึง่ เท่ากับ 300,000 กโิ ลเมตรต่อวนิ าที ดงั นน้ั 1 ปแี สงจงึ เทา่ กับ 365.25 วนั × 24 ชั่วโมง ×
60 นาที × 60 วินาที × 300,000 กิโลเมตร หรือเท่ากบั 9.46 ล้านลา้ นกิโลเมตร และ 1 พาร์เซก เท่ากับ
3.26 ปแี สง ดังน้ัน 1 เมกะพารเ์ ซก เทา่ กับ 1 ลา้ นพาร์เซก หรอื 3.26 ลา้ นปีแสง
การวัดระยะห่างของดาวฤกษ์มีหลายวิธี แต่ส�ำหรับดาวฤกษ์ที่อยู่ในระยะเป็นร้อยปีแสงอาจหา
ระยะห่างได้ด้วยความแมน่ ย�ำโดยวิธีวัดแพรัลแลกซ์ (Parallax) ของดาว
หลักการของแพรัลแลกซ์ คือการสังเกตดาวจากโลกเพื่อดูการเปลี่ยนต�ำแหน่งของดาวเทียบกับ
ฉากเบือ้ งหลงั ในเวลาทีต่ ่างกัน 6 เดือน น่ันคอื เมื่อสังเกตดาว S จาก E1 จะเหน็ ดาว S อยู่ตรง S1
E1 S2
r
1 A.U. pp s pp
ดวงอาทติ ย์
S1
1 A.U.
E2
ภาพท่ี 6.18 การสังเกตดาว S จากโลก ท่ี E1 เห็นดาว S อยู่ที่ S1
ที่ E2 เห็นดาว S อยู่ท่ี S2
