Page 21 - ความรู้เบื้องต้นการสื่อสารชุมชน

การกำ� กับดแู ลการสื่อสารชมุ ชน 14-11

เรื่องท่ี 14.1.2
การก�ำกับดูแลสิทธิเสรีภาพของผู้ส่งสารและผู้รับสาร
ในการสื่อสารชุมชน

ในกระบวนการสอ่ื สารชมุ ชน ผสู้ ง่ สารและผรู้ บั สารตา่ งกม็ บี ทบาทเทา่ เทยี มกนั เนอื่ งจากหวั ใจหลกั
ของการสอ่ื สารชมุ ชน คอื “การสอ่ื สารแบบมสี ว่ นรว่ ม” ทผี่ สู้ ง่ สาร และผรู้ บั สารตา่ งผลดั เปลยี่ นกนั ทำ� หนา้ ที่
เป็นท้ังผู้ส่งสาร และผู้รับสาร เพื่อสร้างความเข้าใจ ความหมาย และอารมณ์ความรู้สึกร่วมกัน โดยไม่มี
ผู้ใดผู้หน่ึงเป็นฝ่ายผูกขาดการสื่อสารอยู่เพียงฝ่ายเดียว ท้ังน้ี ผู้ส่งสารในการส่ือสารชุมชน หมายรวมถึง
ผู้ส่งสารตั้งแต่ระดับแกนน�ำ ผู้น�ำความคิดในชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน ไปจนถึงสมาชิกชุมชนท่ัวไป ส่วน
ผูร้ บั สารในการส่อื สารชุมชน ไม่ไดเ้ ป็นเพยี งแค่ผ้รู บั สารทเี่ ฉอื่ ยชา (passive receiver) หรอื คอยรบั สารท่ี
ผสู้ ง่ สารสง่ มาแตเ่ พยี งอยา่ งเดียว หากแตม่ ีบทบาทในการเลอื กแสวงหา และเลอื กเปดิ รบั ขา่ วสาร รวมท้งั
มกี ารปรบั เปลยี่ นบทบาทมาเปน็ ผสู้ ง่ สารไดต้ ลอดเวลา ดงั นน้ั การกำ� กบั ดแู ลสทิ ธเิ สรภี าพของผสู้ ง่ สารและ
ผรู้ บั สารในการสอื่ สารชมุ ชนจงึ เปน็ สงิ่ จ�ำเปน็ เพอื่ ใหก้ ารสอื่ สารในชมุ ชนขบั เคลอ่ื นไปไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ
และไม่ไปกา้ วล่วงสิทธเิ สรภี าพของพงึ มีของแตล่ ะบุคคล/กล่มุ บุคคลในชุมชน

การก�ำกับดูแลสิทธิ เสรีภาพของผู้ส่งสารและผู้รับสารในฐานะ “ประชาชนชาวไทย”

พจนานุกรมราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. 2554 ให้ความหมายว่า สทิ ธิ และ เสรภี าพ ไวด้ ังนี้
สิทธิ หมายถงึ อำ� นาจอนั ชอบธรรม หรอื อำ� นาจทจ่ี ะกระทำ� การใดๆ ไดอ้ ยา่ งอสิ ระ โดยไดร้ บั การ
รบั รองจากกฎหมาย
เสรีภาพ หมายถึง ความสามารถท่ีจะกระท�ำการใดๆ ได้ตามท่ีตนปรารถนา โดยไม่มีอุปสรรค
ขดั ขวาง เชน่ เสรีภาพในการพดู เสรภี าพในการนับถอื ศาสนา หรือเสรีภาพ คือ ความมสี ิทธทิ ี่จะทำ� จะ
พดู ได้โดยไม่ละเมดิ สทิ ธขิ องผู้อ่ืน
ค�ำวา่ “สิทธ”ิ มกั ใช้ควบคูก่ บั คำ� วา่ “เสรภี าพ” เปน็ สิทธเิ สรภี าพ นัน่ เอง สิทธิ เสรีภาพ มีความ
ส�ำคัญเนื่องจากเป็นหลักประกันให้ประชาชนได้รับความคุ้มครองในทางบุคคล เศรษฐกิจ สังคม และ
การเมือง ภายใตก้ ฎหมายและบริบททางวฒั นธรรม ตามสิทธขิ ัน้ พนื้ ฐานของความเป็นมนษุ ย์
รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2550 ไดก้ ำ� หนดสทิ ธิ เสรภี าพของประชาชนชาวไทยไว้
ดงั น้ี
1. สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย การคุม้ ครองศักดศ์ิ รีความเปน็ มนุษย์ เชน่ ห้ามทรมาน
ทารณุ กรรม หรือลงโทษดว้ ยวิธีโหดรา้ ย หรือไร้มนุษยธรรม เปน็ ตน้
2. สิทธิในครอบครัวและความเป็นอยู่ส่วนตัว รฐั ธรรมนญู หา้ มกล่าวหรือเผยแพร่ข้อความหรือ
ภาพไปส่สู าธารณชน ซ่ึงเป็นการละเมดิ สิทธใิ นครอบครัว เกียรติยศ ช่ือเสียง และความเปน็ อย่สู ่วนตัว