Page 48 - สังคมมนุษย์
P. 48
4-38 สังคมมนุษย์
กฎหมายมีลกั ษณะที่แตกตา่ งจากวถิ ปี ระชาและจารตี ดังน้ี
ประการแรก กฎหมายมลี กั ษณะทเ่ี ปน็ ทางการมากกวา่ วถิ ปี ระชาและจารตี เนอ่ื งจากมกี ารกำ� หนด
ลกั ษณะของพฤตกิ รรมไวช้ ดั เจนวา่ พฤตกิ รรมหรอื การกระทำ� ใดถอื เปน็ ความผดิ และมบี ทลงโทษทช่ี ดั เจน
และมีเจา้ หนา้ ทขี่ องรฐั ในการดำ� เนนิ คดที ีช่ ดั เจน เชน่ ตำ� รวจ อยั การ ศาล และกรมราชทัณฑ์
ประการท่ีสอง กฎหมายมกี ารแบง่ แยกระดบั พฤติกรรมความผดิ ท่ชี ดั เจน และมีโทษแตกตา่ งกัน
ตามระดบั ความผิด เชน่ การกระท�ำใดถอื เป็นความผิดอาญา การกระท�ำใดถอื เป็นความผดิ ทางแพง่ และ
มกี ารระบโุ ทษสำ� หรบั ความผดิ ทางแพ่งและทางอาญาไว้อยา่ งชดั เจน
ประการท่ีสาม กฎหมายมสี ภาพบังคับ คือ บงั คบั ให้กระทำ� และบงั คับไมใ่ ห้กระทำ� ผ้ใู ดฝา่ ฝืน
ถอื ว่ามีความผิดและถูกลงโทษ เช่น กฎหมายระบไุ วว้ ่า คนทีม่ รี ายไดต้ ้องเสยี ภาษี หากใครฝา่ ฝืนไม่เสีย
ภาษถี ือว่ามคี วามผดิ และถูกลงโทษ
สว่ นบงั คบั ไมใ่ หก้ ระทำ� เชน่ การฆา่ คนตายถอื เปน็ ความผดิ หากใครฝา่ ฝนื ไปฆา่ คนตาย กฎหมาย
ถือว่าเป็นความผิดและมีบทลงโทษ
ประการท่ีสี่ กฎหมายมลี กั ษณะบงั คบั ทท่ี กุ คนตอ้ งรแู้ ละตอ้ งปฏบิ ตั ติ าม ไมส่ ามารถอา้ งไดว้ า่ ไมร่ ู้
ว่ามีกฎหมายบังคับอยู่ และกฎหมายจะต้องมีการเขียน หรือระบุไว้เป็นลายลักษณ์อักษรที่ชัดเจน เช่น
ประมวลกฎหมาย
2. สถานภาพ (Status)
สถานภาพ ถอื เปน็ องคป์ ระกอบทส่ี ำ� คญั ของการจดั ระเบยี บสงั คม ซงึ่ พจนานกุ รมศพั ทส์ งั คมวทิ ยา
ฉบับราชบัณฑติ ยสถาน (2532, น. 363) ได้ให้ค�ำอธบิ ายวา่ สถานภาพ คอื ตำ� แหน่ง ยศ หรือฐานะ ที่
แสดงถงึ ความสงู ตำ�่ ของบคุ คล เมอื่ เปรยี บเทยี บกบั บคุ คลอนื่ ในกลมุ่ หรอื ในสงั คม บคุ คลหนง่ึ อาจมไี ดห้ ลาย
สถานภาพในทางสงั คม เชน่ นาย ก. เมอ่ื อยใู่ นครอบครวั อาจจะมสี ถานภาพเปน็ พอ่ แตเ่ มอื่ อยใู่ นทท่ี ำ� งาน
อาจจะเปน็ ต�ำรวจ เปน็ ตน้
โดยภาพรวมสถานภาพ กค็ อื ตำ� แหนง่ หรอื สภาพของบคุ คลทไี่ ดจ้ ากการเปน็ สมาชกิ ของกลมุ่ หรอื
สงั คม สถานภาพแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
2.1 สถานภาพทไี่ ด้มาโดยการเกดิ หรอื โดยกำ� เนดิ (Ascribed Status)
2.2 สถานภาพทไี่ ด้มาโดยความสามารถ (Achieved Status)
สถานภาพท่ไี ดม้ าโดยการเกดิ น้ัน เป็นสถานภาพที่แตล่ ะบุคคลติดตวั มาตัง้ แต่เกดิ และโดยปกติ
มกั จะเปลย่ี นแปลงไมไ่ ด้ ทเ่ี หน็ ไดช้ ดั เจนทสี่ ดุ คอื เพศ ซง่ึ แบง่ เปน็ ชายและหญงิ หรอื เชอื้ ชาติ ทมี่ ลี กั ษณะ
แตกตา่ งกนั ตามผวิ สี เชน่ เปน็ คนเชอ้ื ชาตไิ ทยหรอื คนเอเชยี จะมลี กั ษณะเปน็ คนผวิ เหลอื ง เชอื้ ชาตอิ งั กฤษ
หรือยุโรป จะมีลักษณะเป็นคนผิวขาว ส่วนเช้ือชาติคนผิวด�ำ อันได้แก่ คนในทวีปแอฟริกา ไม่ว่าจะเป็น
เคนย่า จากไมก้า เปน็ ต้น
ส่วนสถานภาพทไ่ี ดม้ าโดยความสามารถ คอื ต�ำแหน่งหรอื สภาพของบคุ คลทไ่ี ด้มาภายหลังจาก
การเกิด และบุคคลได้มาโดยการใช้ความสามารถ เช่น สถานภาพทางครอบครัว การเป็นพ่อ แม่ หรือ
