Page 56 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 56
2-46 สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
1.4 สถานเพาะเลี้ยงผ้ึง เป็นแหล่งเรียนรู้ท่ีผู้สอนสามารถน�ำไปใช้สอนให้ผู้เรียนได้ศึกษาตัวอย่าง
ของแมลงทอี่ ยกู่ นั เปน็ กลมุ่ (Social insect) สงั เกตการทำ� รงั ของผง้ึ วธิ กี ารของผงึ้ ในการเตรยี มปอ้ งกนั อากาศ
ท่ีหนาวเย็น ส่ิงท่ีเกิดขึ้นเม่ือผึ้งเข้ารวมกันเป็นฝูง วิธีจัดการกับผึ้งอย่างปลอดภัย ประโยชน์ของผึ้งท่ีมีต่อ
มนุษย์ การท�ำงานของผ้ึง ชีวิตภายในรังผึ้ง เป็นต้น
1.5 ลำ� หว้ ยหรอื บอ่ นา้ํ เป็นแหล่งเรียนรู้ท่ีผู้สอนสามารถน�ำไปใช้ในการสอนผู้เรียนให้สังเกตชีวิตพืช
ชนิดต่าง ๆ และการดัดแปลงส่วนต่าง ๆ ของพืช ได้แก่ ล�ำต้น ราก ใบ ดอก และผล ให้เข้ากับส่ิงแวดล้อม
ที่ช้ืน เรียนรู้วิธีการปรับตัวของสัตว์ที่มีชีวิตอยู่ใกล้น้ําเปรียบเทียบกับสัตว์บกอ่ืน ๆ สังเกตการเปล่ียนแปลง
ของพืชและสัตว์ขณะที่ฤดูกาลเปล่ียน สังเกตชีวิตของสัตว์ในด้านการหาอาหารและการสร้างที่อยู่อาศัย
2. อปุ กรณ์ท่ีใชส้ �ำหรับการส�ำรวจทางชีววิทยา
การส�ำรวจ หรือศึกษาส่ิงแวดล้อมในท้องถ่ิน โดยอาจเป็นพื้นที่แหล่งน้ําหรือบนบก เช่น บริเวณ
สระนาํ้ สวนธรรมชาติ พน้ื ทปี่ า่ เปน็ ตน้ ผเู้ รยี นควรจะไดส้ งั เกตและบนั ทกึ ขอ้ มลู เกยี่ วกบั สภาพแวดลอ้ มทวั่ ไป
ของบริเวณท่ีส�ำรวจ เช่น ต้นไม้ สิ่งปลูกสร้าง ร่มเงา ฝุ่นละออง ควัน ลักษณะเน้ือดิน สภาพของสี กลิ่นของ
ดิน หรือน้ํา อุณหภูมิของนํ้า ความขุ่นของนํ้า ความเป็นกรดเป็นเบสของนํ้าและดิน เป็นต้น ดังน้ัน เครื่องมือ
ที่ผู้เรียนจะต้องใช้ มีดังนี้
2.1 อปุ กรณ์ทีใ่ ชใ้ นการศึกษาระบบนเิ วศทางนา้ํ อุปกรณ์ท่ีใช้ในการศึกษาระบบนิเวศทางนํ้า ได้แก่
เทอร์โมมิเตอร์ กระดาษยูนิเวอร์ซัลอินดิเคเตอร์ แผ่นเซคคิดิสก์ ถุงพลาสติก ขวดเก็บตัวอย่างนํ้า ถุงลาก
แพลงก์ตอน ขวดเก็บแพลงก์ตอน สวิงตักแพลงก์ตอน เป็นต้น
2.1.1 เทอร์โมมิเตอร์ ใช้ในการวัดอุณหภูมิของนํ้า โดยวัดอุณหภูมิที่ผิวนํ้า โดยจุ่มเทอร์โม-
มเิ ตอรล์ งในนํ้าลึกประมาณ 5 เซนติเมตร บันทึกอุณหภูมิท่ีอ่านได้ขณะที่เทอร์โมมิเตอร์ยังจุ่มอยู่ในนํ้า
2.1.2 กระดาษยูนเิ วอรซ์ ัลอนิ ดเิ คเตอร์ ใช้ในการวัดความเป็นกรด-เบส (pH) ของนํ้า โดยใช้
แท่งแก้วจุ่มลงในตัวอย่างน้ําท่ีเก็บจากบริเวณผิวน้ํา น�ำมาแตะลงบนกระดาษยูนิเวอร์ซัลอินดิเคเตอร์ที่วางอยู่
บนกระจกนาฬิกา เทียบสีกับสีมาตรฐาน บันทึกค่า pH ท่ีอ่านได้
2.1.3 แผน่ เซคคดิ สิ ก์ (Secchi disc) ใช้ในการวัดความลึกที่แสงสามารถส่องผ่านลงไปในน้ําได้
ซึ่งปกติจะแปรผันตามความขุ่นหรือความใสของน้ํา ซึ่งมีวิธีใช้ ดังนี้
(1) หย่อนเซคคิดิสก์ลงในแหล่งน้ําจนถึงระยะท่ีเร่ิมมองไม่เห็นเซคคิดิสก์ แล้วบันทึก
ค่าความลึกของระดับนํ้าจากเคร่ืองหมายท่ีท�ำไว้บนเส้นเชือก จากน้ันหย่อนเซคคิดิสก์ลึกลงไปในนํ้าอีก
เล็กน้อย
(2) ดึงเซคคิดิสก์ข้ึนช้า ๆ จนเร่ิมมองเห็นเซคคิดิสก์อีกครั้ง แล้วบันทึกค่าความลึกของ
ระดับน้ําจากเคร่ืองหมายท่ีท�ำไว้บนเส้นเชือก
(3) น�ำค่าความลึกท่ีบันทึกได้ทั้ง 2 ค่า (ในข้อ (1) และ (2)) มาหาค่าเฉล่ีย ซึ่งค่าเฉลี่ย
ที่ได้ คือ ค่าความลึก ที่แสงส่องผ่านลงไปในน้ําได้
