Page 38 - วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อชีวิต
P. 38
6-28 วทิ ยาศาสตร์เทคโนโลยแี ละสิง่ แวดล้อมเพ่ือชีวติ
ดาวฤกษ์ทุกดวงจะเริ่มต้นชวี ติ แบบเดียวกัน คือ มีเนบิวลาเป็นตน้ กำ� เนิด แตจ่ ะมีอายุและจบชีวิต
ไม่เหมือนกนั มวลสารของดาวและในบางกรณีระบบของดาวจะเป็นตวั ก�ำหนดชะตาชวี ติ โดยทัว่ ไปดาวท่ี
มีมวลสารขนาดดวงอาทิตย์จะมีอายุยืนยาวโดยจบชีวิตลงด้วยการไม่ระเบิด ในบั้นปลายของชีวิตจะเป็น
ดาวยกั ษ์แดง กอ่ นยุบตัวลงเปน็ ดาวแคระขาวและดาวแคระดำ� สว่ นภายนอกเป็นเนบวิ ลาดาวเคราะห์
เนบวิ ลา ดาวฤกษห์ ลัก ดาวยักษ์ เนบิวลา ดาวแคระ ดาวแคระ
แดง ดาวเคราะห์ ขวา ด�ำ
ภาพที่ 6.19 วิวัฒนาการของดาวฤกษ์ขนาดใกล้เคียงกับดวงอาทิตย์
ส�ำหรับดาวฤกษ์ขนาดใหญ่มวลสารมากประเภทดาวยักษ์หรือดาวยักษ์ใหญ่จะมีอายุสั้นและจบ
ชีวิตลงด้วยการระเบดิ ทเ่ี รยี กวา่ ซเู ปอร์โนวา นับวา่ เปน็ ดาวทเี่ ป็นประโยชน์สำ� หรบั ระบบสุริยะโดยเฉพาะ
โลกมาก เพราะดาวยักษ์ใหญ่สร้างธาตุหนักไปถึงธาตุเหล็กได้ก่อนการระเบิด และขณะระเบิดจะเกิดธาตุ
หนกั กวา่ เหลก็ เช่น ทองค�ำ ยเู รเนยี ม ซ่งึ จะถูกสาดกระจายออกส่อู วกาศไปรวมกบั เนบิวลาดัง้ เดมิ กลาย
เป็นเนบวิ ลาร่นุ ใหม่ก่อกำ� เนดิ เป็นดาวฤกษร์ ุ่นหลัง อย่างเช่น ดวงอาทติ ย์ และบริวาร ดงั นน้ั ธาตตุ ่างๆ ใน
โลกเกดิ จากซเู ปอรโ์ นวาและดาวยกั ษใ์ หญท่ จี่ บชวี ติ ลงดว้ ยการระเบดิ ในขณะทแี่ กน่ กลางยบุ ตวั ลงดว้ ยแรง
โน้มถ่วงเป็นดาวนิวตรอนหรอื เป็นหลุมด�ำ ซึ่งมีแรงโนม้ ถ่วงสูงยง่ิ จนไม่มีส่ิงใดที่จะออกจากหลมุ ดำ� ได้
เนบวิ ลา ดาวฤกษ์หลกั ซเู ปอรโ์ นวา ดาวนวิ ตรอน เนบิวลา
หรือหลมุ ด�ำ
ภาพที่ 6.20 วิวัฒนาการของดาวฤกษ์ขนาดใหญ่มวลมาก จะจบชีวิตลงด้วยการระเบิด
เป็นซูเปอร์โนวาซึ่งแก่นกลางยุบตัวลงเป็นดาวนิวตรอนหรือหลุมด�ำ
ขณะท่ีส่วนภายนอกกระจายออกสู่อวกาศกลายเป็นเนบิวลา
