Page 19 - ความรู้เบื้องต้นการสื่อสารชุมชน
P. 19
การกำ� กับดูแลการส่อื สารชมุ ชน 14-9
ท้งั นี้ อาจกลา่ วได้วา่ บทบาทของประเพณกี ารเลี้ยงผีปู่ยา่ เปน็ เสมอื นกลไกกำ� กบั ดูแลชมุ ชนใน 4
ส่วน ดงั น้ี
ตารางที่ 14.1 บทบาทของประเพณกี ารเล้ียงผีปู่ยา่ กบั การกำ� กับดูแลชุมชน
บทบาทของประเพณกี ารเล้ียงผปี ่ยู ่า การกำ� กบั ดูแลชุมชน
- ใหญ้ าตพิ นี่ อ้ งเคารพตอ่ บพุ การี เคารพตอ่ ผอู้ าวโุ ส กำ� กบั ดแู ลความสัมพันธร์ ะดับครอบครัวในชมุ ชน
ป่ยู า่ ตายาย กำ� กับดแู ลระบบอาวโุ ส/ระบบเครือญาตใิ นชุมชน
- สร้างความบันเทงิ ในหมญู่ าติพี่นอ้ ง
- ใหผ้ อู้ าวโุ สมีบทบาทในการสง่ั สอนลกู หลาน ก�ำกบั ดูแลพฤติกรรมของเยาวชน/วยั รุ่นในชุมชน
- ชว่ ยเหลอื เกือ้ กูลกันในกลุ่มเครือญาติ ก�ำกบั ดูแลจิตวญิ ญาณของชมุ ชน
- ควบคุม ดแู ลศกั ดศ์ิ รีลกู ผ้หู ญิง หา้ มลว่ งละเมดิ
- เปน็ ทพี่ ่ึงทางจิตใจ
วัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้กับการก�ำกับดูแลชุมชน
วัฒนธรรรมท่ีจับต้องไม่ได้ ประกอบด้วย ความคิด ความรู้สึก เจตคติ อารมณ์ ความเชื่อ
บรรทดั ฐาน และคา่ นยิ มซ่ึงมบี ทบาทในชมุ ชนเป็นอยา่ งมากเชน่ กนั ดังเช่นความเชอื่ ใน “เจ้าแม่เกาะจิก”
ซงึ่ เปน็ ตวั แทนของเทพธดิ าแหง่ ทะเล ทย่ี ดึ โยงสงั คมประมงขนาดเลก็ ซง่ึ ตง้ั อยบู่ นเกาะจกิ ตำ� บลเกวยี นหกั
จงั หวดั จนั ทบรุ ี เขา้ ไวด้ ว้ ยกนั โดยเจา้ แมเ่ กาะจกิ มบี ทบาทสำ� คญั ตอ่ ชาวบา้ นเกาะจกิ ทงั้ ในระดบั ปจั เจกบคุ คล
และในระดับชุมชน เน่ืองจากเจ้าแม่เกาะจิกไม่ได้เป็นเพียงเทพเจ้าตามความเช่ือของชาวบ้านเท่าน้ัน แต่
ยังเปน็ เคร่อื งยึดเหน่ียวจิตใจทีส่ ำ� คัญของชาวบ้านด้วย กลา่ วคือ เมอ่ื ชาวบา้ นมีปญั หาตา่ งๆ ท่ีแก้ไขไม่ได้
ก็มักจะมาพ่ึงพาเจ้าแม่ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาด้านสุขภาพ ร่างกาย และจิตใจ หรือแม้แต่ปัญหาเก่ียวกับ
ทรพั ย์สนิ โดยจะเปน็ การตดิ ตอ่ ผา่ นทางร่างทรงของเจ้าแม่
นอกจากจะเป็นที่ยึดเหน่ียวทางจิตใจแล้ว เจ้าแม่เกาะจิกยังมีบทบาทสนับสนุนเศรษฐกิจชุมชน
ท�ำให้ชาวประมงออกไปเดินเรือด้วยความเช่ือมั่น ปลอดภัย ซึ่งนอกจากกลุ่มชาวประมงแล้ว เจ้าแม่เกาะ
จิกยงั มีบทบาทในการประสานกลุม่ ชาตพิ ันธุ์ตา่ งๆ ทอ่ี าศยั อยู่บนเกาะใหเ้ ป็นเอกภาพ ภายใตค้ วามเชือ่ วา่
แม้จะมาจากวฒั นธรรมทแี่ ตกต่างกนั แต่กม็ ที ่ียึดเหนยี่ วทางจิตใจร่วมกนั คอื เจ้าแมเ่ กาะจกิ นัน่ เอง
ความเช่ือของเจ้าแม่เกาะจิกยังมีบทบาทในการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีให้เกิดขึ้นระหว่างกลุ่มชาว
ประมงทม่ี กี จิ กรรม และสถานภาพแตกตา่ งกนั โดยไมแ่ สดงความขดั แยง้ หรอื ตอ่ ตา้ น ทำ� ใหช้ มุ ชนขบั เคลอ่ื น
ไปได้อย่างราบรื่น และมีการช่วยเหลือร่วมมือกันเป็นอย่างดี รวมไปถึงการท�ำบุญ และท�ำทานผ่านทาง
เจา้ แม่ และทา้ ยสดุ การเคารพในเจา้ แมเ่ กาะจกิ ซง่ึ เปน็ เทพสตรใี นสงั คมของชาวจนี ทม่ี กั ใหค้ วามส�ำคญั กบั
ลูกชาย หรือเพศชาย เป็นลักษณะของการสร้างสมดุลในความสัมพันธ์ระหว่างเพศในชุมชนเกาะจิกด้วย
(ปรารถนา จนั ทรพุ ันธ์,ุ 2546)
